Sáng kiến kinh nghiệm phát huy tính tích cực của trẻ 5 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa họcBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (163.08 KB, 16 trang ) Show
Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. Trường mầm non Nam Trung 1 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, hấp dẫn với trẻ, từ môi trường tự nhiên (cỏ cây, hoa lá, chim muông…) đến môi trường xã hội (công việc của mỗi người, mối quan hệ của con người với nhau…) và trẻ biết về chính bản thân mình. Vì thế trẻ luôn muốn khám phá, tìm hiểu về chúng. Khám phá khoa học đòi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan giúp trẻ phát triển năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp. Nhờ vậy khả năng cảm nhận của trẻ sẽ nhanh nhạy, chính xác, những biểu tượng, kết quả trẻ thu nhận được trở nên cụ thể, sinh động hấp dẫn hơn. Để có được những phẩm chất trí tuệ trên đòi hỏi người giáo viên khi tổ chức cho trẻ khám phá khoa học phải có sự đổi mới thực sự về nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức, phải có thủ thuật riêng để kích thích trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động, phải biết thiết kế kết, hợp nhiều hoạt động khác nhau một cách phù hợp linh hoạt, tạo những tình huống hoạt động cùng với những thao tác thử nghiệm, trải nghiệm, khám phá…để trẻ được hoạt động lĩnh hội kiến thức, hình thành kỹ năng giúp trẻ hòa nhập với cuộc sống, với xã hội. Và đó cũng là nền tảng vững chắc cho trẻ khi học tiếp ở những bậc học sau này. 2. Cơ sở thực tiễn Trong chương trình giáo dục mầm non mới, các lĩnh vực phát triển vô cùng quan trọng đối với trẻ nhất là lĩnh vực phát triển nhận thức trong đó có hoạt động khám phá khoa học. Nhưng trên thực tế, tôi nhận thấy nội dung cho trẻ khám phá khoa học còn nghèo nàn, khô khan, gò bó, mới chú trọng đến một vài chủ đề chính; phương pháp hình thức tổ chức chưa sáng tạo, còn dập khuân máy móc, tính tích hợp còn hạn chế, chưa tạo sự gắn kết, linh hoạt trong tiết dạy, chưa chú trọng cho trẻ được tự tìm tòi khám phá trải nghiệm nên trẻ dễ chán, mệt mỏi trong giờ học. Về đồ dùng đồ chơi: Còn thiếu hoặc có nhưng chưa đẹp còn đơn điệu, ngại tổ chức cho trẻ hoạt động khám phá trải nghiệm bằng vật thật, việc sử dụng công nghệ thông tin vào hoạt động còn hạn chế, chưa khoa học. Về trẻ: Trẻ ít được trải nghiệm, khám phá, trẻ nhút nhát không chủ động khi tham gia hoạt động, thiếu tự tin, vốn từ còn nghèo nàn, khả năng nhận thức về thế giới xung quanh còn hạn chế. Vì vậy chất lượng hoạt động khám phá khoa học còn thấp. Nhận thức được tầm quan trọng của việc cho trẻ khám phá khoa học và làm sao để những hoạt động đó trở nên thú vị, không khô khan và lôi cuốn trẻ tích cực tham gia vào hoạt động tôi đã tìm tòi những phương pháp, biện pháp hữu hiệu cho từng nội Trường mầm non Nam Trung 2 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. dung, từng chủ đề để đáp ứng với yêu cầu đổi mới hiện nay nhằm phát triển nhận thức cho trẻ về thế giới xung quanh một cách tốt nhất. Vì vậy tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 – 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học”. Tôi xin đưa ra một số biện pháp sau: II. NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 1. Biện pháp 1: Chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ cho hoạt động khám phá khoa học. Muốn một hoạt động khám phá khoa học được thành công trước hết là việc chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ: Đồ dùng, dụng cụ dạy và học phong phú đa dạng, an toàn tạo cơ hội cho trẻ tự do lựa chọn, thử nghiệm, khám phá một cách độc lập sáng tạo. Các đồ dùng đồ chơi hấp dẫn khơi dậy sự tò mò khám phá và trải nghiệm giúp trẻ phát triển kĩ năng nhận thức. Vì vậy tôi luôn lựa chọn và sử dụng những đồ dùng đồ chơi sống động như vật thật, mô hình, tranh ảnh…hay những phương tiện dụng cụ làm các thí nghiệm về một số đặc điểm tính chất của sự vật, hiện tượng. - Những đồ dùng tôi lựa chọn có sức lôi cuốn, tươi sáng, điển hình, không quá nhiều mà tập trung vào đặc điểm nổi bật, an toàn với trẻ và hợp vệ sinh. Ví dụ: Khi cho trẻ tìm hiểu về một số loại quả tôi lựa chọn vật thật tươi, đẹp, đặc trưng về đặc điểm cho trẻ tìm hiểu, khám phán và nhận xét. - Trong một hoạt động cho trẻ khám phá khoa học đồ dùng cần phong phú, đa dạng, nhiều cái mới lạ, hấp dẫn. Vì vậy, ngoài những đồ dùng dụng cụ nhà trường trang bị tôi còn phải tự tìm tòi, sưu tầm tranh ảnh, video; tận dụng các phế liệu để làm thêm một số đồ dùng phục vụ cho hoạt động của trẻ. Ví dụ: Sưu tầm tranh ảnh, làm video về các chủ đề; làm một số dụng cụ nghề nông như cuốc, xẻng, liềm…bằng tấm nhựa, sản phẩm nghề nông như rau củ quả, con giống bằng xốp màu…; làm một số phương tiện giao thông bằng vỏ hộp sữa…Ngoài ra ở mỗi chủ đề tôi làm thêm tranh lô tô vận dụng vào các trò chơi nhằm khắc sâu kiến thức cho trẻ. - Cho trẻ khám phá khoa học về môi trường xung quanh tôi luôn chú trọng chuẩn bị đồ dùng là những vật thật cũng có thể là những đoạn phim ngắn quay những cảnh thật gần gũi xung quanh trẻ. Ví dụ: Ở chủ đề: “Thế giới thực vật” với hoạt động khám phá sự phát triển của cây đậu tương tôi chuẩn bị 6 chậu cây tương ứng với 6 giai đoạn phát triển của cây: gieo hạt, nảy mầm, cây non, cây trưởng thành, cây ra hoa, cây kết quả cho trẻ quan sát Trường mầm non Nam Trung 3 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. nhận xét về quá trình phát triển của cây. Hay với hoạt động cho trẻ khám phá về một số loại quả tôi lựa chọn quả thật, tươi ngon để trẻ phân biệt về đặc điểm mùi vị màu sắc…Hay ở chủ đề: “Quê hương đất nước” với hoạt động tìm hiểu về một số danh lam thắng cảnh tôi lựa chọn sưu tầm phóng sự hoặc quay cảnh thật về các danh lam thắng cảnh đó cho trẻ cùng xem, khám phá tìm hiểu… Như vậy, việc chuẩn bị đồ dùng chu đáo, phong phú, hấp dẫn sẽ tạo điều kiện cho trẻ tìm hiểu khám phá tốt hơn, cá nhân trẻ được trải nghiệm trao đổi, nhận xét kĩ hơn về các sự vật hiện tượng xung quanh, trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động hơn và tiết học sẽ thành công hơn. 2. Biện pháp 2: Phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ thông qua hoạt động khám phá khoa học. a .Tạo hứng thú cho trẻ: Như chúng ta đã biết, trẻ mầm non rất dễ hứng thú với những điều mới lạ. Vì vậy, đòi hỏi người giáo viên dù ở hoạt động nào cũng phải có khả năng sáng tạo, linh hoạt mềm dẻo để có nghệ thuật gợi mở cảm xúc cho trẻ sao cho mới lạ, hấp dẫn thu hút sự chú ý của trẻ khi tham gia hoạt động. Ví dụ: Cho trẻ khám phá quá trình phát triển của cây đậu tương, tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện: “Hạt đậu nhỏ” hay cùng trẻ chơi trò chơi: “Tập tầm vông” hoặc cô cùng trẻ pha và uống một ly sữa đậu lành. Và như vậy tôi bất ngờ trò chuyện dẫn dắt trẻ đến với đối tượng cần khám phá một cách nhẹ nhàng thoải mái. Hoặc cho trẻ khám phá về các loại phương tiện giao thông đường bộ tôi lại cho trẻ xem một đoạn phim về quang cảnh trên đường phố, khi trẻ xem xong trẻ nhớ lại và kể về những phương tiện giao thông mà trẻ vừa quan sát được. Hay cho trẻ chơi trò chơi: “Nghe âm thanh đoán tên phương tiện”, “Đố vui”… Đồng thời tôi luôn sáng tạo gây hứng thú cho trẻ có sự chờ đợi mong muốn được khám phá. Ví dụ: Trong hoạt động khám phá “Cây cần gì để sống và lớn lên”. Tôi hỏi trẻ: - Các con có biết vì sao cây sống được? Vì sao cây xanh tốt? - Hôm trước cô con mình đã làm thí nghiệm về cây bị bịt kín và cho vào trong phòng không biết cây sẽ như thế nào nhỉ? Theo con thì cây có lớn lên không? Vì sao? - Sau đó tôi đưa cây đó ra và mở túi ni lông cho trẻ quan sát bằng cây thật, trẻ rất thích thú và nhận xét sôi nổi: Cây bị héo, lá đổi màu, cây không phát triển… Trường mầm non Nam Trung 4 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. Nhờ các thủ thuật tạo hứng thú, trẻ lớp tôi say mê tìm hiểu khám phá và chú ý hơn, tích cực hơn trong quá trình khám phá tìm hiểu. b. Phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ: Vì mục tiêu của đổi mới phương pháp là “lấy trẻ làm trung tâm”, trẻ được tích cực chủ động tham gia vào các hoạt động cụ thể, trẻ được trải nghiệm nghe, nhìn, sờ, ngửi…và tự cảm nhận về đối tượng mà trẻ quan sát khám phá. Vì vậy tôi luôn tạo tình huống có