Mưa axit được phát hiện ra đầu tiên năm 1948 tại Thuỵ Điển. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có độ chua (pH dưới 5,6) và trong thành phần nước mưa có nitơ và lưu huỳnh. Nguyên nhân sâu xa của tình trạng mưa axit bắt nguồn từ việc con người tiêu thụ nhiều nguyên liệu tự nhiên như than đá, dầu mỏ... cho quá trình sống, phát triển sản xuất. Show
Nguyên nhân gây ra mưa axit. Mưa axit cũng có thể bắt nguồn từ núi lửa, cháy rừng hay sấm sét khi mà khí SO2 và NO2 kết hợp với hơi nước trong khí quyển và tạo thành axit dưới 2 dạng: khô như khí gas và ướt như mưa axit, tuyết, sương mù.  Mưa axit có giá trị pH thấp hơn 4,7 sẽ chuyển chì hữu cơ trong đất thành chì vô cơ, ức chế sự phân chia tế bào của rễ cây, do đó, bào tử của các loại vi khuẩn, nấm, virus và các mầm bệnh khác xâm nhập vào rễ cây và có thể làm chết cây; Nếu giá trị PH thấp hơn 3,5 thì nó sẽ gây hại trực tiếp đến tán lá của cây, làm cho cây bị héo và chết. Chính vì vậy, người ta thường gọi trận mưa axit này là "thần chết trên bầu trời". Tác hại của mưa axitViệc tiêu thụ than đá, dầu mỏ, làm thải ra lượng lớn khí độc hại là lưu huỳnh đioxit (SO2) và nitơ đioxit (NO2). Các khí này sau khi thải vào môi trường đã hòa tan với hơi nước trong không khí, tạo thành axit sunfuaric (H2SO4) và axit nitric (HNO3). Khi mưa, các hạt axit lẫn vào nước, làm độ pH của nước mưa giảm. Nó có thể hoà tan một số bụi kim loại và ôxit kim loại bay lơ lửng trong không khí như ôxit chì... và trở nên độc hại với cây cối, vật nuôi và con người.
Làm cách nào để giảm lượng mưa axit?Nhưng bất chấp bằng chứng rõ ràng liên quan đến vấn đề ô nhiễm không khí, các công ty từ chối trách nhiệm và nghi ngờ về nghiên cứu. Tại Hoa Kỳ, các công ty đã vận động hành lang chống lại việc điều chỉnh ô nhiễm, và thuyết phục các chính trị gia rằng các chính sách đó sẽ làm tăng chi phí năng lượng và đe dọa việc làm. Những trở ngại này khiến chính phủ phải trì hoãn các thay đổi, tạm dừng các nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này. Nhưng sau một thập kỷ, Quốc hội cuối cùng đã hành động. Vì phần lớn lượng khí thải lưu huỳnh đioxit đến từ các nhà máy điện, chính phủ đặt ra một giới hạn về lượng khí thải mỗi năm của từng nhà máy điện. Điều này buộc mọi công ty phải giảm lượng khí thải trong dài hạn. Một số nhà máy đã thêm bộ lọc khử lưu huỳnh vào ống hút khói của họ, hoặc chuyển sang sử dụng than có hàm lượng lưu huỳnh thấp và khí đốt tự nhiên. Những tiến bộ này cho phép ngành điện phát triển trong khi tình trạng ô nhiễm được kiểm soát. Đến năm 1985, Canada và Liên minh Châu Âu đã thông qua các giải pháp của riêng họ, và các điều ước quốc tế bắt đầu lưu hành để giảm ô nhiễm không khí trên toàn thế giới. Một số quốc gia như Nga, Ấn Độ và Trung Quốc vẫn phụ thuộc nhiều vào than có hàm lượng lưu huỳnh cao. Tuy nhiên, việc nhận định mưa axit là một mối đe dọa lớn nên nhiều chính sách bảo vệ môi trường đã được áp dụng và hạn chế mối nguy hiểm này. Tóm lại, mưa axit là một mối đe dọa nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát được, quan trọng là các quốc gia có dứt khoát hay không mà thôi. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có lẫn các hạt axit làm cho nước mưa có độ pH nhỏ hơn 5. Mưa axit gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, cây trồng và cả sức khỏe con người? Vậy nguyên nhân gây ra mưa axit là gì? Tác hại của mưa axit là gì? Có biện pháp nào để khắc phục tình trạng này? Mục lục 1. Mưa axit là gì?Mưa axit là hiện tượng xảy ra khi môi trường bị ô nhiễm, nước mưa có độ pH < 5-6, trung bình từ 4-5. Thông thường các loại nước, bao gồm cả nước uống duy trì độ pH trong khoảng 6,5 - 8,5. Khi đó trong nước mưa sẽ có lẫn các hạt axit khiến độ pH trong nước mưa giảm xuống. Hiện nay trên thế giới khu vực bị ảnh hưởng nhiều bởi mưa axit gồm có các nước Đông Âu từ Ba Lan về phía bắc vào Scandinavia, vùng phía đông Hoa Kỳ, đông nam Canada. Các nước trong khu vực Đông Nam Á, Đông Á (Trung Quốc, Đài Loan…) cũng ghi nhận xuất hiện mưa axit. Ở Việt Nam cũng đã xảy ra mưa axit, lần đầu tiên ở Cà Mau năm 1998. Ngày nay mưa axit càng mở rộng, nhưng vẫn tập trung chủ yếu ở các khu chế xuất công nghiệp tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Hải Phòng, Bình Dương… Tần suất xảy ra mưa axit trong vòng 10 năm ở Tây Ninh là 57,9%, trong khi đó ở Tp Cần Thơ là 58%. Mưa axit là gì? 2. Nguyên nhân gây ra mưa axitCó rất nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng mưa axit, có thể do sự biến đổi của tự nhiên gây ra các thảm họa như phun trào núi lửa, đám cháy… hoặc đến từ các hoạt động của con người trong sinh hoạt và sản xuất. Mưa axit được tạo ra khi các khí SO2, NxOy trong không khí vượt quá ngưỡng cho phép. Con người sử dụng dầu mỏ, than đá làm chất đốt phục vụ hoạt động sinh hoạt cũng như trong phục vụ các ngành công nghiệp sản xuất. Xăng dầu còn là nhiên liệu vận hành các phương tiện giao thông: ô tô, xe máy, máy bay, tàu hỏa, tàu thủy… Trong các nguồn tài nguyên than đá, dầu mỏ chứa nhiều lưu huỳnh, đồng thời trong không khí chiếm chủ yếu là nitơ. Khi đốt lên tại môi trường không khí có O2, S và N sẽ chuyển thành SO2 và NO2 với đặc tính dễ tan trong nước. Bên cạnh đó trong khí thải của các nhà máy nhiệt điện, lọc dầu, luyện kim cũng chứa rất nhiều khí SO2. Trong quá trình mưa các oxit này sẽ được hòa tan vào trong nước, phản ứng và tạo thành các dung dịch axit như H2SO4, H2SO3, HNO3. Các axit trên sẽ rơi xuống đất cùng với nước mưa hoặc lưu lại trong các đám mây ở khí quyển. Chính vì vậy ta thường thấy mưa axit hay xảy ra tại các khu vực có nhiều cụm công nghiệp, nhà máy sản xuất, khu vực dân cư đông đúc, mật độ giao thông dày đặc. Quá trình hình thành mưa axit 3. Quá trình hình thành mưa axitNhư đã trình bày ở trên mưa axit xảy ra khi gia tăng nồng độ oxit của nitơ và lưu huỳnh trong không khí. Các khi này tan trong hơi nước và tạo thành các axit sunfuric (H2SO4) và acid nitric(HNO3). Quá trình này xảy ra theo các phản ứng sau đây: - Với lưu huỳnh - S:
SO2 + OH· → HOSO2·
;- Với Nitơ:
N2 + O2 → 2NO. 2NO + O2 → 2NO2.
Acid nitric HNO3 và axit sunfuric H2SO4 chính là thành phần chính của mưa acid. 4. Tác hại của mưa axitMưa axit gây ảnh hưởng rất lớn đến thực vật tự nhiên, cây trồng, nguồn nước, đất, các công trình xây dựng và sức khỏe con người. 4.1 Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con ngườiMưa axit ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe nếu như con người sử dụng nguồn nước mưa có nhiễm axit:
Mưa axit gây hại cho đường hô hấp 4.2 Ảnh hưởng đến cây trồngMưa axit gây ảnh hưởng rất lớn đến thảm thực vật, đặc biệt là các loại cây trồng.
