Gây dựng gia đình văn hóa có vai trò rất quan trọng trong việc hình thành xã hội văn minh hiện đại. Thời gian qua, các địa phương trong tỉnh đã quan tâm thực hiện công tác này thông qua những việc làm ý nghĩa, thiết thực.  Gia đình ông Đỗ Đình Bộ là tấm gương sáng trong xây dựng gia đình văn hóa ở xã Xuân Lập (Thọ Xuân). Được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa tiêu biểu nhiều năm liên tục, gia đình ông Đỗ Đình Bộ và bà Phạm Thị Liễu, thôn Trung Lập 1, xã Xuân Lập (Thọ Xuân) không chỉ gương mẫu, nhiệt tình tham gia công tác xã hội mà còn là tấm gương sáng trong việc nuôi dạy con cái chăm ngoan, học giỏi. Chia sẻ về việc xây dựng gia đình văn hóa, ông Bộ bộc bạch: Gia đình là tổ ấm của mỗi người, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng, giáo dục nhân cách con người. Vì vậy, vợ chồng ông luôn làm gương trong mọi việc để dạy bảo con cháu giữ gìn truyền thống văn hóa tốt đẹp, luôn kính trên nhường dưới, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ. Chỉ khi các thành viên trong gia đình giữ được nền nếp, có lối sống tốt đẹp thì mới góp phần xây dựng xã hội lành mạnh, văn minh. Cùng với đó, ông bà luôn tích cực tham gia và động viên con cháu tích cực hưởng ứng các hoạt động, phong trào tại địa phương như hội người cao tuổi, hội phụ nữ, câu lạc bộ Lê Hoàn, phong trào xây dựng nông thôn mới; chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường đường làng ngõ xóm... Trên địa bàn xã Xuân Lập, phong trào xây dựng gia đình văn hóa thấm sâu vào mỗi gia đình và được đông đảo các tầng lớp Nhân dân tham gia hưởng ứng. Từ đó, đã xuất hiện nhiều tấm gương gia đình văn hóa tiêu biểu như gia đình ông Phạm Văn Tuân, thôn Phú Xá 1; Phạm Văn Mơn, Nguyễn Văn Hiếu, thôn Vũ Hạ..., góp phần đưa tỷ lệ gia đình văn hóa hàng năm của xã đạt 92% trở lên. Ông Tống Cảnh Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Lập, cho biết: Để phong trào xây dựng gia đình văn hóa ngày càng đi vào chiều sâu, làm tiền đề cho việc hình thành xã hội văn minh, hiện đại, xã đã phát động qua nhiều hình thức như trên hệ thống loa phát thanh ở từng thôn, xóm; qua các cuộc họp thôn, chi bộ hay lồng ghép trong các hoạt động, phong trào tại địa phương. Nhờ đó, phong trào không chỉ góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội chung của xã, mà còn làm cho mỗi người, mỗi gia đình đều có ý thức đoàn kết gìn giữ, phát huy các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của quê hương, xây dựng mối quan hệ giữa các cá nhân trong cộng đồng ngày càng gắn bó bền chặt hơn, hình thành tập quán, nếp sống văn hóa, văn minh trong xã hội. Xác định tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa gia đình là yếu tố thúc đẩy việc xây dựng làng, thôn, cơ quan, đơn vị văn hóa. Những năm qua các cấp, ngành ở nhiều địa phương trong tỉnh luôn phát động rộng rãi để các gia đình trong khu dân cư đăng ký xây dựng gia đình văn hóa. