Sắt là một thành phần vô cùng quan trọng trong thai kỳ, do đó hầu hết mọi mẹ bầu đều được bác sĩ khuyến khích bổ sung sắt trong suốt giai đoạn mang thai. Tuy nhiên, mẹ bầu gặp không ít khó khăn khi tìm kiếm sản phẩm thuốc sắt cho bà bầu phù hợp. Cùng Iron Woman so sánh các dạng thuốc bổ sung sắt nào tốt nhất, phù hợp nhất cho mẹ bầu nhé!  Thành phần sắt cần thiết trong quá trình mang thai Sắt là thành phần tổng hợp nên hemoglobin, một chất trong hồng cầu nắm nhiệm vụ vận chuyển oxy đi khắp cơ thể mẹ và thai nhi. Trong thời kỳ mang thai, cơ thể người mẹ sẽ phải cung cấp máu và oxy để nuôi em bé. Do đó, nhu cầu về chất sắt cũng cần tăng lên để có thể cung cấp đủ lượng máu cho cơ thể mẹ, đảm bảo cả mẹ và bé đều khỏe. Bên cạnh đó, sắt còn giúp hệ thống miễn dịch duy trì sự khỏe mạnh, bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm khuẩn. Tình trạng thiếu máu do thiếu sắt trong thai kỳ cũng có thể gây nên các biến chứng như sinh non, sinh con nhẹ cân, thai chết lưu… Vì vậy, nếu mẹ bầu gặp phải tình trạng thiếu máu do thiếu sắt, hãy nhanh chóng điều trị và bổ sung thêm chất sắt, tránh để tình trạng này kéo dài và gây nên những mối nguy hiểm đến mẹ và bé. Mẹ bầu hãy lưu ý đến các dấu hiệu thiếu sắt như mệt mỏi, uể oải, thường xuyên cảm thấy choáng váng và hoa mắt. Nếu thấy các triệu chứng này xuất hiện, thai phụ nên gặp bác sĩ để có biện pháp chữa trị kịp thời. Viên uống bổ sung sắt hiệu quả Thực phẩm chính là nguồn sắt dồi dào và đa dạng. Thông thường, sắt có nguồn gốc từ động vật sẽ được hấp thu tốt hơn so với sắt có nguồn gốc từ thực vật. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt qua chế độ ăn uống hàng ngày gặp khá nhiều khó khăn do hàm lượng sắt không đủ. Do đó, bạn nên bổ sung các loại thuốc sắt cho bà bầu, kết hợp với folate, acid folic, vitamin B12 để tăng cường lượng sắt hấp thụ. Sử dụng thuốc bổ sung sắt sẽ giúp mẹ bầu hấp thụ sắt với liều lượng cao hơn so với việc ăn uống các thực phẩm giàu chất sắt. Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu thường có 2 dạng: sắt vô cơ (sắt sulfat) và sắt hữu cơ (sắt fumarate và sắt gluconate). Thông thường, thuốc sắt được bào chế dưới 2 dạng: sắt nước và viên bổ sung sắt. Viên uống bổ sung sắt trong quá trình mang thai Thành phần của thuốc sắt sẽ quyết định hiệu quả của việc hấp thu sắt vào cơ thể. Tuy nhiên, hầu hết các mẹ bầu thường không để ý đến yếu tố quan trọng này khi chọn mua các sản phẩm thuốc bổ sung sắt, thuốc bổ máu cho bà bầu. Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu cũng được chia thành các dạng phổ biến sau: sắt dạng phức hợp sắt II, sắt dạng phức hợp sắt III. Sắt dạng phức hợp sắt II thường được bác sĩ khuyên dùng nhất vì có hàm lượng sắt nguyên tố cao nhất, dễ được hấp thụ tại ruột non, giá thành không quá cao và dễ tìm mua. Tuy nhiên, sắt II có thể gây ra nhiều tác dụng phụ cho đường tiêu hóa như buồn nôn, đầy hơi, táo bón, đau bụng, phân đen… Ngược lại, sắt dạng phức hợp sắt III (ferric iron) ít gây ra tác dụng phụ hơn loại sắt II. Tuy nhiên, sắt III cần phải chuyển thành dạng sắt II trước khi hấp thu nên sự hấp thu sắt III xảy ra chậm. Để quá trình chuyển đổi này diễn ra nhanh chóng hơn, bạn nên bổ sung thêm vitamin C từ thuốc bổ sung hay rau quả. Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu còn được chia làm 2 loại: sắt hữu cơ (sắt fumarat và sắt gluconat) và sắt vô cơ (sắt sulfat). Vậy sắt vô cơ, sắt hữu cơ là gì? Sắt vô cơ sẽ giải phóng ồ ạt các ion sắt, khiến các tế bào ruột sẽ hấp thu bị động vào trong máu, làm lượng ion sắt trong máu tăng cao, gây lắng đọng sắt. Bên cạnh đó, các ion sắt dư thừa ở hệ tiêu hóa nếu không được hấp thụ hết cũng sẽ gắn kết bất thường với thức ăn. Điều này dẫn đến sắt bị lắng đọng tại dạ dày, ruột… gây tổn thương đường tiêu hóa và các tác dụng phụ khác như nóng trong, ợ chua, táo bón… Sắt hữu cơ được hấp thu chủ động và có kiểm soát theo nhu cầu cơ thể vào trong máu. Sau đó đưa sắt về các cơ quan đích như tủy xương để sản xuất hồng cầu hoặc về dự trữ ở gan, nhờ đó không gây lắng đọng sắt ở tổ chức nội tiết, tim, gan. Khi được hấp thu đủ, lượng phức hợp sắt thừa sẽ bị đào thải qua đường tiêu hóa. Thông thường, sắt hữu cơ được đánh giá dễ hấp thụ và không gây táo bón. Về dạng tồn tại của thành phẩm thì sắt chia thành dạng viên sắt và sắt nước. Mỗi loại đều có đặc tính và ưu điểm riêng: Thuốc bổ sung sắt dạng nước dễ hấp thu, ít gây táo bón, ít gây nóng nhưng lại khó uống và dễ gây buồn nôn vì thường có vị ngọt mặc dù vậy vẫn khó che đậy được mùi tanh của sắt. Hàm lượng sắt nguyên tố trong thuốc sắt nước cũng không cao bằng dạng khác và giá thành thường cao hơn. Viên bổ sung sắt có dạng viên nén hoặc viên nang. Loại thuốc sắt dạng viên dễ uống, không gây buồn nôn và có hàm lượng sắt nguyên tố cao. Tuy nhiên, dạng thuốc sắt này lại khó hấp thu hơn sắt nước và dễ gây nóng trong hơn. Xem ngay: Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu, nên chọn loại nào? Sắt là chất dinh dưỡng khó hấp thụ, do đó bạn nên uống viên sắt lúc bụng đói và uống kèm với các loại nước giàu vitamin C như nước cam, nước chanh… để cơ thể tăng cường hấp thu sắt. Thời điểm sau ăn 1-2 giờ chính là lúc cơ thể được hấp thụ sắt tốt nhất. Không dùng thuốc sắt cho bà bầu với sữa, thuốc bổ sung canxi hay thực phẩm giàu canxi vì canxi kìm hãm khả năng hấp thụ sắt. Để thuốc bổ sung sắt không gây táo bón sau khi uống, mẹ bầu cần uống nhiều nước và ăn những thực phẩm giàu chất xơ. Lưu ý, chỉ uống thuốc bằng nước đun sôi để nguội, không uống cùng trà hay cà phê để tránh là giảm tác dụng của thuốc. Khi dùng thuốc cần tuân theo chỉ định của thầy thuốc, thai phụ tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc sắt cho bà bầu khi chưa được sự cho phép của bác sĩ, tránh tình trạng bổ sung sắt quá liều lượng.