vấn đề và tổ chức cho mọi trẻ đều được tham gia vào hoạt động thực hành. Ví dụ: Trong hoạt động khám phá các loại hoa: Tôi chuẩn bị 4 loại hoa: Hoa hồng, hoa cúc, hoa đồng tiền, hoa loa kèn cho vào 4 hộp và tổ chức tặng quà cho 4 nhóm, 4 nhóm cùng tự trao đổi khám phá, thảo luận, nhận xét về món quà của mình và cử một bạn đại diện lên trình bày trước lớp. Nếu trẻ nêu nhận xét chưa đầy đủ thì cô có thể gọi nhóm khác bổ sung ý kiến và khái quát lại khắc sâu kiến thức cho trẻ. Bên cạnh đó việc cho trẻ khám phá khoa học thông qua thí nghiệm thực hành để phát hiện “khám phá khoa học mới” cũng được tôi hết sức chú ý. Đối với trẻ, được trực tiếp làm thí nghiệm với các vật mới lạ quả là một điều thích thú. Chúng ta hãy cứ để trẻ được hoạt động, được trải nghiệm, được thử sai – đúng và cuối cùng trẻ tìm ra được một kết quả nào đó. Từ đó, trẻ sẽ say mê với phát hiện mới và đưa ra rất nhiều câu hỏi: Vì sao? Tại làm sao? Hay những câu nói: Cô ơi! Con đã biết vì sao rồi!...; trẻ biết phán đoán và tìm ra câu trả lời, trí tưởng tượng của trẻ về thế giới xung quanh cũng được phát triển phong phú và mạnh mẽ hơn. Ví dụ: Cho trẻ làm một số thí nghiệm và rút ra kết luận về: “Cây cần gì để sống và phát triển”; “Vật chìm – vật nổi” hay “Sự kì diệu của nước”… Việc chuẩn bị hệ thống câu hỏi cũng hết sức cần thiết để khi đàm thoại nhiều trẻ được trả lời. Do đó, trên mỗi hoạt động tôi đã sử dụng những câu hỏi mở phát triển tư duy cho trẻ, hệ thống câu hỏi ngắn gọn lôgic phù hợp nội dung bài dạy, không sử dụng câu hỏi mớm lời hay trẻ chỉ trả lời: “Có ạ!” hoặc “Không ạ!”, chú ý hỏi cá nhân tránh trẻ trả lời đồng thanh cả lớp. Đặc biệt, việc rèn cho trẻ sử dụng ngôn ngữ diễn đạt mạch lạc cũng được tôi hết sức chú ý. Ví dụ: Khi cho trẻ trò chuyện về: “Ngày Tết quê em”, tôi đã xây dựng hệ thống câu hỏi để cùng trò chuyện với trẻ. Cô hỏi: Mùa xuân có ngày gì vui nhất? Ai biết gì về ngày Tết hãy kể cho cô và các bạn cùng nghe? Nhà con chuẩn bị đón Tết như thế Trường mầm non Nam Trung 5 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. nào? Mẹ mua sắm, trang trí những gì? Mọi người thường làm gì trong ngày Tết? Các con đã làm gì để giúp bố mẹ chuẩn bị cho ngày Tết?... Một yếu tố quan trọng không thể thiếu để thúc đẩy trẻ hoạt động tích cực, sáng tạo đó là hình thức thi đua. Vì vậy tôi luôn chú trọng thay đổi các hình thức như tổ chức hội thi, câu lạc bộ, tổ chức các trò chơi để trẻ hoạt động say mê, tích cực hơn. Trẻ mầm non “chơi mà học, học mà chơi”. Sau thời gian trò chuyện, đàm thoại với cô trẻ được hoạt động, được tham gia vào các trò chơi hứng thú. Qua đó, trẻ không chỉ ngồi nghe cô nói và trả lời các câu hỏi của cô mà trẻ còn có cơ hội để bộc lộ các hiểu biết của mình thông qua các trò chơi. Ngoài ra, trò chơi còn có tác dụng củng cố, bổ sung các tri thức đã học thông qua hoạt động thực tiễn. Do đó, trò chơi củng cố trong giờ hoạt động khám phá khoa học là rất quan trọng. Trò chơi càng phong phú, đa dạng bao nhiêu thì các tri thức mà trẻ lĩnh hội càng sâu sắc và trẻ càng nhớ lâu bấy nhiêu. Ví dụ 1: Cho trẻ khám phá tìm hiểu về các loại rau, tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi: “Người đầu bếp tài ba”. Tôi chuẩn bị các loại rau ăn lá, rau ăn củ, rau ăn quả; chia trẻ thành 3 đội, mỗi đội chọn một loại rau theo yêu cầu của cô mang về rổ của đội mình theo đường dích dắc, trong thời gian là một bản nhạc, đội nào chọn được nhiều rau hơn và đúng yêu cầu đội đó sẽ giành chiến thắng. Trong khi trẻ hoạt động tôi luôn chú ý động viên trẻ, cháu nào làm tốt tôi động viên kịp thời, cháu nào chưa nhanh nhẹn tôi đến bên nhắc nhở cháu, nếu cháu không làm được thì hướng dẫn trẻ và cùng làm với trẻ chứ không làm hộ trẻ. Ví dụ 2: Ở hoạt động cho trẻ khám phá sự phát triển của cây từ hạt tôi tổ chức dưới dạng hội thi: “Tuổi thơ khám phá” với các đội chơi cùng thi đua khám phá, chơi các trò chơi luyện tập củng cố về quá trình phát triển của cây từ hạt… Bên cạnh việc trẻ “học mà chơi, chơi mà học” còn góp phần thúc đẩy tình cảm giao tiếp giữa trẻ với trẻ, biết kết hợp với bạn bè thúc đẩy hoạt động nhanh nhẹn hơn, tích cực hơn, kết quả đạt cao hơn và nhất là ý thức thái độ khi tham gia hoạt động cùng nhóm bạn. c. Sử dụng có hiệu quả các phương tiện, đồ dùng đồ chơi kích thích trẻ tích cực hoạt động. Nhận thức của trẻ là từ trực quan sinh động đến tư duy trìu tượng nên việc chuẩn bị và sử dụng đồ dùng trực quan trong mỗi chủ đề, mỗi hoạt động là hết sức cần thiết. Một hoạt động cho trẻ khám phá khoa học có thành công hay không phụ thuộc rất Trường mầm non Nam Trung 6 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. nhiều vào việc chuẩn bị và sử dụng đồ dùng trực quan. Theo tôi, mỗi loại đồ dùng đồ chơi cô chuẩn bị trong hoạt động phải đảm bảo yêu cầu và khai thác triệt để đồ dùng được chuẩn bị để trẻ có thể hiểu sâu hơn bản chất của các sự vật hiện tượng xung quanh mình. Ví dụ: Hoạt động cho trẻ tìm hiểu về một số loại quả, tôi chuẩn bị những quả thật, tươi đảm bảo tính khoa học thẩm mĩ và gần gũi cho trẻ được khám phá trực tiếp trên đối tượng: quan sát, sờ, nếm, ngửi; từ đó trẻ có nhận xét, so sánh chính xác về đặc điểm, mùi vị của mỗi loại quả. Trẻ cũng có thể chơi các trò chơi: “Ai thông minh hơn” hay “Đội nào nhanh hơn”… Theo đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin cũng được tôi chú trọng vào các hoạt động khám phá đặc biệt những hoạt động mà tôi không chuẩn bị được vật thật. Với tốc độ phát triển nhanh chóng của nền khoa học hiện đại, tôi luôn cập nhật những thông tin từ internet để có được những hình ảnh, những video ngắn gần gũi nhất, thật nhất để phục vụ cho tiết dạy của mình. Tôi còn học hỏi thêm để có thể tự mình thiết kế các bài giảng điện tử về các hoạt động cho trẻ khám phá khoa học giúp tôi chủ động hơn trong công việc. Tôi nhận thấy trẻ rất thích thú với các hình ảnh, đoạn video từ đó trẻ tích cực tham gia vào hoạt động hơn. Đối với một hoạt động khám phá khoa học hay bất kì một hoạt động nào khác người giáo viên không chỉ chuẩn bị đơn thuần một loại đồ dùng, phương tiện mà cần phải chuẩn bị và sử dụng phối hợp nhiều loại đồ dùng, phương tiện khác nhau để tránh gây sự nhàm chán cho trẻ. Ví dụ: Ở hoạt động tìm hiểu khám phá về: “Cá và môi trường sống”. Tôi chuẩn bị thiết kế bài giảng điện tử cho trẻ xem trình chiếu trên máy về “Cá sống ở đâu?”, đồng thời tôi còn chuẩn bị cho trẻ làm thí nghiệm với: Bể thả cá có nước và bể thả cá không có nước rồi cho trẻ quan sát, nhận xét: Nếu thiếu nước cá sẽ như thế nào? 3. Biện pháp 3: Lựa chọn nội dung tích hợp nhẹ nhàng, phù hợp. Tích hợp không có nghĩa là đặt cạnh nhau, nối tiếp nhau mà đó là sự liên kết, đan xen, hòa quyện, lồng ghép các hoạt động giáo dục ở lĩnh vực khác, môn học khác vào hoạt động cho trẻ khám phá khoa học một cách phù hợp và tổ chức thực hiện theo một chủ đề nhất định. Ví dụ: Hoạt động cho trẻ tìm hiểu về phương tiện giao thông đường bộ. Ngoài những kiến thức cung cấp cho trẻ và phát triển khả năng quan sát, so sánh, suy đoán, Trường mầm non Nam Trung 7 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. về một số phương tiện giao thông đường bộ, tôi còn tích hợp các nội dung khác một cách nhẹ nhàng: Giáo dục âm nhạc: Hát vận động bài: “Em tập lái ô tô”; Tạo hình: Cắt dán tranh phương tiện giao thông đường bộ; Toán: Đếm xem cắt dán được bao nhiêu phương tiện giao thông; Giáo dục thể chất: Đi trong đường hẹp lên dán tranh… Những bài đồng dao, ca dao, câu đố… cũng được tôi sưu tầm lựa chọn và sử dụng một cách linh hoạt, nhẹ nhàng để tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động. - Đồng dao chính là những bài hát dân gian có nội dung và hình thức phù hợp với trẻ em. Qua những bài đồng dao giúp trẻ em có những cảm xúc tốt đẹp về thế giới xung quanh. Ví dụ: Trong chủ đề Thế giới thực vật tôi đã sử dụng bài đồng dao: “Họ nhà rau” để cung cấp thêm kiến thức cho trẻ về đặc điểm các loại rau. Trẻ rất dễ nhớ và hứng thú đọc qua đó phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Hay ở chủ đề Thế giới động vật, tôi dạy trẻ bài: “Gà cục tác” tuy ngắn gọn nhưng cung cấp cho trẻ đặc điểm rõ nét, hình ảnh sinh động về con gà; bài “Làng chim” lại cung cấp cho trẻ tên gọi của các loài chim và các động tác khác nhau, qua đó trẻ không chỉ biết được tên gọi mà còn biết được đặc điểm vận động đặc trưng của các loài chim, làm giàu vốn hiểu biết, phát triển trí tưởng tượng phong phú cho trẻ. - Tôi sử dụng câu đố để kích thích tư duy, óc phán đoán, làm giàu vốn từ cho trẻ. Ở mỗi hoạt động tôi đã sưu tầm những câu đố phù hợp đưa vào hoạt động nhẹ nhàng đan xen giữa các hình thức, thủ thuật để trẻ không bị nhàm chán. Ví dụ: Cho trẻ tìm hiểu về động vật sống dưới nước tôi sử dụng các câu đố về “con cua”, “con cá”, “con ốc”, “con tôm” đan xen các thủ thuật trốn cô hoặc sóng nước làm mờ hình ảnh… hay tìm hiểu về các phương tiện giao thông tôi dùng các câu đố hay bắt chước tiếng động của các phương tiện cho trẻ phán đoán. Trong một giờ học tôi còn chú trọng các hoạt động “động - tĩnh” thực hiện đan xen nhau, giúp trẻ năng động, linh hoạt, giờ học trở lên tự nhiên sôi nổi hơn, trẻ thể hiện tính hồn nhiên, không nhàm chán, không mệt mỏi. Ngoài ra tôi luôn coi trọng việc xử lý tình huống, vì trong một giờ học không phải lúc nào trẻ cũng chú ý, cũng hoạt động tích cực hoặc còn có những cháu quá hiếu động hay nhút nhát. Vì vậy, tôi phải nắm chắc đặc điểm tâm lý của từng trẻ để xử lý tình huống có hiệu quả. Trường mầm non Nam Trung 8 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. Ví dụ: Trong khi đàm thoại tôi đưa ra câu hỏi, có một vài cháu không chú ý, hoặc cháu nhút nhát không giơ tay phát biểu thì tôi gọi luôn cháu đó, nếu trẻ trả lời tốt thì tôi động viên cháu, nếu không trả lời được, tôi mời cháu khác giúp bạn. Như vậy trẻ như được nhắc nhở động viên và trẻ chú ý hơn, tích cực hơn. 4. Biện pháp 4: Xây dựng môi trường và tạo điều kiện cho trẻ khám phá khoa học mọi lúc, mọi nơi. Môi trường là nhu cầu thiết yếu giúp trẻ tích cực khám phá. Trường, lớp học cần có khu vực cho trẻ khám phá khoa học. Vì vậy tôi đã lập ra kế hoạch cho các hoạt động trải nghiệm và khám phá của trẻ ở các thời điểm phù hợp với các chủ đề trong năm học, luôn tạo cho trẻ môi trường hoạt động khám phá phong phú, hấp dẫn với các góc trang trí, các đồ dùng đồ chơi bằng các nguyên vật liệu khác nhau: góc bé với thiên nhiên, bé với môi trường… đặc biệt với mảng chủ đề chính cho trẻ khám phá được tôi trang trí khoa học với nội dung chủ đề dễ quan sát với trẻ. Tôi luôn chú trọng tạo môi trường thân thiện, trò chuyện, khuyến khích trẻ khám phá về những hình ảnh trang trí theo mỗi chủ đề chủ điểm trong lớp cũng như ngoài lớp học. Môi trường thân thiện tạo cho trẻ tự do lựa chọn, thử nghiệm và khám phá một cách độc lập và sáng tạo, các đồ dùng đồ chơi hấp dẫn khơi dậy sự tò mò của trẻ, khuyến khích trẻ trải nghiệm khám phá giúp trẻ phát triển kỹ năng nhận thức. Thông qua các hoạt động thử nghiệm, trẻ có thể khám phá được nhiều điều bổ ích. Vì vậy tôi thường tạo điều kiện cho trẻ tham gia nhiều các hoạt động thử nghiệm khám phá. Trước hết thu hút sự chú ý của trẻ bằng cách đặt các câu hỏi gợi mở: Ví dụ: Với hoạt động khám phá: “Cây cần gì để sống và phát triển”. - Các con thấy những cây cảnh ở góc thiên nhiên như thế nào? - Hàng ngày cô làm gì để chăm sóc cho cây? - Nếu cây không được tưới nước thì điều gì sẽ xảy ra? - Ngoài nước ra, muốn cây phát triển xanh tươi thì còn cần điều kiện gì? - Nếu không có ánh sáng mặt trời thì cây sẽ phát triển thế nào? - Tôi hướng dẫn trẻ chăm sóc cây xanh trong các điều kiện khác nhau của môi trường. Sau kết quả của quá trình chăm sóc, tôi cho trẻ tiến hành so sánh sự phát triển của cây xanh trong các điều kiện của môi trường (cây trong lớp không xanh bằng cây ngoài trời, cây thiếu nước không phát triển nhanh bằng cây đủ nước). Từ đó, trẻ nhận thức được tầm quan trọng của nước và ánh sáng mặt trời đối với sự phát triển của cây Trường mầm non Nam Trung 9 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. xanh. Đồng thời trẻ có nhận thức sâu sắc hơn về bản chất của các sự vật hiện tượng được tham gia thử nghiệm. Tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc nhiều với các sự vật hiện tượng chính là cho trẻ tiếp xúc, hoạt động với chúng một cách trực tiếp như nhìn, sờ, nắn, nếm, ngửi, nghe hay chơi với chúng. Trong quá trình đó, trẻ được bộc lộ mình và lĩnh hội được những kinh nghiệm cho bản thân, mở rộng vốn từ cho trẻ. Vậy nên, trong quá trình giảng dạy tôi luôn tạo cơ hội để trẻ được tiếp xúc với các sự vật hiện tượng một cách tốt nhất thông qua các hoạt động hàng ngày ở mọi lúc, mọi nơi. Ví dụ: Qua giờ đón trả trẻ tôi có thể trò chuyện cùng trẻ về trường lớp, về bản thân trẻ hay công việc của các cô, của bố mẹ trẻ hoặc những phương tiện mà bố mẹ đưa trẻ đến trường…; qua dạo chơi, thăm quan vườn rau của trường, bếp ăn, trường tiểu học…; qua hoạt động ngoài trời... Mặt khác, tôi luôn tận dụng những điều kiện thiên nhiên sẵn có, hoàn cảnh cụ thể hay những tình huống xảy ra xung quanh để dạy trẻ. Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát cảnh sân trường, tôi thấy các nụ hoa trên cây đã nở. Tôi hỏi trẻ: - Hôm qua cô thấy cây có nụ hoa nhưng hôm nay nụ hoa đâu hết rồi? - Tại sao lại có những bông hoa này? - Các con có biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo những bông hoa này không?... Qua việc xây dựng môi trường và tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với các sự vật hiện tượng và môi trường xung quanh tôi thấy, nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt, đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động; giúp trẻ tích lũy được vốn kinh nghiệm cho bản thân về môi trường xung quanh. Trẻ tỏ ra tự tin, nhanh nhẹn, linh hoạt, ngôn ngữ phát triển và diễn đạt tốt hơn. 5. Biện pháp 5: Phối kết hợp giữa giáo viên - phụ huynh, làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục. Để nâng cao chất lượng hoạt động của trẻ ở trường mầm non thì sự giáo dục toàn bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết. Tôi thấy rằng, mọi khó khăn trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ không thể thiếu được vai trò giải quyết vấn đề của phụ huynh. Vì thế ngay từ đầu năm học, được sự nhất trí của nhà trường, Trường mầm non Nam Trung 10 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. tôi đã tổ chức họp phụ huynh để tuyên truyền giúp các bậc phụ huynh hiểu thêm về các hoạt động của trẻ ở trường. Phụ huynh thường không biết trẻ ở trường được học những gì và học như thế nào để cùng chia sẻ với trẻ. Lúc này, trẻ sẽ là sợi dây liên hệ quan trọng giữa giáo viên và gia đình. Việc cô giao nhiệm vụ về nhà tìm hiểu trước vấn đề sẽ khám phá đã tạo cho trẻ sự hứng thú nhất định. Trước và sau mỗi hoạt động tôi động viên khuyến khích trẻ về nhà tìm hiểu hay chia sẻ cùng bố mẹ, trẻ luôn háo hức mỗi sáng đến lớp được kể cho cô và các bạn nghe về những điều đã tìm hiểu ở nhà và mỗi khi về nhà trẻ vui vẻ chia sẻ với bố mẹ những khám phá mới cùng cô và các bạn khi ở lớp. Vì thế, tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh vào giờ đón, trả trẻ để hiểu hơn về trẻ cũng là để cùng phụ huynh tìm ra phương pháp chăm sóc giáo dục trẻ tốt nhất. Cô cùng gia đình cần giúp trẻ tìm kiếm và suy nghĩ nhiều hơn về những gì trẻ đang nhìn thấy, đang làm còn quan trọng hơn là lời giải thích. Cần tận dụng và tạo điều kiện cho trẻ tự khám phá môi tường xung quanh mọi nơi, mọi lúc thông qua các giác quan đồng thời dành cho trẻ sự tự do, thời gian để cho trẻ khám phá sự vật, hiện tượng xung quanh. Các hoạt động này sẽ kích thích tính tích cực, sáng tạo của trẻ, giúp trẻ phát triển và ngày càng hoàn thiện hơn về kĩ năng nhận thức. Bên cạnh đó, tôi luôn phối hợp cùng phụ huynh tạo môi tường thuận lợi và đảm bảo an toàn cho trẻ tìm hiểu và khám phá. Tôi trao đổi với phụ huynh về những trang thiết bị đồ dùng đồ chơi còn thiếu để phụ huynh cùng tham gia đóng góp thêm cho lớp như sưu tầm tranh ảnh về các con vật, hoa quả, giao thông, các danh lam thắng cảnh, các vỏ hộp nhựa cho cô giáo làm các đồ chơi ngộ nghĩnh hay phụ huynh làm nghề thợ mộc sẽ giúp cô làm một số khối gỗ cho trẻ choi xếp hình… Và đặc biệt tôi đã xây dựng góc “Bé với thiên nhiên” của lớp với nhiều chậu cây cảnh do phụ huynh tặng tạo khuân viên lớp đẹp và thân thiện cho trẻ hoạt động. Như vậy, với biện pháp trên tôi đã giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của môn học từ đó tôi khuyến khích phụ huynh