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ động tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên và Nhân dân cùng thực hiện tốt các cuộc vận động: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng “Làng văn hóa”, tích cực tổ chức các hoạt động tuyên truyền Ngày Gia đình Việt Nam (28-6) và Tháng hành động quốc gia về phòng chống bạo lực gia đình... Cùng với đó, các cấp, ngành cũng đẩy mạnh các phong trào thi đua, như hội phụ nữ với phong trào “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, “Mẹ đỡ đầu”; hội nông dân có các phong trào “Nêu gương sáng xây dựng con người mới, xây dựng gia đình hiếu học, xây dựng xã hội học tập”, “Nêu gương sáng làm kinh tế giỏi góp phần xóa đói, giảm nghèo và làm giàu”... Qua đó, nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội trong công tác xây dựng gia đình văn hóa. Cũng từ phong trào, đã có sự chuyển biến rõ rệt trong việc hình thành nếp sống văn minh. Từ việc tổ chức đám cưới gọn nhẹ theo nếp sống mới, lễ cưới văn minh, tiết kiệm, không có hiện tượng tổ chức mang tính kinh doanh. Về việc tang, được tổ chức chu đáo, trang nghiêm, tiết kiệm, phù hợp với truyền thống đạo lý của dân tộc, thời gian tổ chức lễ tang đúng quy định, không để thi hài quá giờ quy định, không làm ảnh hưởng đến giao thông đi lại hoặc gây mất trật tự khu dân cư; các hủ tục trong việc tang đã giảm đáng kể, không sử dụng loa đài quá 22 giờ và trước 6 giờ sáng; công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn tỉnh được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Các phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn”... giúp đỡ nhau xóa đói, giảm nghèo, khắc phục những khó khăn, ốm đau, tai nạn ngày càng được nhân rộng trong cộng đồng. Những cử chỉ đẹp, lối sống đẹp, lòng nhân ái ngày càng lan tỏa trở thành ý thức tự giác trong xã hội. Có thể thấy rằng, việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người văn hóa mà trọng tâm là xây dựng môi trường văn hóa phải bắt đầu từ xây dựng văn hóa gia đình. Vì chính gia đình là nơi sinh ra, giáo dục và nuôi dưỡng trí tuệ và nhân cách của mỗi con người. Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, mặt trái của cơ chế thị trường với lối sống hiện đại, các sản phẩm văn hóa độc hại bên ngoài đang tấn công mạnh mẽ vào các gia đình; cấu trúc gia đình có sự vận động, thay đổi, các giá trị cốt lõi về gia đình có nguy cơ bị mai một dần. Mô hình gia đình truyền thống tứ đại đồng đường, tam đại đồng đường ngày càng ít đi. Các gia đình hạt nhân chỉ có vợ chồng, con cái ngày càng tăng lên. Xu hướng ly hôn, bạo lực gia đình, nhất là ở lớp trẻ ngày càng gia tăng. Bởi vậy, để gia đình thực sự là tổ ấm và thực hiện hiệu quả công tác xây dựng gia đình trong tình hình mới thì mỗi thành viên trong gia đình phải phát huy tốt những giá trị đạo đức của gia đình truyền thống, giữ vững gia phong, làm tốt việc giáo dục con cái, trong đó người lớn luôn luôn gương mẫu để gia đình phát triển sức mạnh nội sinh, trở thành thành lũy ngăn chặn tiêu cực từ bên ngoài xâm nhập vào. Cùng với đó, cần phải xây dựng mối quan hệ khăng khít giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Gắn xây dựng gia đình văn hóa với xây dựng khu dân cư văn hóa, làng văn hóa, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, phòng chống các tệ nạn xã hội... Những thành quả của công tác xây dựng gia đình văn hóa sẽ góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng, phát triển văn hóa và con người Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Bài và ảnh: Nguyễn Đạt