Nguồn tham khảo: Are You Getting Enough Iron? – https://www.webmd.com/baby/are-you-getting-enough-iron Pregnancy and birth: Do all pregnant women need to take iron supplements? – https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279574/ Sắt là nhân tố tham gia vào quá trình tạo máu, là thành phần của huyết sắc tố có trong hồng cầu. Thiếu sắt không chỉ dẫn đến tình trạng thiếu máu mà còn gây ra nhiều vấn đề khác về sức khỏe của con người. Điều quan trọng là bạn phải nhận biết những dấu hiệu thiếu sắt để phòng ngừa và điều trị trước khi xảy ra hậu quả khó lường. Sắt (Fe) là khoáng chất chủ yếu tham gia vào quá trình hình thành hồng cầu, đồng thời giúp tăng khả năng tập trung của trí não. Sắt chứa nhiều trong gan, tim, thịt bò, các loại rau củ như bầu, đậu nành hay ngũ cốc… Sắt là một trong những khoáng chất rất quan trọng của cơ thể, nhất là đối với phụ nữ. Khi cơ thể thiếu sắt, bạn sẽ gặp các biểu hiện xấu như rụng tóc, nhức đầu, dễ nhiễm trùng, da nhợt nhạt, móng gãy yếu… Nếu thiếu sắt lâu dài có thể gây mệt mỏi, căng thẳng, tim đập nhanh, nặng hơn có thể gây thiếu máu, bệnh tim mạch và suy hô hấp, suy giảm hệ miễn dịch, suy giảm trí nhớ… Cơ thể người trưởng thành có từ 3 – 4g sắt, trong đó 2/3 có ở hemoglobin là sắc tố của hồng cầu, phần còn lại dự trữ trong gan, thận, lách các cơ quan khác. Mặc dù số lượng không nhiều nhưng sắt là một trong các thành phần dinh dưỡng quan trọng nhất, có tầm vai trò nhất thiết đối với sự sống. Không chỉ là thành phần của huyết sắc tố, sắt còn tham gia vận chuyển oxy và giữ vai trò quan trọng trong hô hấp tế bào.
Mời bạn tham khảo thêm bài viết: Hướng dẫn bổ sung sắt đúng cách cho bà bầu trong thai kỳ Đây là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của thiếu sắt. Hiện tượng này xảy ra là do cơ thể chúng ta không có đủ lượng sắt cần thiết để tạo ra một protein gọi là hemoglobin hay huyết sắc tố trong các tế bào máu đỏ. Hemoglobin có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ phổi đến các bộ phận khác của cơ thể. Khi cơ thể thiếu hemoglobin, lượng oxy tới các mô và cơ bắp sẽ giảm đi, khiến bạn có cảm giác không còn một chút sức lực. Tuy nhiên, mệt mỏi cũng được coi là biểu hiện bình thường trong cuộc sống của chúng ta. Do đó, đôi khi rất khó để phân biệt giữa triệu chứng mệt mỏi thông thường và mệt mỏi do thiếu sắt. Vì vậy, bạn nên chú ý rằng những người mệt mỏi do thiếu sắt có thể thêm các dấu hiệu như yếu ớt, mức năng lượng thấp, khó tập trung hay giảm năng suất làm việc. Hemoglobin trong các tế bào máu đỏ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp chúng ta có một làn da khỏe mạnh, hồng hào. Do thiếu sắt, cơ thể con người không thể sản xuất đủ hemoglobin cho các tế bào máu đỏ, kết quả là làn da của bạn sẽ bị nhợt nhạt hơn. Tình trạng da nhợt nhạt có thể xuất hiện trên khắp cơ thể, hoặc có ở một khu vực như mặt, nướu, bên trong môi hoặc mí mắt dưới và thậm chí cả móng tay. Xem ngay: Bệnh đa hồng cầu là gì? Nguyên nhân và phương pháp điều trị bệnh Nguyên nhân là do hàm lượng hemoglobin ít hơn bình thường nên oxy vận chuyển đến các tế bào bị hạn chế. Khi đó, cơ thể chúng ta cố gắng để bù đắp và tạo ra nhiều oxy hơn cho các cơ quan hoạt động bình thường nên làm bạn có cảm giác khó thở hay đau ngực. Lượng oxy trong cơ thể giảm xuống sẽ khiến bạn gặp khó khăn hơn khi thực hiện các hoạt động