mua thêm một số tranh ảnh, sách báo cho trẻ tìm hiểu ở nhà giúp trẻ phát triển một cách toàn diện hơn. III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC Trong quá trình vận dụng các biện pháp trên vào thực tiễn hoạt động khám phá khoa học và quan sát, theo dõi trẻ trong lớp học của mình, tôi thấy rằng lĩnh vực phát triển nhận thức của trẻ được nâng lên một cách rõ rệt cụ thể là: Trường mầm non Nam Trung 11 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. * Đối với trẻ: - Trẻ khỏe mạnh, mạnh dạn, tự tin, tích cực hơn vào hoạt động, không khí lớp học được thoải mái hơn. - Trẻ sôi nổi ham hiểu biết, hay đặt các câu hỏi, thích khám phá. Trẻ có kĩ năng quan sát, so sánh, phân loại tốt. Do đó trí tuệ của trẻ phát triển, trẻ được hoạt động tích cực, sáng tạo, sử dụng nhiều giác quan vào hoạt động. - 90% - 95% trẻ trong lớp tò mò khám phá các sự vật, hiện tượng xung quanh như đặt câu hỏi về sự vật hiện tượng: “Tại sao có mưa”…Trẻ biết phối hợp các giác quan để quan sát, xem xét và thảo luận về sự vật hiện tượng, về đặc điểm của đối tượng. Trẻ còn làm thí nghiệm đơn giản và sử dụng công cụ đơn giản để quan sát, so sánh, dự đoán nhận xét và biết thu thập thông tin bằng nhiều cách khác nhau. Nhận xét được mối quan hệ đơn giản như: “nắp cốc có những giọt nước do nước nóng bốc hơi”… Sau mỗi chủ đề trẻ tự chủ, năng động hơn, nhận thức sâu sắc hơn, sáng tạo hơn trong hoạt động. * Đối với giáo viên: Từ việc nắm chắc các phương pháp tổ chức khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi và nghiên cứu tìm ra một số biện pháp phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ trong hoạt động tôi đã tự tin, chủ động hơn trong tổ chức cho trẻ khám phá khoa học ở từng chủ đề khác nhau. Tôi đã tìm ra cách tổ chức hướng dẫn trẻ bằng nhiều hình thức để đạt kết quả cao nhất. Do đó qua các đợt thao giảng, chuyên đề của trường, cụm trường, thao giảng giáo viên giỏi…tôi đều tham gia và đạt kết quả cao. Bên cạnh đó, tôi luôn cùng đồng nghiệp trao đổi học hỏi lẫn nhau về phương pháp cũng như hình thức tổ chức để có thể thiết kế những tiết dạy khoa học sáng tạo và kích thích tính tích cực của trẻ tốt hơn. * Đối với phụ huynh: - Phụ huynh luôn tin tưởng yên tâm khi gửi các cháu học ở lớp tôi, luôn tạo điều kiện giúp đỡ cô giáo về phương tiện, đồ dùng…phục vụ cho các hoạt động. Để có được những kết quả trên trước hết là do sự nỗ lực phấn đấu, tìm tòi, nghiên cứu của bản thân cùng với sự quan tâm chỉ đạo tận tình của Ban giám hiệu và sự giúp đỡ nhiệt tình của tập thể giáo viên trường mầm non Nam Trung tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tuy vậy bản thân tôi nhận thấy mình cần cố gắng hơn nữa để chăm sóc giáo dục trẻ ngày một toàn diện hơn. Trường mầm non Nam Trung 12 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện: “Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 – 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học”, từ những kết quả mà tôi đã đạt được, tôi nhận thấy rằng: Muốn hoạt động khám phá khoa học của trẻ được thành công, giáo viên cần phải: - Trước hết, cô giáo phải là người tận tình hết lòng thương yêu trẻ thơ, luôn có ý thức phấn đấu để khẳng định vị trí, tầm quan trọng của cấp học mầm non trong xã hội. - Khả năng sư phạm của giáo viên cần nhạy bén, mềm dẻo, xử lý tình huống phải khéo léo, cử chỉ điệu bộ, nét mặt gần gũi thân thiện với trẻ. Cô giáo cũng cần có sự hiểu biết về các lĩnh vực khám phá. - Cô giáo cần nắm chắc đặc điểm tâm sinh lý cũng như đặc điểm nhận thức của trẻ để xây dựng giáo án khoa học, phù hợp phát huy tính tích cực, sáng tạo của trẻ. - Nắm chắc và vận dụng linh hoạt phương pháp đổi mới, lấy trẻ làm trung tâm, xác định rõ mục tiêu của môn học. - Gây hứng thú tạo cảm giác tích cực cho trẻ, vào bài hấp dẫn và kết thúc logic. - Tạo ra tình huống có vấn đề để đưa ra đồ dùng trực quan lôi cuốn trẻ vào hoạt động tìm tòi khám phá. - Hệ thống câu hỏi phải phù hợp nhằm phát triển hoạt động trí tuệ một cách tích cực, bồi dưỡng nâng cao các phẩm chất tư duy cho trẻ, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động tích cực sáng tạo, mở rộng vốn từ và phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. - Chuẩn bị chu đáo đồ dùng, đồ chơi đa dạng, phong phú, sưu tầm hình ảnh sống động đẹp và ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác giảng dạy khoa học, phù hợp. - Chọn lọc nội dung tích hợp phù hợp, chuyển tiếp khéo léo giữa các hoạt động để làm tăng hứng thú cho trẻ. - Tạo môi trường trong và ngoài lớp học gần gũi, thân thiện, đảm bảo khoa học, thẩm mĩ và cho trẻ được tiếp xúc nhiều với thiên nhiên. - Làm tốt công tác tuyên truyền và phối kết hợp với các bậc phu huynh. Kết luận: Phát triển nhận thức cho trẻ qua hoạt động “khám phá khoa học” là một trong những mục tiêu quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non mới. Vì vậy đòi hỏi người giáo viên cần phải không ngừng học hỏi, nghiên cứu và cần có sự sáng tạo, linh hoạt trong khi tổ chức các hoạt động cho trẻ. Nhận thức của trẻ phát triển mạnh mẽ sẽ là đòn bẩy vững chắc cho trẻ phát triển toàn diện, là điều kiện giúp Trường mầm non Nam Trung 13 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. trẻ tự tin, tích cực, sáng tạo khi tham gia vào các hoạt động học tập cũng như trong cuộc sống hàng ngày. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân tôi trong quá trình thực hiện đề tài nghiên cứu của mình. Tôi rất mong được sự bổ sung góp ý của các cấp lãnh đạo, các đồng chí đồng nghiệp để bản thân tôi có thêm kinh nghiệm trong quá trình công tác của mình, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ ngày một hiệu quả hơn, toàn diện hơn về mọi mặt và chuẩn bị cho trẻ một tâm thế tốt trước khi bước vào các cấp học sau này. Tôi xin chân thành cảm ơn! Nam Trung, ngày 20 tháng 4 năm 2015 HỘI ĐỒNG THI ĐUA TRƯỜNG MN NAM TRUNG Người viết sáng kiến (Xét duyệt – Xếp loại) ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ ................................................................................ Vũ Thị Thu HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT SKKN PHÒNG GD&ĐT TIỀN HẢI (Xét duyệt – Xếp loại) .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Trường mầm non Nam Trung 14 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. ` Trường mầm non Nam Trung 15 Vũ Thị Thu Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong hoạt động khám phá khoa học. Trường mầm non Nam Trung 16 Vũ Thị Thu SKKN loại B cấp Huyện ” Một vài biện pháp giúp trẻ 5 tuổi tham gia học tập hứng thú, tích cực.”Đề tài: MỘT VÀI BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 5 TUỔI THAM GIA HỌC TẬP HỨNG THÚ, TÍCH CỰC I.ĐẶT VẤN ĐỀ:
Lúc sinh thời Chủ Tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Trẻ em như búp trên cành Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan” Đó phải chăng là lời nhắn nhủ đối với chúng ta, những người đi ươm mầm cho tương lai của đất nước, các cháu đang lớn lên từng ngày từng giờ dưới bàn tay chăm lo dạy dỗ của các cô giáo, là những người ngày đêm miệt mài vì đàn em thân yêu. Chúng ta hãy dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ. Bởi trẻ em là những người chủ tương lai của đất nước, đang mang những trọng trách lớn lao của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa nước ta đi lên sánh vai cùng với bè bạn Năm Châu . Với vai trò to lớn ấy, bậc học mầm non được xem là bậc học nền tảng, là cơ sở, tạo tiền đề cho các bậc học tiếp theo. Do vậy, mục tiêu, nhiệm vụ của giáo dục mầm non là vô cùng quan trọng, giúp các em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em bước vào lớp một ở trường phổ thông. Việc giúp trẻ lĩnh hội được các nội dung kiến thức để hoàn thiện bản thân là mong muốn không chỉ riêng của nhà trường, gia đình mà là mong muốn chung của toàn xã hội. Để giúp trẻ phát triển tốt thì ta cần tạo tiền đề vững chắc cho trẻ ngay từ khi trẻ bước vào mẫu giáo, đặc biệt chú trọng việc chăm sóc giáo dục, trang bị vốn kiến thức, các kỹ năng, kỹ xảo cho trẻ, bởi các cháu cần được giáo dục một cách toàn diện nhất. Do vậy, việc tạo hứng thú cho trẻ tham gia học tập tích cực là một yêu cầu hết sức cần thiết và không thể thiếu trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục cho trẻ.
