Sự khác nhau giữa mũi 3 vắc-xin Covid-19 bổ sung và nhắc lại(NLĐO) - Mũi 3 vắc-xin Covid-19 giúp tăng lượng kháng thể trước biến thể Omicron. Liều tiêm này rất cần thiết với nhóm nguy cơ cao như người già, có bệnh nền, suy giảm miễn dịch.
Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 và gánh nặng biến thể Omicron trên thế giới, Bộ Y tế đã có hướng dẫn về việc tiêm vắc-xin Covid-19 liều cơ bản và nhắc lại. Tiêm liều bổ sung áp dụng cho những người đã tiêm chủng đầy đủ liều vắc-xin, nhằm tăng cường hoặc khôi phục khả năng bảo vệ cơ thể của các liều cơ bản.  Bộ Y tế đề nghị các địa phương tiêm liều bổ sung và liều nhắc lại vắc-xin Covid-19 Theo đó, cần tiêm nhắc nếu có 3 điều kiện gồm từ 18 tuổi trở lên, đã tiêm đủ liều cơ bản hoặc liều bổ sung, đã tiêm mũi cuối cùng của liều cơ bản ít nhất được 3 tháng (tiêm 1 hoặc 2 hoặc 3 mũi tùy theo loại vắc-xin) bao gồm: - Người có tình trạng suy giảm miễn dịch vừa và nặng như người cấy ghép tạng, ung thư, HIV, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch hoặc đã điều trị trong vòng 6 tháng... Việc cung cấp liều vắc-xin bổ sung có thể giúp nhóm này có đáp ứng miễn dịch tương tự như nhóm người bình thường khác. Ngoài ra, nếu đã tiêm đủ liều cơ bản bằng vắc-xin của hãng Sinopharm hoặc Sputnik V thì cũng cần tiêm bổ sung vắc-xin Covid-19. Loại vắc-xin tiêm cùng loại với liều cơ bản hoặc vắc-xin mRNA. Khoảng cách: Tiêm 1 mũi bổ sung sau mũi cuối cùng của liều cơ bản từ 28 ngày đến 3 tháng. Đối với những người có chỉ định tiêm liều bổ sung, sau khi đã tiêm liều bổ sung thì được coi là hoàn thành liều cơ bản. Tiêm liều nhắc lại vắc-xin phòng Covid-19 cho đối tượng là người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm đủ liều cơ bản hoặc liều bổ sung, bảo đảm bao phủ cho toàn bộ người có bệnh nền, người cần được chăm sóc dài hạn tại các cơ sở y tế, người từ 50 tuổi trở lên, người trực tiếp xét nghiệm, chăm sóc, điều trị bệnh nhân Covid-19, nhân viên y tế. Khoảng cách: Tiêm 1 mũi nhắc lại ít nhất 3 tháng sau mũi cuối cùng của liều cơ bản. Liều lượng vắc-xin để tiêm bổ sung và nhắc lại theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất đã được Bộ Y tế cho phép. Cũng theo hướng dẫn mới nhất của Bộ Y tế đối với những người đã mắc Covid-19 thì tiêm ngay sau khi hồi phục và hoàn thành việc cách ly y tế theo qui định thay vì sau 6 tháng như trước đây. Nói về hiệu quả của mũi 3 vắc-xin Covid-19, PGS-TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp các sự kiện y tế công cộng Việt Nam, cho biết theo các nghiên cứu có loại vắc-xin hiệu quả bảo vệ rất cao và kháng thể tồn tại lâu trong cơ thể (có thể suốt đời). Tuy nhiên, vắc-xin phòng Covid-19 hiệu quả bảo vệ không cao như mong muốn (theo công bố của các nhà sản xuất có loại 70% có loại đến 90%...). Chuyên gia khuyến cáo cần phải tiêm mũi nhắc lại sau 3 tháng để tăng khả năng miễn dịch "Đặc biệt, nồng độ kháng thể sẽ giảm sau khi tiêm mũi cuối cùng từ 4 tháng đến 6 tháng vì vậy cần phải tiêm mũi nhắc lại sau 3 tháng để tăng khả năng miễn dịch. Đối với người cần tiêm mũi bổ sung thì tiêm sau 28 ngày. Vì vậy, cần đi tiêm chủng đầy đủ các mũi vắc-xin cơ bản và tiêm mũi nhắc lại theo hướng dẫn của cán bộ y tế"- PGS Phu khuyến cáo. Theo PGS Trần Đắc Phu, virus nào cũng có biến chủng. Điều đáng lo ngại nhất là sự biến đổi ở protein giúp virus xâm nhập vào tế bào con người để lây lan bệnh và có khả năng vô hiệu hóa vắc-xin. Tuy nhiên, hiện nay chưa có nghiên cứu nào khẳng định biến thể Omicron có thể vô hiệu hóa vắc-xin và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo việc tiêm vắc-xin vẫn có hiệu quả với cả chủng virus mới. Có nghiên cứu cho thấy sau tiêm mũi 3, hiệu quả miễn dịch tăng cao trên 