thường ngày, như đi bộ, leo cầu thang hoặc lau dọn. Kết quả là nhịp thở của bạn sẽ tăng lên do cơ thể cố lấy thêm nhiều oxy hơn. Thiếu sắt cũng có thể gây ra đau đầu hoặc đau nửa đầu. Do nồng độ hemoglobin thấp trong các tế bào hồng cầu không đủ bơm oxy đến não. Điều này có thể khiến các mạch máu trong não sưng lên, gây ra áp lực và đau đầu. Ngoài ra, những người bị thiếu sắt có thể bị hoa mắt và chóng mặt. Chóng mặt bắt nguồn từ sự thiếu oxy đến não hoặc có thể xuất phát từ huyết áp thấp do sự oxy hóa kém của tim và mạch máu. Khi nồng độ hemoglobin thấp, tim phải làm việc chăm chỉ hơn để mang oxy đến phần còn lại của cơ thể. Điều này có thể dẫn đến nhịp tim không đều, hoặc cảm giác tim bạn đập nhanh bất thường. Trong trường hợp xấu có thể dẫn đến to tim hay ngừng tim. Khi da và tóc thiếu sắt, chúng trở nên khô và dễ gãy hơn. Lượng oxy trong máu thấp cũng khiến tóc và da trở nên khô hơn. Ngoài ra thiếu protein gọi là ferritin cũng gây ra những vấn đề này bởi vì nó là dưỡng chất thiết yếu cho quá trình lưu trữ và giải phóng sắt cho tất cả các bộ phận của cơ thể. Thiếu sắt làm tăng tỷ lệ rụng tóc, đặc biệt là ở phụ nữ mãn kinh.
Các dấu hiệu thiếu sắt có thể bao gồm lưỡi sưng, viêm, nhợt nhạt hoặc nhẵn. Bạn cũng có thể bị khô miệng, nhiệt miệng hoặc có vết rạn đỏ và đau ở khóe miệng. Trong cơ thể của chúng ta có một protein gọi là myoglobin – một loại protein gắn kết với sắt và oxy được tìm thấy trong mô cơ của lưỡi. Nồng độ myoglobin thấp có thể làm cho lưỡi bị đau và sưng. Móng tay dễ gãy là một triệu chứng ít phổ biến hơn của tình trạng thiếu sắt và xuất hiện ở giai đoạn muộn của thiếu máu. Tình trạng này được gọi là koilonychia. Koilonychia là một bệnh móng tay trong đó móng trở nên mỏng bất thường và trở nên phẳng hoặc thậm chí lõm về hình dạng. Tình trạng thiếu sắt có liên quan đến hội chứng chân không yên. Nồng độ sắt trong máu có thể dẫn đến giảm Dopamine – một chất hóa học trong não chúng ta rất quan trọng cho sự vận động và có thể gây ra hội chứng chân bồn chồn. Nếu các tế bào thần kinh bị tổn thương, lượng Dopamin trong não bị giảm, gây co thắt cơ. Mức Dopamine tự nhiên thường thấp vào cuối ngày, vì vậy đây là lý do tại sao các triệu chứng của hội chứng bồn chồn chân thường tồi tệ hơn vào buổi tối và ban đêm. Có tới 25% người mắc hội chứng chân không yên có liên quan đến thiếu máu thiếu sắt. Nồng độ sắt càng thấp, các triệu chứng càng nặng hơn. Tình trạng thiếu sắt có thể gây ra cảm giác thèm ăn những đồ lạ như đá, đất sét, bụi bẩn, phấn hoặc giấy. Điều này cũng có thể xảy ra khi mang thai.
Như vậy ngoài bệnh thiếu máu thiếu sắt thì tình trạng thiếu sắt còn có thể gây ra nhiều bệnh lý khác như gây ra tình trạng tim đập nhanh gây căng thẳng, mệt mỏi, rụng tóc, bong móng, suy giảm trí nhớ, trí thông minh, suy giảm hệ miễn dịch, thậm chí có thể gây suy giảm khả năng sinh sản và gây sảy thai. Chính vì vậy mỗi người cần nâng cao ý thức phòng chống tình trạng thiếu sắt. Nguồn tham khảo: What You Need to Know About Iron Supplements – https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/features/iron-supplements#1 What to know about iron deficiency anemia – https://www.medicalnewstoday.com/articles/318096#Treatment-and-self-management Thiếu sắt có thể gây bệnh gì? – https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/thieu-sat-co-gay-benh-gi/ |