Năm học 2012 – 2013, tôi được phân công giảng dạy tại lớp lớn 2. Đây là năm học tiếp tục hưởng ứng phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực và cũng là năm học đầu tiên thực hiện việc đánh giá trẻ 5 tuổi theo bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi do Bộ Giáo Dục quy định. Theo tôi có một vài khó khăn và thuận lợi như sau: a.Thuận lợi: Được sự quan tâm hỗ trợ của nhà trường về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học đảm bảo cho việc học tập và vui chơi của trẻ. Sự phối hợp chặt chẽ của các bậc phụ huynh, tham gia đóng góp các nguồn quỹ cùng với nhà trường chung tay trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Đa số trẻ đã được học qua các lớp bé, nhỡ do vậy trẻ tiếp thu tốt kiến thức mà cô giáo truyền thụ. Giáo viên nhiệt tình, năng động trong các hoạt động và đã phối hợp tốt với các ban ngành, đoàn thể trong nhà trường để hoàn thành nhiệm vụ năm học. b. Khó khăn: Nhìn chung các cháu còn rụt rè, nhút nhát, chưa hòa đồng cùng bạn trong các hoạt động học tập và vui chơi. Là năm đầu tiên thực hiện Bộ công cụ đánh giá sự phát triển trẻ em 5 tuổi, với yêu cầu đến cuối tuổi mẫu giáo lớn trẻ phải đạt được 120 chỉ số theo qui định. Việc lựa chọn các chỉ số để đưa vào từng chủ đề một cách phù hợp nhằm phát huy được tính tích cực ở trẻ giáo viên cũng gặp khó khăn. Một số phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập, vui chơi cũng như ăn, ngủ của trẻ hoặc nuông chiều tạo cho trẻ một thói quen xấu, trẻ lười nhát, không có nề nếp, thói quen học tập, trẻ không hứng thú, tích cực khi tham gia vào các hoạt động học tập, vui chơi của trẻ.
Hoạt động học tập không phải là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo nhưng nó giữ vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình giáo dục mà không hoạt động nào có thể thay thế được. Bởi thông qua các hoạt động học tập trẻ được giáo dục một cách toàn diện đồng thời góp phần phát triển nhân cách cho trẻ. Đối với trẻ việc học tập có ý nghĩa vô cùng to lớn, thông qua hoạt động học tập trẻ tiếp thu, lĩnh hội vốn hiểu biết về các sự vật hiện tượng xung quanh, trẻ nắm được các chuẩn mực đạo đức, qui tắc ứng xử cần thiết trong cuộc sống hằng ngày, trẻ biết yêu quí cái đẹp, ghét cái xấu, mong muốn tạo ra cái đẹp, …Đó là hành trang tri trức vô cùng quí giá để trẻ bước vào lớp 1 và tiếp tục theo học ở trường phổ thông sau này. Năm học 2012 – 2013 là năm học tiếp tục hưởng ứng phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực và đây cũng là năm học đầu tiên thực hiện việc đánh giá trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Với các mục tiêu và nhiệm vụ đặt ra không ngoài mục đích giúp trẻ mầm non có một sự khởi đầu vững chắc, trẻ sẽ tự tin hơn khi bước vào ở bậc học phổ thông. Cùng với những khó khăn và thuận lợi nêu trên, với vai trò là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn trăn trở làm sao để nâng cao chất lượng giáo dục trẻ? Với mong muốn đó, tôi đi sâu vào tìm tòi, nghiên cứu và đưa ra “Một vài biện pháp giúp trẻ 5 tuổi tham gia học tập hứng thú, tích cực” nhằm góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện hơn.
Đề tài chú trọng và xoay quanh và các biện pháp nhằm giúp trẻ tham gia học tập hứng thú, tích cực. Với kinh nghiệm còn hạn chế, vốn hiểu biết chưa nhiều nên trong quá trình nghiên cứu và thực hiện các biện pháp chủ yếu đi sâu vào các nội dung như tạo môi trường học tập thuận lợi đối với trẻ, chú trọng việc đổi mới về nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức của giáo viên, phát huy tính tích cực tự giác của trẻ, tạo cơ hội để trẻ thể hiện khả năng của bản thân, mạnh dạn tham gia vào các hoạt động, phối kết hợp chặt chẽ cùng với các ban ngành đoàn thể trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ II.CƠ SỞ LÝ LUẬN: Việc khơi nguồn cảm hứng tích cực tham gia học tập ở trẻ là điều hết sức cần thiết. Bởi lẽ, hoạt động của cá nhân là yếu tố quan trọng quyết định trực tiếp đến sự phát triển tâm lý của trẻ, chỉ có thông qua hoạt động trẻ mới lĩnh hội được những kinh nghiệm của xã hội loài người và biến thành kinh nghiệm của bản thân, tạo nên sự phát triển toàn diện về mọi mặt. Đối với trẻ mẫu giáo thì nhu cầu muốn tìm hiểu khám phá về thế giới xung quanh ngày càng phát triển, trẻ mong muốn tìm hiểu bản chất của các sự vật hiện tượng, trẻ thường hay đặt ra các câu hỏi tại sao? Vì sao? Như thế nào? …Với sự phát triển một cách tự nhiên đó, nếu chúng ta kịp thời có những biện pháp tạo ra hứng thú thúc đẩy trẻ hoạt động một cách hứng thú tích cực thì hiệu quả của quá trình giáo dục trẻ ngày càng cao, chất lượng phổ cập giáo dục mầm non ngày càng tiến triển hơn. Nếu trẻ không tích cực hoạt động, mọi thuận lợi từ phía môi trường bên ngoài và thuận lợi về mặt sinh học đều trở nên vô tác dụng. Cá nhân trẻ càng tích cực hoạt động bao nhiêu tâm lý càng phát triển bấy nhiêu và càng nhanh chóng hoàn thiện bản thân. Việc học tập của trẻ mẫu giáo chỉ mới đúng nghĩa là “tập đi học, làm quen với hoạt động”. Tuy nhiên, việc học tập của trẻ em nói chung có ý nghĩa rất lớn trong việc phát triển trí tuệ, hình thành được kỹ năng ban đầu của hoạt động học tập như trẻ biết tập trung chú ý, tích cực phát biểu, tham gia sôi nổi trong giờ học,… phân biệt được nhiệm vụ học tập khác với nhiệm vụ khác trong vui chơi và trong cuộc sống. Với những cơ sở đó, chúng ta là những cô giáo mầm non nói chung chúng ta cần thực hiện tốt việc tổ chức các hoạt động học tập cũng như vui chơi cho trẻ để làm hành trang, chuẩn bị điều kiện cho trẻ bước vào lớp một và tham gia học tập thật tốt ở trường phổ thông sau này. III. CƠ SƠ THỰC TIỄN: Với việc lựa chọn và đưa ra đề tài “Một vài biện pháp giúp trẻ tham gia học tập hứng thú, tích cực”. Đây là một đề tài khá mới mẻ và thu hút sự quan tâm của phần lớn các giáo viên mầm non. Đặc biệt, đối với bản thân tôi, đây là năm đầu tiên tôi nghiên cứu về đề tài này. Tuy là một giáo viên tuổi nghề còn chưa dày dặn, vốn kinh nghiệm chưa nhiều nhưng qua thực tế tại đơn vị mình cũng như qua việc học hỏi rút kinh nghiệm ở các trường bạn, tôi thấy phần lớn trẻ tham gia vào các hoạt động học tập với sự chủ ý áp đặt của giáo viên là chính, đa số trẻ còn thụ động, chưa thể hiện được tính tích cực của cá nhân, chưa phát huy tối đa khả năng vốn có của trẻ. Đối với trẻ mẫu giáo thì điều này càng thể hiện rõ nét hơn qua các hoạt động học tập, đa số trẻ chỉ biết làm theo sự sắp đặt trước, trẻ chưa tích cực tự giác, chưa mạnh dạn thể hiện khả năng của mình cũng như đề xuất ý kiến với cô với bạn trong giờ học, …Việc tạo hứng thú cho trẻ tham gia học tập hứng thú tích cực không chỉ cần thiết đối với trẻ ở trường mà việc học tập của trẻ ở nhà cũng rất quan trọng. Tuy nhiên, khi được hỏi về việc học tập của trẻ ở nhà ra sao? Nhiều phụ huynh có ý kiến cho rằng các cháu chưa tự giác học, nếu có yêu cầu các cháu tập viết hay học thuộc các chữ cái, chữ số, …Thì phụ huynh cần phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần hay cần có sự giám sát, kèm cặp bên cạnh thì cháu mới hoàn thành nhiệm vụ, cháu chưa tỏ ra hứng thú, tích cực với việc học ở nhà. Với yêu cầu của chương trình giáo dục mầm non mới là đổi mới về nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức, chú trọng phương pháp học tập lấy trẻ làm trung tâm, phải luôn luôn phát huy được tính tích cực, tự giác, sáng tạo của trẻ. Bên cạnh đó, việc đánh giá trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi cũng đang đặt ra nhiều yêu cầu đòi hỏi trẻ phải tích cực hoạt động để tiếp nhận những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo một cách chắc chắn và thành thạo nhất. Xuất phát từ thực tế đó, cũng như nhiều chị em đồng nghiệp khác , bản thân tôi ra sức học hỏi kinh nghiệm chuyên môn, trao dồi năng lực sư phạm, tìm tòi các biện pháp tác động kịp thời