90% Cũng theo PGS Phu, nhóm người nguy cơ cao như người già, có bệnh nền, người bị suy giảm miễn dịch luôn cần được ưu tiên tiêm vắc-xin, dù là mũi tiêm nào. Việc tiêm cho đối tượng nguy cơ cần gắn với vùng nguy cơ, ưu tiên vùng nguy cơ cao, hoạt động đi lại nhiều, mật độ dân số cao, như TP HCM, Hà Nội, Bình Dương, Long An. Những nơi này cần tiêm trước, tiêm nhanh mũi 3 cho nhóm nguy cơ cao để phòng bệnh trước những diễn biến khó lường của đại dịch.Việt Nam hiện đảm bảo đủ nguồn cung vắc-xin để tiêm mũi 3 cho người từ 18 tuổi trở lên Giải thích về loại vắc-xin Covid-19 mũi 3 có cần đúng loại tiêm 2 mũi trước đó hay không, PGS Phu giải thích mũi 3 là vắc-xin cùng loại hoặc vắc-xin khác loại là mRNA. Nếu trước đó tiêm vắc-xin Sinopharm thì mũi 3 có thể tiêm loại vắc-xin công nghệ mRNA (Pfizer, Moderna) hoặc vắc-xin AstraZeneca". "Nếu các mũi tiêm cơ bản hoặc bổ sung cùng loại thì tiêm mũi nhắc lại cùng loại đó hoặc vắc-xin mRNA (như vắc-xin Pfizer, Moderna...); nếu trước đó đã tiêm các loại vắc-xin khác nhau thì tiêm mũi nhắc lại bằng vắc-xin mRNA. Nếu tiêm liều cơ bản hoặc bổ sung là vắc-xin Sinopharm thì có thể tiêm mũi nhắc lại cùng loại đó hoặc vắc-xin mRNA"- PGS Phu giải thích.
Kể từ khi bùng phát đến nay, COVID-19 đã và đang ngày càng diễn biến phức tạp với sự xuất hiện của nhiều chủng mới. Để phòng ngừa, kiểm soát tốt nhất tác hại của dịch bệnh, việc tiêm bổ sung mũi vaccine thứ 3 là vô cùng cần thiết. Trang bị những điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 sẽ giúp bạn giải đáp được những băn khoăn trước khi đưa ra quyết định tiêm phòng. 1. Lợi ích của việc tiêm mũi 3 vaccine phòng bệnh COVID-19Tiêm mũi 3 vaccine phòng COVID-19 giúp cơ thể tăng cường miễn dịch chống lại chủng virus mới Tiêm vaccine là hành động được thực hiện nhằm gây ra miễn dịch chủ động vì nó giúp cho kháng thể được sinh ra. Tuy nhiên, theo thời gian, khoảng 4 - 6 tháng sau khi tiêm vaccine, kháng thể sinh ra từ liều vaccine cơ bản sẽ bị suy giảm dần. Vì thế, tiêm bổ sung mũi thứ 3 là rất cần thiết. Thực tế toàn cầu cho thấy rằng, sau tiêm 2 mũi vaccine COVID, mức độ miễn dịch sẽ giảm dần, sự xuất hiện biến thể mới của virus khiến cho số ca nhiễm bùng phát. Nghiên cứu ở Anh đã cho thấy, sau 1 tháng, hai mũi vacccine Pfizer/BioNTech có hiệu quả tới 88% nhưng khoảng 5 - 6 tháng sau hiệu quả đã giảm xuống còn có 74%; vaccine AstraZeneca/Oxford thì hiệu quả giảm từ 77% xuống còn có 67%. Một nghiên cứu được đăng trên The Lancet vào cuối 10/2021 chỉ ra rằng so với người chỉ được tiêm 2 liều vaccine trước đó 5 tháng thì những người đã được tiêm 3 liều vaccine sẽ có nguy cơ nhập viện có liên quan tới COVID-19 thấp hơn khoảng 93% và nguy cơ bị nhiễm bệnh ở mức nghiêm trọng giảm xuống 92% giảm, nguy cơ tử vong có liên quan đến COVID-19 giảm xuống 81%. Nghiên cứu của Moderna cũng chỉ ra rằng, sau khi tiêm mũi thứ 3 cho người ở độ tuổi trên 65 và nhóm có nguy cơ cao khoảng 6 tháng thì lượng kháng thể ở họ tăng lên gấp 42 lần. Về hiệu quả của vaccine với Omicron, nhiều chuyên gia chia sẻ mặc dù khả năng phòng nhiễm bệnh chỉ đạt khoảng 30 - 50% nhưng nó vẫn giúp phòng ngừa bệnh tiến triển nặng và tử vong tới hơn 90%. 2. Những điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-192.1. Ai nên tiêm mũi 3 vaccine phòng COVID-19?Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo, những trường hợp sau nên tiêm mũi 3 vaccine COVID-19: Người ở độ tuổi trên 65 mắc các bệnh lý nền là một trong những đối tượng cần được ưu tiên tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 - Người ở độ tuổi trên 50. - Người từ 18 tuổi trở lên và mắc bệnh mạn tính như: hô hấp, tiểu đường, tim mạch, ung thư,... - Người trên 18 tuổi có mong muốn tiêm vaccine phòng COVID-19. Một điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 nữa là khi đã quyết định tiêm phòng thì chỉ nên tiêm mũi 3 sau khi đã tiêm đủ 2 liều vaccine trước đó và liều thứ hai cần được tiêm trước liều thứ 3 ít nhất 6 tháng. Đây không phải là mũi tiêm bắt buộc nhưng nó nên được diễn ra để duy trì khả năng miễn dịch của cơ thể nhằm chống lại COVID-19 và phòng ngừa nguy cơ khiến bệnh trở nên nặng hơn. Liều thứ 3 này không được khuyến nghị cho đối tượng trong độ tuổi 12 - 17. Người cao tuổi có bệnh nền và nhân viên y tế là nhóm đối tượng cần được ưu tiên tiêm mũi thứ 3 trước tiên. 2.2. Tiêm vaccine COVID-19 mũi 3 loại nào là phù hợp?Cũng liên quan đến những điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19, không ít người băn khoăn mũi thứ 3 có cần tiêm đúng loại với 2 mũi tiêm trước đó hay không. Vấn đề này được các chuyên gia y tế chia sẻ rằng: mũi thứ 3 có thể là vaccine cùng loại hay khác loại là mRNA. - Những ai trước đó đã tiêm vaccine Sinopharm thì mũi thứ 3 có thể tiêm vaccine mRNA là Pfizer, Moderna hoặc AstraZeneca. - Trường hợp các mũi tiêm bổ sung hoặc cơ bản cùng loại với nhau thì mũi thứ 3 cùng với loại đó hoặc có thể tiêm vaccine mRNA là Moderna, Pfizer,... - Trường hợp các mũi tiêm trước là những loại vaccine khác nhau thì mũi thứ 3 là vaccine mRNA. - Trường hợp tiêm liều bổ sung hoặc cơ bản là vaccine Sinopharm thì mũi thứ 3 có thể cùng loại đó hoặc là vaccine mRNA. 2.3. Tác dụng phụ có thể xảy ra khi tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 là gì?Về tác dụng phụ có thể xảy ra khi tiêm phòng mũi thứ 3 vaccine COVID-19, tùy từng loại vaccine mà tác dụng phụ như sau: Tham vấn bác sĩ một số điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 giúp hiểu đúng về tác dụng của mũi tiêm này - Pfizer Tác dụng phụ tương đối giống so với những triệu chứng một số người đã gặp phải khi tiêm mũi đầu, có khi còn nhẹ hơn. Phổ biến nhất là phản ứng đau tại chỗ (83%), sau đó mức độ trung bình sẽ là đau đầu (48%) và mệt mỏi (63.7%). Các tác dụng phụ khác có thể xảy ra là: sốt, nôn mửa, tiêu chảy, ớn lạnh, đau khớp và đau cơ. Người trong độ tuổi từ 65 trở lên ít gặp biểu hiện mệt mỏi hay giống cúm sau tiêm hơn là người ở độ tuổi 18 - 55. Tuy nhiên, những tác dụng phụ này chỉ là phản ứng của hệ thống miễn dịch trước vaccine mà thôi. - Moderna Tác dụng phụ của mũi tiêm thứ 3 COVID tương tự với mũi tiêm thứ 2. Đối với đối tượng được tiêm từ 65 tuổi trở lên, triệu chứng phổ biến nhất là đau tại chỗ (75%), sau đó là đau khớp (39.5%), đau đầu (42.1%), đau cơ (47.4%), mệt mỏi (47.4%). Những người ở độ tuổi 18 - 64 sẽ bị ảnh hưởng bởi tác dụng phụ của vaccine hơn so với người lớn tuổi. Tuy nhiên đến nay chưa có báo cáo nào cho thấy về tác dụng phụ nghiêm trọng của mũi tiêm thứ 3. Ngoài một số điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19 trên đây chúng tôi cũng muốn bạn đọc lưu ý ghi nhớ rằng: sau khi tiêm vaccine về nhà cần chú ý theo dõi thân nhiệt, nếu sốt cần dùng thuốc hạ sốt đúng liều lượng và theo dõi khả năng đáp ứng với thuốc hạ sốt. Nếu phát hiện những bất thường sau đây hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất: - Sốt cao trên 39 độ C, kéo dài trên 24 giờ và khó hạ nhiệt. - Nổi ban đỏ. - Co giật, buồn nôn, vật vã, lừ đừ. - Khó thở hay có bất kỳ biểu hiện bất thường khác. Tiêm vaccine đủ liều là biện pháp phòng ngừa tốt nhất cho sức khỏe của mỗi cá nhân trước đại dịch COVID-19. Nếu còn thắc mắc nào liên quan đến những điều cần biết về tiêm mũi 3 vaccine COVID-19, bạn đọc có thể liên hệ trực tiếp đến tổng đài 1900 56 56 56 để nhận được sự giải đáp chính xác nhất từ đội ngũ chuyên gia y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. |