- Để xây dựng gia đình văn hóa, mỗi người trong gia đình cần: + Kính trọng ông bà, cha mẹ; là cha mẹ phải thương yêu, chăm sóc con cái, gia đình hòa thuận, đầm ấm. + Sống lành mạnh, giản dị, không đua đòi ăn chơi + Tránh xa các tệ nạn xã hội + Con cái chăm ngoan, học giỏi + Ông bà, cha mẹ gương mẫu là tấm gương để con cháu noi theo, thực hiện kế hoạch hóa gia đình. + Mọi thành viên trong gia đình phải tích cực lao động theo khả năng của mình, làm ra nhiều của cải nhằm nâng cao mức sống gia đình, làm cho gia đình ngày càng đầy đủ, ấm no... + Sinh hoạt văn hóa, tinh thần trong gia đình lành mạnh. + Không sử dụng văn hóa phẩm độc hại, thấp kém. Làm thế nào để xây dựng gia đình văn hóa ? Giúp mình với!!!!! a) Hãy tìm hiểu kĩ nội dung và các tiêu chuẩn của gia đình văn hoá tại địa phương em và nhận xét việc thực hiện tiêu chuẩn gia đình văn hoá của gia đình em, của bản thân em. Để thực hiện gia đình văn hóa, gia đình em và bản thân em đã: - Các thành viên trong gia đình: + Yêu thương, quan tâm, chăm sóc đùm bọc lẫn nhau; + Chia sẻ công việc và hoàn thành trách nhiệm, bổn phận của mình; + Biết kính trên nhường dưới; + Sống chan hòa với hàng xóm láng giềng, tham gia các hoạt động của khu dân cư; + Bố mẹ cố gắng làm kinh tế, con cái giúp bố mẹ việc nhà và chăm ngoan học giỏi. - Bản thân em: + Vâng lời ông bà, bố mẹ, nhường nhịn em trai. + Cố gắng chăm ngoan học giỏi, cháu ngoan Bác Hồ. + Lễ phép, gọi dạ bảo vâng với những người lớn tuổi hơn. + Sống gần gũi với hàng xóm, vui chơi với các bạn cùng trang lứa. b) Em hãy nhận xét về đời sống vật chất và tinh thần của các loại gia đình sau : - Gia đình đông con ; - Gia đình giàu có nhưng con cái ăn chơi, đua đòi ; - Gia đình có hai con đều ngoan ngoãn, chăm học, chăm làm. Theo em, có phải gia đình giàu có thì bao giờ cũng hạnh phúc, tiến bộ ? Trả lời: - Gia đình đông con: nghèo túng, vất vả, bất hạnh không thể hạnh phúc được. - Gia đình giàu có nhưng con cái ăn chơi, đua đòi: Đời sống vật chất có thể đầy đủ nhưng đời sống tinh thần không lành mạnh, con cái đua đòi ăn chơi, dễ sa vào các tệ nạn xã hội, trở thành nỗi bất hạnh cho gia đình, danh dự gia đình bị tổn hại. - Gia đình có 2 con đều ngoan ngoãn, chăm học, chăm làm: Đây là loại gia đình văn hóa. Có thể đời sống vật chất đầy đủ hay còn khó khăn, nhưng con cái của gia đình có trách nhiệm và bổn phận với gia đình, chăm ngoan, học giỏi, hiếu thảo. c) Trong gia đình, mỗi người đểu có thói quen và sở thích khác nhau. Theo em, làm thế nào để có được sự hoà thuận và không khí đầm ấm, hạnh phúc trong gia đình ? Trả lời: - Trước hết mọi người trong gia đình phải tôn trọng sở thích cá nhân của từng thành viên, không can thiệp thô bạo. - Nhường nhịn nhau. - Trao đổi, góp ý kiến cho nhau khi có những thói quen chưa tốt d) Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây ? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý : (1) Việc nhà là việc của mẹ và con gái ; (2) Trong gia đình nhất thiết phải có con trai ; (3) Không cần có sự phân công chặt chẽ công việc trong gia đình (4) Gia đình có nhiều con là gia đình hạnh phúc ; (5) Con cái có thể tham gia bàn bạc các công việc gia đình ; (6) Trong giạ đình, mỗi người chỉ cần hoàn thành công việc của mình ; (7) Trẻ em không thể tham gia xây dựng gia đình văn hoá. Trả lời: - Em đồng ý với ý kiến (5). Bởi vì con cái là một thàrh viên