để cải thiện chất lượng giáo dục trẻ, một phần giúp trẻ hứng thú tham gia, học tập tích cực, mặt khác giúp bản thân tôi hiểu sâu sắc hơn về nội dung của chương trình giáo dục mầm non mới, thực hiện tốt hơn việc đánh giá trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi, tổ chức tốt các hoạt động chăm sóc giáo dục. Đồng thời giúp phụ huynh có sự nhìn nhận mới về khả năng của trẻ, khuyến khích con em mình học tập ở mọi lúc mọi nơi, kết hợp chặt chẽ với nhà trường để thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ một cách có hiệu quả. IV.NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: Tạo hứng thú cho trẻ tham gia học tập tích cực đây là điều hết sức cần thiết mà người lớn mà đặc biệt là các cô giáo mầm non cần phải hết sức chú ý. Người giáo viên cần coi trọng việc tạo hứng thú, kích thích năng lực trí não, hoạt động của trẻ là niềm hạnh phúc nghề nghiệp. Khi trẻ có hứng thú trẻ sẽ tham gia hoạt động tích cực và đạt hiệu quả hơn. Biện pháp1. Tạo không gian học tập đẹp mắt để thu hút trẻ vào các hoạt động học tập: Đối với trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo, tư duy của trẻ chủ yếu là tư duy trực quan hình ảnh. Việc cung cấp cho trẻ các hình ảnh trực quan sinh động, nhiều màu sắc sẽ thu hút sực chú ý của trẻ.Vì vậy, để cung cấp kiến thức cho trẻ chúng ta cần quan tâm đến các giáo cụ trực quan ở trường, lớp cũng như tạo ra các đồ dùng, đồ chơi đẹp mắt để thu hút trẻ, khi trẻ được tận mắt nhìn và trực tiếp sờ mó, tìm tòi khám phá trên các đồ dùng sẽ kích thích sự hứng thú, sáng tạo của trẻ, từ đó trẻ tham gia học tích cực hơn. Với đặc điểm đó, nhà trường chú trọng cung cấp các đồ dùng, đồ chơi cho trẻ được học tập và trải nghiệm tương đối đảm bảo. Trên cơ sở đó, tôi thường xuyên thay đổi, sắp xếp, bố trí các đồ dùng đồ chơi sao cho trẻ dễ dàng lấy và thực hành, trải nghiệm trong mỗi giờ học. Để đảm bảo đồ dùng, đồ chơi cho trẻ ở lớp theo thông tư 02 của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo, ngoài những trang thiết bị đồ dùng đồ chơi được nhà trường cấp phát, ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cho việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ ở các góc, vạch ra kế hoạch rõ ràng cho việc làm đồ dùng, đồ chơi cụ thể như sau: Rà soát lại các đồ dùng, đồ chơi trong lớp, những đồ dùng nào có thể mua sắm, đồ dùng nào cần làm, bổ sung từ từ theo từng chủ điểm, đồ chơi nào cần phải bổ sung trước…. Tận dụng các nguyên vật liệu để làm đồ chơi cho trẻ: Ngoài những đồ dùng, đồ chơi có sẵn tôi tận dụng những nguyên vật liệu ở dạng phế liệu sẵn có ở địa phương như: Thùng catton xốp, đĩa video cũ, giấy báo có trang bìa quảng cáo, chai nhựa, vỏ hộp sữa chua, hộp đựng cơm, vải vụn, chuổi hạt, vỏ ốc, ống chỉ, tăm tre, khối gỗ, … tất cả những nguyên vật liệu cần đảm bảo an toàn về tính mạng, không gây độc hại, không sắc nhọn, không nặng nề đối với trẻ. Từ những nguyên vật liệu trên tôi làm ra rất nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ các hoạt động. Ví dụ: Từ cành khô, vỏ cây, dăm bào, bột cưa, mo cau, rễ tre, vỏ sò, ốc, hến, vỏ các loại hột…chúng tôi tạo làm thành những bông hoa, cây xanh, con vật, đắp nổi thành những bức tranh để cho trẻ hoạt động. Ví dụ: Các loại hộp sữa, bình nước rửa chén, hộp bơ, bình C, các loại chai lọ bằng nhựa, vải vụn, bao ni lông, bìa vở, …chúng tôi tạo thành đồ chơi cho trẻ: Lắp ráp thành những ngôi nhà, xích đu, cầu trượt, các con vật, các đồ dùng trong gia đình như soong, nồi chén, bát, tủ đứng, tủ lạnh, quạt điện … Các nguyên vật liệu trên cũng là nguồn cho trẻ hoạt động trẻ dùng hột, hạt, sò, hến, ốc … xếp thành chữ cái, chữ số, đếm, phân loại xếp nhà, trường lớp, cây hoa,… Chúng tôi làm các con rối bằng vải vụn để trẻ chơi trong hoạt động phát triển ngôn ngữ, tự vẽ các câu chuyện (Tranh chưa tô màu) để trẻ tập tô màu và kể chuyện theo tranh …
Tạo nhiều đồ dùng, đồ chơi phong phú, hấp dẫn cùng với cách bố trí, sắp xếp một môi trường học tập vừa gọn gàng, khoa học với nhiều màu sắc tôi thấy khả năng chú ý học tập của trẻ cao hơn, cháu tham gia học tích cực hơn. Nhưng để giờ học đạt hiệu quả cao hơn ngoài việc tạo không gian học tập đẹp mắt giáo viên cần có sự đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức tiết học một cách linh hoạt. Biện pháp 2. Sự đổi mới về phương pháp, nội dung và hình thức tổ chức của giáo viên trong các hoạt động: Để kích thích tính tự giác, tích cực, độc lập của học sinh và tạo hứng thú học tập cho học sinh đòi hỏi ở người giáo viên rất nhiều điều. Trước hết, giáo viên phải có tay nghề vững vàng, phải biết yêu nghề, mến trẻ, tức là phải có năng lực sư phạm bao gồm năng lực khoa học tức là vốn hiểu biết về các sự vật hiện tượng bên ngoài một cách chính xác, logich và khoa học, hiểu về học sinh tức là nắm bắt được đặc điểm tâm lý lứa tuổi của trẻ, biết được trẻ cần gì và nhu cầu hứng thú của trẻ ra sao, …Bên cạnh đó, việc lựa chọn nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động sao cho gây được hứng thú, tích cực ở trẻ là điều hết sức cần thiết. Chẳng hạn, phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm được coi là phương pháp dạy học tích cực, giáo viên nên giao nhiệm vụ tổ chức cho trẻ cùng thảo luận khám khá để tìm ra kiến thức mà trẻ cần đạt ở bài học. Ví dụ: Để tạo hứng thú, hấp dẫn cho trẻ khi tham gia hoạt động LQVT với đề tài “Nhận biết các khối cầu, khối vuông, khối chữ nhật, khối trụ” tôi tận dụng các vỏ hộp đựng kẹo, sữa, bánh, …có các dạng hình khối khác nhau, kích cở khác nhau và có nắp rời, tôi tháo rời các nắp hộp và trộn lẫn vào nhau. Sau đó tôi cho trẻ trải nghiệm, yêu cầu trẻ tìm các nắp đậy vừa cho từng hộp, cho trẻ nói về các dạng hình khối của hộp và dạng hình của nắp hộp tương ứng. Ngoài ra có thể yêu cầu trẻ đặt nắp hộp lên giấy và đồ theo viền của hộp. Với cách làm như vậy không chỉ giúp trẻ nhận biết cụ thể từng dạng hình khối một cách cụ thể mà qua đó củng cố được tên gọi, đặc điểm của các hình cơ bản, giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách nhẹ nhàng nhưng rất hiệu quả, trẻ tham gia học một cách hứng thú, tích cực. Với chương trình GDMN mới, tùy vào đặc điểm tình hình lớp, tùy vào tình hình thực tế của địa phương mà giáo viên có thể lựa chọn nội dung, đề tài và sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức sao cho phù hợp, qua đó giúp trẻ tiếp nhận kiến thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái thông qua các hoạt động “Chơi mà học, học mà chơi”. Đối với nội dung này, bản thân tôi đã không ngừng học tập và nghiên cứu, tìm hiểu kỹ về nội dung giáo dục mầm non mới, vận dụng các phương pháp và hình thức tổ chức sáng tạo để thu hút trẻ. Tùy vào từng hoạt động mà tôi có cách dẫn dắt vào bài học thu hút sự chú ý của trẻ như cho trẻ khám phá hộp quà, khám phá những chiếc túi kỳ diệu, .. bên trong đó chứa đựng nội dung của bài học mà cô cần cung cấp cho trẻ. Ví dụ: Để tạo hứng thú cho trẻ trong hoạt động KPKH, tôi tổ chức cho trẻ tô màu các bức tranh, trẻ tiến hành tô màu bức tranh bên trái rồi tô màu bức tranh bên phải, sau khi tô xong trẻ sẽ khám phá ra sự khác nhau về số lượng và hình ảnh ở mỗi bức tranh. Hoặc có thể ghép 2 tranh lại sẽ tạo nên một hình ảnh cụ thể và hình ảnh đó chính là nội dung mà chúng ta cần cung cấp cho trẻ như: chiếc ô tô, ngôi nhà hay con vật, …với cách làm như vậy tôi thấy trẻ ở lớp tham gia học một cách tự giác, tích cực và thể hiện sự thích thú khi hoàn thành công việc. Bên cạnh việc tìm kiếm vận dụng các phương pháp dạy học tích cực, bản thân tôi kết hợp với việc ứng dụng công nghệ thông tin, đưa trò chơi kidsmart vào bài dạy để tạo hứng thú cho trẻ, với những hình ảnh rõ nét, âm thanh sống động cùng với sự hỗ trợ của các phần mềm ứng dụng như phần mền powerpoint, violet, …tôi đã thiết kế thành công các bài giảng điện tử thật hấp