Mưa axit ảnh hưởng lớn đến cây trồng 4.3 Ảnh hưởng đến nguồn nước và các sinh vật dưới nướcMưa axit rơi xuống sẽ làm giảm độ pH của nước trong ao hồ, sông, biển. Điều đó ảnh hưởng đến môi trường sống của các sinh vật dưới nước. Nếu lượng axit trong hồ quá lớn sẽ làm không hỗ trợ được sự sống của cá, các loài thủy sản cũng như thủy sinh trong nước. Dần dần sẽ khiến các loài sinh vật chết dần. Đồng thời, mưa axit làm suy yếu khả năng duy trì nồng độ canxi của sinh vật biển. Ảnh hưởng đến quá trình sinh sản, gây biến dạng xương và cột sống cũng bị suy yếu. 4.4 Làm xói mòn bề mặt các công trình kiến trúcMưa axit có thể gây xói mòn các công trình xây dựng, bề mặt các công trình xây dựng của con người. Đặc biệt là các công trình xây dựng với vật liệu đá vôi, đá cẩm thạch chứa một lượng lớn canxi cacbonat. Acid trong mưa có thể phản ứng với chất này gây bào mòn bề mặt. Đồng thời mưa axit cũng gây ra ăn mòn kim loại đáng kể, nhất là với sắt, thép. Các đồ dùng được làm từ da và cao su sẽ xấu đi và bị ăn mòn do tiếp xúc trực tiếp với mưa axit. Điều này đặt ra vấn đề lớn cần giải quyết làm sao để bảo vệ các công trình xây dựng cũng như bảo tồn các kiến trúc cổ mang ý nghĩa lịch sử. 5. Lợi ích của mưa axitMặc dù mưa axit gây nhiều tác hại đối với con người cũng như thiên nhiên nhưng trong một cuộc điều tra toàn cầu đã chỉ ra thành phần sulfua trong các cơn mưa này có thể ngăn cản Trái Đất ấm lên bằng việc tác động vào quá trình sản xuất khí metan tự nhiên của vi khuẩn trong đầm lầy. Khí metan chiếm 22% các yếu tố làm trái đất nóng lên. Mà nguồn sinh khí metan lớn đến từ các vi khuẩn sinh sống ở đầm lầy. Khi mưa axit đổ xuống sẽ giúp các vi khuẩn tiêu thụ sulfua phát triển hơn, cạnh tranh nguồn thức ăn với các vi khuẩn sinh metan. Điều đó góp phần vào làm giảm khả năng sống của vi khuẩn sinh metan và làm giảm hiệu ứng nhà kính. 6. Biện pháp khắc phục mưa axitVì nguyên nhân chính gây ra mưa axit đến từ các khí thải SOx, NxOy… nên ta cần làm giảm lượng khí phát thải ra môi trường để khắc phục tình trạng mưa axit. Sử dụng nguồn nhiên liệu sạch dần thay thế nguồn nhiên liệu hóa thạch
Qua những thông tin mà VIETCHEM đã tổng hợp bên trên có thể thấy mưa axit gây thiệt hại rất lớn cho con người và môi trường tự nhiên. Khắc phục và giảm hiện tượng mưa axit là việc làm cần thiết, cần sự chung tay góp sức của mọi người. Để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện mưa axit ta cần pHải làm gì?Cụ thể:. Không sử dụng nước mưa để sinh hoạt.. Các nhà máy, xí nghiệp cần xây ống khói thật cao. ... . Các nhà máy nhiệt điện cần phải lắp đặt thiết bị khử sunphua.. Kiểm soát khí thải xe cộ, giảm lượng khí thải của các oxit nitơ từ xe có động cơ.. Loại bỏ triệt để lưu huỳnh và nitơ có trong dầu mỏ và than đá trước khi sử dụng.. Mưa axit có tác hại như thế nào?Mưa axit gây ảnh hưởng tới sức khỏe, bầu khí quyển, phá hủy môi trường sống của các loài sinh vật, cây trồng, làm xói mòn các công trình kiến trúc. Mưa axit được liệt vào là một trong những thảm họa nguy hiểm trên trái đất, đe dọa tới sự sinh trưởng, phát triển và duy trì sự sống của các loài sinh vật. Khí nào gây nên hiện tượng mưa axit?Mưa axit là hiện tượng xảy ra khi môi trường bị ô nhiễm, nước mưa có độ pH < 5-6, trung bình từ 4-5. Thông thường các loại nước, bao gồm cả nước uống duy trì độ pH trong khoảng 6,5 - 8,5. Khi đó trong nước mưa sẽ có lẫn các hạt axit khiến độ pH trong nước mưa giảm xuống. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có pH như thế nào?Mưa axit còn có tên gọi tiếng Anh là Acid Rain, dùng để chỉ các chất ô nhiễm công nghiệp có trong nước mưa và nước có độ pH dưới 5.6. Những hạt axit sẽ được lẫn vào trong nước mưa khiến cho độ pH giảm xuống. Mưa axit còn hòa tan một số kim loại nguy hiểm trong không khí khiến nước mưa thêm độc hơn. |