trong gia đình cho nên có thể tham gia bàn bạc các công việc của gia đình mình và phải có trách nhiệm và bổn phận đôi với gia đình. - Em không đồng ý với các ý kiến (1), (2), (3), (4), (6), (7). (1) và (2) là thể hiện quan niệm lạc hậu trọng nam khinh nữ; (3) và (6): Trong gia đình cần có sự phân công công việc cụ thể để mọi người có trách nhiệm đối với gia đình của mình, nhưng không có nghĩa là mỗi người trong gia đình chỉ cần hoàn thành công việc của mình là đủ mà cần có sự chia sẻ, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, tất cả vì sự êm ấm hạnh phúc của gia đình bé nhỏ. (4) Ý kiến gia đình có nhiều con là hạnh phức là chưa đúng. Bởi nếu đông con, chăm sóc, nuôi dạy sẽ vất vả, khó khăn hơn những gia đình ít con. - Đông con sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của cha mẹ, nhất là người mẹ - Đông con sẽ làm ảnh hưởng đến công tác (công việc) của cha mẹ. - Nếu đông con và nghèo túng là gia đình bất hạnh chứ không thể là gia đình có hạnh phúc. (5) và (7): Trẻ em là một thành viên của gia đình cho nên trẻ em có trách nhiệm và bổn phận tham gia bàn bạc công việc gia đình và góp sức mình để xây dựng gia đình văn hóa. đ) Em có thể rút ra nhận xét gì về vai trò của con cái trong gia đình qua kinh nghiệm của bản thân và qua câu nói của Xu-khôm-lin-xki Trả lời: Gia đình nào cũng có thể phòng ngừa hoả hoạn và phòng ngừa những đứa con hư hỏng nếu có biện pháp phòng ngừa tốt. Song biện pháp giáo dục của cha mẹ dù có tốt đến đâu nhưng điều quyết định để trở thành những đứa con ngoan hay hư hỏng là từ bản thân, ý chí, nghị lực, ý thức, trách nhiệm và bổn phận của những đứa con. e) Theo em, những gia đình sau đây có ảnh hưởng đến cộng đồng và xã hội như Ihế nào ? - Gia đình có cha mẹ bất hoà ; - Gia đình có cha mẹ thiếu gương mẫu (làm ăn bất chính, nghiện hút..) ; - Gia đình có con cái hư hỏng (ăn chơi quậy phá, nghiện hút, đua xe...). Trả lời: Mỗi gia đình là một tế bào của xã hội, vì thế những kiểu gia đình trên sẽ ảnh hưởng đến cộng đồng, đến sự bình yên của môi trường sống (của bà con làng xóm, nếu suốt ngày bên cạnh nhà mình có một gia đình bố mẹ bất hoà suốt ngày cãi vã nhau), sự bất hoà của cha mẹ dẫn đến gia đình tan nát, con cái không có người nuôi dạy, những đứa con sẽ là gánh nặng của xã hội. Khi bố mẹ thiếu gương mẫu, làm ăn bất chính, nghiện hút thì đó không thể là một gia đình hạnh phúc, một môi trường tốt để con cái trưởng thành, nó cũng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn và gia đình đó khó có thể có những đứa con ngoan, mà là những đứa con hư hỏng, ăn chơi, quậy phá, nghiện hút, đua xe gây không biết bao nhiêu điều xấu cho cộng đồng và xã hội. g) Hãy kể tên những việc của gia đình mà em có thể tham gia. Em dự kiến sẽ làm gì để góp phần xây dims gia đình văn hoá ? Trả lời: Những việc làm của gia đình mà em có thể tham gia: - Giúp bố mẹ dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc cây trồng, nấu cơm, têm trầu cho bà... - Giúp bố mẹ đưa đón, chăm sóc em - Chăm chỉ học hành để đạt kết quả tốt - Chăm sóc bố mẹ khi bố mẹ đau ốm Để góp phần xây dựng gia đình văn hóa, em sẽ chăm ngoan, học giỏi. Biết kính trọng, giúp đỡ ông bà, cha mẹ, thương yêu em nhỏ. Không đua đòi ăn diện, không làm điều gì tốn hại đến danh dự gia đình mình. |