dẫn, các hình ảnh, con vật, chữ cái, chữ số biết nhảy múa, ẩn hiện đã lôi cuốn trẻ, tạo cho trẻ sự tò mò, hứng thú, thích khám phá các sự vật, hiện tượng, trẻ được trải nghiệm trên mày vi tính, phát triển tư duy thông qua các trò chơi học tập trên máy và các trò chơi kidsmart. Với việc ứng dụng tốt CNTT trong quá trình dạy học tôi thấy trẻ rất hứng thú và tham gia học tập một cách tích cực và giờ học đạt hiệu quả. Đến tuổi mẫu giáo lớn, tư duy trực quan hình tượng phát triển lên một chất lượng mới gọi là tư duy trực quan sơ đồ, trực quan sơ đồ là loại tư duy vẫn mang tính trực quan nhưng hình ảnh trực quan đó trở nên khái quát hơn. Với đặc điểm này, tôi vận dụng để tạo ra các trò chơi học tập như: tìm nhà theo sơ đồ, đi đến chỗ có thức ăn, … Ví dụ một số hình ảnh sơ đồ minh họa cần vận dụng để phát triển tư duy trực quan sơ đồ cho trẻ: ( H1) ( H2) – Cách tiến hành: Tùy thuộc vào nhu cầu hứng thú của trẻ cô có thể tiến hành cho trẻ học ở mọi lúc mọi nơi, có thể là giờ hoạt động có chủ đích, giờ học động góc hoặc trong giờ vui chơi tự do của trẻ, …cô cho trẻ quan sát hình ảnh (sơ đồ), sau đó tùy vào từng nội dung của sơ đồ mà cô có thể nêu lên tình huống và yêu cầu trẻ thực hiện. Ví dụ: Với nội dung của sơ đồ H1 cô có thể nói : Các con ơi! có một bạn Thỏ do mãi rong chơi nên đã quên mất đường về nhà, các con có thể giúp bạn ấy tìm đường về đúng nhà của mình không? Hoặc đối vơi sơ đồ H2, Ồ! Có một bạn kiến rất đói bụng đang đi tìm thức ăn, cháu có thể vẽ đường đi giúp bạn kiến tìm đến miếng mồi không? Lưu ý, với dạng hoạt động này chúng ta nên tổ chức cho trẻ học tập theo các nhóm nhỏ, như vậy sẽ giúp “Trẻ phát triển tốt khả năng hợp tác với bạn bè và mọi người xung quanh; Giúp trẻ có mối quan hệ tích cực với bạn bè và người lớn” (Chuẩn 10 gồm 6 chỉ số và Chuẩn 11 gồm 5 chỉ số) thuộc lĩnh vực phát triển tình cảm và quan hệ xã hội của Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi. Thông qua các hoạt động học tập như trên giúp cho tư duy trẻ phát triển và đồng thời trẻ sẽ tự tin hơn trong học tập. Bên cạnh đó, đối với trẻ 5 tuổi chúng ta đã lồng ghép được các chỉ số về phát triển nhận thức cũng như các chỉ số của lĩnh vực phát triển tình cảm và quan hệ xã hội để cung cấp cho trẻ, trẻ tiếp nhận kiến thức một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả cao. Hoặc tôi có thể vẽ một hình tròn trên giấy và hỏi trẻ hình này giống vật gì? Và trẻ sẽ có thể liệt kê ra nhiều vật như quả bóng, miệng ly, miệng chén, ông mặt trời, …Nhờ loại tư duy này phát triển, trẻ 5 tuổi có khả năng giải quyết được những bài toán dưới dạng sơ đồ. Với việc tổ chức các hoạt động học thông qua các bài toán dưới dạng sơ đồ vừa hấp dẫn, đẹp mắt không chỉ giúp trẻ tiếp thu tốt các kiến thức mà giáo viên cần cung cấp mà kích thích cho trẻ tham gia học tập tích cực hơn. Bên cạnh đó, để phát huy tính tích cực, chủ động của trẻ trong các hoạt động, cô giáo cần nêu câu hỏi hoặc các tình huống có vấn đề để tất cả trẻ trong lớp đều phải suy nghĩ và làm việc, một số cầu hỏi mở nhằm khuyến khích cách cảm nhận, suy nghĩ riêng, hay trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Ví dụ: Nếu răng của con bị sâu thì con phải làm gì? Nếu bị lạc đường con phải làm như thế nào để được về nhà? Con sẽ làm gì khi thấy bạn đánh nhau? hoặc thấy bạn lấy trộm đồ chơi của người khác con sẽ làm như thế nào?… Khi đặt câu hỏi chúng ta cần chú ý cho trẻ thời gian để suy nghĩ và đừng vì thấy trẻ trả lời chậm chạp mà trả lời thay cho trẻ, như vậy vô tình sẽ kìm hãm khả năng tư duy của trẻ. Song song với việc đổi mới về phương pháp, nội dung và hình thức tổ chức giáo viên cần tạo cơ hội cho trẻ thể hiện khả năng của mình. Biện pháp 3: Tạo cơ hội để trẻ thể hiện khả năng của bản thân Như vậy để thực hiện tốt hoạt động có mục đích học tập, giáo viên cần tận dụng mọi hoàn cảnh để khơi gợi vốn kinh nghiệm, kỹ năng đã có của đứa trẻ ở mọi lúc mọi nơi. Khi trẻ thể hiện được khả năng của bản thân là lúc trẻ tự tin tham gia học tập tích cực. Muốn vậy, chúng ta cần tạo một môi trường học tập vui chơi thật sự gần gũi và thân thiện đối với trẻ, trường học, lớp học phải là ngôi nhà thứ 2 của trẻ, nơi mà trẻ được yêu thương được mọi người quan tâm, có bạn bè và cô giáo luôn bên cạnh để động viên trẻ. Có như vậy trẻ mới trở nên mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động, tập cho trẻ có thói quen trao đổi trò chuyện, tự khám phá, suy nghĩ, đề xuất ý kiến, tranh luận, thảo luận với các bạn và với cô làm cho trẻ trở nên mạnh dạn, tự tin hơn trong các hoạt động. Nhờ vậy, chúng ta mới phát huy được tính tích cực, tự giác ở trẻ, giúp trẻ tự thể hiện được khả năng của bản thân. Với những cử chỉ, điệu bộ, ánh mắt, giọng nói ân cần và gần gũi cô có thể tạo cho trẻ một niềm tin, trẻ học tập tự nhiên, thoải mái, trẻ tự mình nói lên ý muốn, ý thích, khả năng của bản thân. Thực tế ở lớp tôi, một số cháu đầu năm còn rụt rè, nhút nhát như cháu Tuyền, Linh, Hiệp. Vậy mà, qua thời gian được vui chơi và học tập cùng nhóm bạn, cháu đã trở nên mạnh dạn hơn. Đặc biệt có nhiều cháu còn bộc lộ khả năng của mình trước lớp như cháu biết quán xuyến lớp, phụ giúp cô chuẩn bị đồ dùng cho tiết học, … nhiều cháu còn bộc lộ năng khiếu của mình như mạnh dạn hát, kể chuyện, đọc thơ, … để tặng cô và các bạn sau mỗi giờ học, giờ chơi. Đến nay nhiều cháu đã trở nên tiến bộ hơn rất nhiều như cháu Trâm, Thủy, Duyên, Kiệt. Bên cạnh việc tạo cơ hội để trẻ thể hiện khả năng của mình, các cô giáo cũng như các bậc phụ huynh cần phải biết khen thưởng trẻ đúng thời điểm và kịp thời. Ví dụ: Khi trẻ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cô có thể thưởng cho trẻ một lời khen ngợi, động viên, hoặc tặng cho cháu một món quà nhỏ ngay trong lúc đó để khích lệ tinh thần, tạo nguồn hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động tích cực hơn và hiệu quả hơn. Biện pháp 4. Tổ chức cân đối, hài hòa giữa hoạt động học tập và hoạt động vui chơi: Đối với bậc học Mầm non giáo viên cần phải vận dụng phương châm “Học mà chơi, chơi mà học” Chính vì vậy ngoài việc tổ chức hoạt động chung giáo viên còn phải tổ chức hoạt động góc, việc tổ chức đan xen là hoạt động tư duy có tác dụng tốt đối với sự phát triển của trẻ ở lứa tuổi mầm non, hoạt động vui chơi tạo điều kiện giúp trẻ giao lưu lẫn nhau tạo cho trẻ được tiếp xúc, được hoà mình vào môi trường xung quanh, môi trường thiên nhiên, môi trường xã hội, môi trường gia đình … Nhu cầu hứng thú học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự thành công trong học tập của trẻ. Trẻ không thích học là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ không có kết quả học tập tốt. Ngược lại ham học, thích học là nguồn động lực để thành công trong học tập. Nhưng để trẻ có được hứng thú học tập chúng ta cần phải biết cân đối giữa học tập và vui chơi, tránh gây áp lực nặng nề đối với trẻ. Với yêu cầu này, ở lớp tôi thường tổ chức đan xen các hoạt động vừa vui chơi, vừa học tập, có thế học bằng hình thức vui chơi. Ví dụ: Sau mỗi giờ học căng thẳng tôi thường cho trẻ xem phim hoạt hình, hay nghe ca nhạc dành cho thiếu nhi với thời lượng vừa phải. Nhờ vậy, tôi thấy trẻ ở lớp hứng thú hơn, tham gia học tích cực, không tỏ ra mệt mỏi. Nên hạn chế để trẻ sinh hoạt giải trí, nghệ thuật hay xem truyền hình quá nhiều lấn chiếm thời gian để học tập. Trong quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ chúng ta cần điều chỉnh thời gian của trẻ một chút sao cho có sự cân bằng giữa việc học và việc giải trí. Như thế, trẻ không những sẽ vui thích học tập mà còn học được nhiều hơn và có hiệu quả hơn. Để giúp trẻ tham gia học tập hứng thú, tích cực thì ngoài việc vận dụng các biện pháp nêu trên là cô giáo mầm non chúng ta cần phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với phụ huynh và các đoàn thể. Biện pháp 5. Tuyên