Thuốc kháng sinh thai phụ cần tránh: Nhóm amioglycosid gây điếc vĩnh viễn Thuốc kháng sinh thai phụ cần tránh nhóm aminoglycosid là một nhóm kháng sinh thường được sử dụng rất hay gặp trong điều trị các bệnh nhiễm trùng tai – mũi – họng, nhiễm trùng ổ bụng, nhiễm trùng màng não. Chúng ta có thể gặp kháng sinh này dưới các tên như gentamicin, amikacin, neomycin, streptomycin, tobramycin… Đặc biệt với các bệnh về phổi, thuốc hay được lựa chọn khi có hiện tượng viêm phổi xảy ra. Thuốc còn được sử dụng để bào chế các thuốc nhỏ mắt như tobra, tobrex… Đối với phụ nữ đang mang thai hoặc có ý định sắp mang thai không được dùng các thuốc này. Nguyên nhân là thuốc có thể gây tổn thương thận và gây độc cho tai trong của em bé (gây điếc không hồi phục). Vì thế, bà mẹ mang thai không được dùng thuốc này để tránh nguy cơ ảnh hưởng tới sức nghe của trẻ sau này.
Nhóm tetracyclin gây hỏng men răng Tetracyclin là một kháng sinh đường ruột. Người ta thường dùng kháng sinh này để trị các bệnh đi ngoài do bị tả, kiết lỵ, nhiễm E.coli. Các nhiễm trùng tiêu hóa khác cũng rất nhạy cảm với kháng sinh này. Đây cũng là một kháng sinh phổ thông ở các hiệu thuốc, các cơ sở y tế tuyến đầu vì giá thành của nó thấp. Tuy nhiên, cần lưu ý khi sử dụng với phụ nữ có thai vì nguy cơ làm hỏng men răng của trẻ. Người ta thấy rằng nếu như bà mẹ mang thai vào tháng thứ 7 trở đi mà dùng tetracyclin thì đứa trẻ sinh ra sẽ bị hỏng men răng, vàng xám hoặc hoen ố men răng. Đó là do tetracyclin kết hợp chặt chẽ với canxi tạo một phức hợp vô cùng bền vững. Trước nguy cơ này, không nên dùng tetracyclin cho bà mẹ mang thai. Nếu là trường hợp cần thiết phải dùng thuốc điều trị thì nên dùng kháng sinh dòng khác an toàn hơn như cephalosporin. Nhóm quinolon gây hỏng sụn Thuốc kháng sinh thai phụ cần tránh này cũng là nhóm kháng sinh phổ rộng như ciprofloxacin, pefloxacin. Chúng có ưu thế với các vi khuẩn trên hệ tiết niệu sinh dục, chúng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn tạo điều kiện cho cơ thể tiêu diệt vi khuẩn bằng sức mạnh của hệ thống miễn dịch. Nhưng các kháng sinh này lại có nguy cơ gây ra rối loạn sự phát triển xương khớp trẻ em. Nếu bà mẹ dùng kháng sinh quinolon trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú thì đứa trẻ hoàn toàn bị “uống” kháng sinh này một cách thụ động. Nồng độ kháng sinh trong cơ thể trẻ tăng lên. Và hệ quả là xương và sụn của đứa trẻ không phát triển được, thậm chí còn gây ra đứt gân gót. Điều này đồng nghĩa với việc đứa trẻ không thể kiễng chân lên được và bàn chân luôn bị gấp lại trong tư thế bàn chân chạm gót. Ngay cả khi một đứa trẻ dưới 10 tuổi uống phải kháng sinh này cũng bị hậu quả tương tự, vì tác hại trên hệ xương sụn là không thay đổi. Nếu như các bà mẹ bị nhiễm trùng đường tiết niệu khi mang thai thì nên chọn một dòng kháng sinh khác an toàn hơn như nhóm beta lactam, spiramycin, metronidazol… Kháng sinh chống nấm ketoconazol gây dị tật Ketoconazol là một kháng sinh chống nấm quen thuộc. Thuốc có công hiệu mạnh với nấm da, nấm tóc và nấm móng. Các trường hợp như hắc lào, lang ben dùng ketoconazol có hiệu quả rất cao. Thường thì người ta chỉ dùng dạng viên uống khi người bệnh bị nấm da thể nặng, diện rộng hoặc bị nấm móng, nấm tóc. Còn đa phần, thuốc được bào chế dưới dạng thuốc mỡ bôi. Người ta đã thu được bằng chứng rõ ràng là thuốc có thể gây độc cho thai nhi và gây ra dị tật dính ngón tay cho em bé mai sau.
Kháng sinh đường ruột biseptol gây thiếu máu nặng Biseptol là kháng sinh đường ruột quan trọng và phổ rộng. Nó rất có tác dụng với trường hợp bị nhiễm khuẩn tiêu hóa và người bệnh có dấu hiệu tiêu chảy nặng. Biseptol là thuốc dạng uống thường được dùng đi kèm khi người bệnh bị các bệnh như ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy cấp, nhiễm E.coli trong nguồn nước… thuốc tỏ ra rất có ưu thế. Bệnh viện Nguyễn Tri Phương - Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh
Lỡ dùng thuốc kháng sinh khi mang thai phải làm gì? Đây là mối băn khoăn của không ít mẹ bầu. Bởi trong giai đoạn đầu của thai kỳ, con yêu đến với mẹ lúc nào có thể mẹ sẽ không biết nên khi thấy mệt, ho, hay vì một lý do sức khỏe nào đó… mẹ lỡ uống kháng sinh. Vậy lỡ rồi thì phải làm sao đây? Kháng sinh là loại thuốc phổ biến được chỉ định để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn ở nhiều đối tượng, từ người già đến trẻ nhỏ. Với phụ nữ mang thai, có một vài loại kháng sinh có thể chỉ định điều trị được, có một vài loại chống chỉ định, do vậy mẹ bầu cần hết sức lưu ý.  Nếu sử dụng kháng sinh trong thời kỳ mang thai không đúng cách, thai nhi rất dễ bị tổn hại, đặc biệt là ở những tháng đầu tiên của thai kỳ. Bởi 3 tháng đầu là giai đoạn phôi thai bắt đầu hình thành, bắt đầu tạo thành các cơ quan của cơ thể, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách giai đoạn này có thể gây ra dị tật bẩm sinh, ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe của trẻ. Ảnh hưởng của thuốc kháng sinh lên thai nhi còn có thể phụ thuộc vào các yếu tố như: Loại kháng sinh, liều lượng, tác dụng phụ, giai đoạn thai kỳ, thời gian dùng thuốc kháng sinh. Trong một số trường hợp cụ thể: mẹ bầu không biết có thai nên đã uống kháng sinh, hoặc là mẹ bầu mắc vẫn đề về nhiễm khuẩn, buộc phải điều trị kháng sinh; thì việc sử dụng kháng sinh nào là an toàn cho mẹ bầu và nhóm kháng sinh nào chống chỉ định, hoặc phải thận trọng? Tốt nhất, khi có kế hoạch mang thai, bạn nên thận trọng trong việc sử dụng thuốc kháng sinh, và chỉ nên sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Dưới đây là một số nhóm kháng sinh an toàn cho phụ nữ mang thai:
Dưới đây là một số kháng sinh không thể sử dụng cho phụ nữ mang thai, phụ nữ đang mang thai hoặc đang có kế hoạch mang thai nên tránh:
Nhóm kháng sinh dùng thận trọng với phụ nữ mang thai, mẹ bầu cần tìm hiểu kỹ, và tuân theo hướng dẫn của thầy thuốc:
Nếu lỡ uống phải thuốc kháng sinh trong khi mang thai, mẹ bầu cần lưu lại tên thuốc kháng sinh đã dùng cùng với liều lượng và thời gian sử dụng. Nếu như không nhớ tên thuốc, lỡ vứt vỏ thuốc đi rồi, thì nên liên hệ lại với nhân viên nhà thuốc để tìm lại tên loại thuốc mình đã sử dụng. Sau khi thu thập những thông tin cần thiết, mẹ bầu đến gặp ngay bác sĩ Sản khoa để nhận được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ. Nếu cần thiết, bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu thực hiện các xét nghiệm sàng lọc dị tật trước sinh và theo dõi thai nhi cẩn thận hơn. Việc sử dụng thuốc kháng sinh trong điều trị luôn luôn cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không được sử dụng tùy ý, bừa bãi, lạm dụng kháng sinh. Đặc biệt với các mẹ bầu, việc sử dụng bất kỳ loại thuốc điều trị nào cũng cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Ngay cả với những loại kháng sinh được cho là an toàn với thai phụ cũng vẫn cần có sự chỉ dẫn của bác sĩ Sản khoa, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra. Nếu như trong quá trình sử dụng kháng sinh, thai phụ thấy bất kỳ tác dụng phụ nào cũng cần thông tin lại với bác sĩ để có sự theo dõi và điều chỉnh hợp lý. Xem thêm: |