truyền, phối hợp giữa nhà trường, phụ huynh và các đoàn thể trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Mô hình nhà trường kết hợp với gia đình đối với ngành học mầm non rất phù hợp và có hiệu quả, để phụ huynh có thể hiểu các cháu đến trường hoạt động như thế nào? Bằng nhiều biện pháp thiết thực như tuyên truyền, vận động, giải thích các vấn đề liên quan đến công tác chăm sóc, giáo dục trẻ như nội dung chương trình giáo dục mầm non mới, đặc biệt đối với trẻ 5 tuổi là nội dung hướng dẫn đánh giá trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn, để trẻ thực hiện tốt 120 chỉ số của Bộ chuẩn qui định. Ngoài việc thực hiện tốt các hoạt động ở lớp có lồng ghép các chỉ số để rèn luyện cho trẻ, bản thân tôi thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin đến các bậc phụ huynh về nội dung, yêu cầu cần đạt của trẻ 5 tuổi theo Bộ chuẩn, trao đổi cách chăm sóc, giáo dục trẻ, phối hợp chặt chẽ cùng với phụ huynh trong việc rèn luyện, kiểm tra kiến thức của trẻ. Qua đó, vừa giúp phụ huynh có những kiến thức về nuôi dạy con cái, tạo cho trẻ có được nề nếp, thói quen học tập tích cực,. đồng thời bản thân tôi cũng nắm bắt được đặc điểm riêng, khả năng, ý thích của từng trẻ để tổ chức tốt các hoạt động nhằm đem lại hứng thú cho trẻ mà không gây áp lực đối với trẻ. Trong năm học chúng tôi tham mưu với BGH nhà trường cho tôi mở hội giảng về hoạt động có chủ đích, mời phụ huynh đến dự, để phụ huynh nắm bắt về các hoạt động chương trình, thấy được hiệu quả về sự hoạt động ở trẻ và nắm được các chỉ số trẻ 5 tuổi cần đạt ở cuối tuổi mẫu giáo lớn. Qua giờ dạy phụ huynh, một mặt giúp các bậc phụ huynh thấy được khả năng của con em mình, qua đó phụ huynh có thể phối hợp cùng nhà trường rèn luyện, bồi dưỡng, nâng cao hiểu biết cho trẻ, giúp trẻ tham gia học tích cực hơn. Mặt khác, có thể kêu gọi sự hỗ trợ, giúp đỡ của phụ huynh về cơ sở vật chất, trang thiết bị cũng như hỗ trợ về nguyên vật liệu và một số đồ chơi làm sẵn (tự tạo) để tạo môi trường học tập đầy đủ, tiện nghi, giúp trẻ có điều kiện học tập tốt hơn, từ đó tạo ra hứng thú cho trẻ trong học tập. V.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: Từ việc áp dụng “Một vài biện pháp giúp trẻ tham gia học tập hứng thú, tích cực” bản thân đã đạt những kết quả đáng khích lệ như sau:
Thông qua việc thực hiện các biện pháp nêu trên bản thân đã tích góp được những kinh nghiệm trong công tác chăm sóc giáo dục, từ việc vận dụng chương trình giáo dục mầm non mới, đến việc lựa chọn nội dung, phương pháp và các hình thức cũng như việc ứng dụng CNTT trong quá trình tổ chức các hoạt động đến nay có nhiều chuyển biến tốt, chất lượng giờ dạy đạt hiệu quả cao, đem lại hứng thú tích cực cho trẻ.
– Đa số trẻ tham gia học tập tốt, trong đó có 90% trẻ có hứng thú học tập và tham gia học tập một cách tích cực, tự giác, các cháu trở nên mạnh dạn, tự tin hơn khi tham gia các hoạt động, trẻ biết thể hiện khả nằng, nói lên ý thích của bản thân, trẻ có nề nếp, thói quen học tập tốt, kỹ năng thực hành, luyện tập ở trẻ thành thạo hơn. VI.KẾT LUẬN: “ Vì lợi ích mười năm trồng cây Vì lợi lích trăm năm trồng người” Trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước. Để trẻ có một sự phát triển toàn diện về mọi mặt, chúng ta cần tạo cho trẻ có một sự khởi đầu hoàn hảo nhất, tạo nền móng cho sự phát triển của trẻ sau này. Muốn vậy, là những cô giáo mầm non, chúng ta cần giúp trẻ có được hứng thú tích cực trong quá trình học tập. Đây là nhiệm vụ quan trọng cần thiết mà giáo viên cần thực hiện tốt trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Muốn trẻ tiếp thu tốt kiến thức giáo viên phải gây được hứng thú, lôi cuốn trẻ, tránh áp đặt, gây nhàm chán cho trẻ trong quá trình học. Qua việc áp dụng “Một vài biện pháp giúp trẻ tham gia học tập hứng thú tích cực” trong quá trình giáo dục, bản thân rút ra được những kinh nghiệm như sau: – Cô giáo cần tạo không gian thật đẹp mắt, xây dựng tốt môi trường giáo dục, vì nó là một trong những yếu tố góp phần tạo nên sự thành công cho chương trình đổi mới, môi trường đẹp, an toàn, hấp dẫn góp phần khơi gợi tính tò mò, nhu cầu nhận thức, tìm hiểu khám phá, thúc đẩy trẻ tích cực hoạt động. – Giáo viên nên tích cực học tập, nghiên cứu để nâng cao về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, linh hoạt trong việc đổi nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức tiết học, mới trao dồi kỹ năng về tin học để ứng dụng tốt trong việc tổ chức các hoạt động học tập và vui chơi cho trẻ. Việc xây dựng mục tiêu, nội dung kế hoạch hoạt động cần dựa trên khả năng, nhu cầu của trẻ tại lớp vì hơn ai hết cô giáo là người nắm rõ đặc điểm, khả năng của từng trẻ. – Cần tạo cơ hội để trẻ thể hiện khả năng của mình và tập cho trẻ có thói quen trao đổi trò chuyện, tự khám khá, suy nghĩ, đề xuất ý kiến, tranh luận, thảo luận với cô và các bạn trong các hoạt động, góp phần giúp trẻ trở nên tự tin, mạnh dạn hơn. – Phải tổ chức cân đối, hài hòa giữa hoạt động họa tập và hoạt động vui chơi để gây hứng thú, giảm bớt sự căng thẳng cho trẻ sau mỗi giờ học. Khi tổ chức hoạt động thông qua các trò chơi cần chú ý sao cho tất cả trẻ cùng được tham gia, cần có bài tập, câu hỏi phù hợp với khả năng của từng trẻ (không quá khó hay quá dễ, không áp đặt làm mất sự hứng thú của trẻ). – Thực hiện tốt công tác phối hợp với phụ huynh để giúp giáo viên nắm rõ hơn đặc điểm cá nhân trẻ, phụ huynh trực tiếp tham gia vào các hoạt động của lớp sẽ giúp trẻ cố gắng và thấy hứng thú hơn nhiều. VII. ĐỀ NGHỊ: Trong quá trình áp dụng “Một vài biện pháp giúp trẻ tham gia học tập hứng thú, tích cực” tôi xin có một số đề nghị như sau:
– Cần tăng cường đầu tư hơn nữa về cơ sở vật chất, mua sắm đồ dùng đồ chơi cần thiết phục vụ cho hoạt động học tập và vui chơi của trẻ. – Cần trang bị thêm phần mềm trò chơi kidsmart để thu hút trẻ trong quá trình học tập, đồng thời góp phần tạo môi trường hoạt động của trẻ được phong phú, đa dạng hơn.
– Cần quan tâm và phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Thường xuyên hợp tác giúp đỡ nhà trường về CSVC, trang thiết bị để tạo một môi trường giáo dục hoàn thiện, giúp trẻ tự tin hơn và hoạt động một cách tích cực mang lại hiệu quả cao hơn. – Phối hợp với nhà trường trong việc giáo dục, tạo cho trẻ có thói quen, nề nếp học tập từ nhỏ như đi học chuyên cần, đúng giờ, giúp trẻ thực hiện tốt các yêu cầu trên lớp. Phụ huynh nên sắp xếp phù hợp thời gian học và chơi của trẻ, thường xuyên trao đổi với giáo viên để nắm bắt thông tin về việc ăn, ngủ và học tập của con em, nắm được các yêu cầu đạt được của Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi để có hướng tác động tích cực đối với trẻ. – Bố mẹ phải là tấm gương cho con trẻ vì trẻ nhỏ thường làm theo những gì người lớn làm hơn là nghe người lớn nói. Vì thế, một phương pháp hữu hiệu để thúc đẩy niềm say mê hứng thú học tập đó là hãy là tấm gương cho con cái noi theo. Trong những thời gian rảnh ở nhà, cha mẹ có thể đọc sách cùng con, rồi cả gia đình có thể cũng bàn luận về một vấn đề nào đó hay yêu cầu trẻ giải thích một vấn đề nào đó. Điều này vừa tạo cho gia đình một không gian ấm cúng, vừa trở thành cái nôi nuôi dưỡng lòng ham học cho trẻ. Đại Quang, ngày 05 tháng 01 năm 2013. Người viết Lê Thị Thanh Nga VIII.PHẦN PHỤ LỤC: Một số hình ảnh minh hoạ về hoạt động học tập tích cực của trẻ.
IX: TÀI LIỆU THAM KHẢO: – Tài liệu bồi dưỡng chuyên môn hè năm 2012-2013 – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam. – Đề cương bài giảng “ Tâm lý học trẻ em tuổi mầm non” – Biên soạn Thạc sĩ Phạm Thị Mơ – Đại học Sư phạm Đà Nẵng. – Giáo trình giáo dục học cho trẻ mầm non – Biên soạn Thạc sĩ Nguyễn Thị Nguyệt, Đại học Sư phạm Đà Nẵng ********************** X.MỤC LỤC
III. Cơ sở thực tiễn ………………………………………….Trang 3-4
Biện pháp1. Tạo không gian học tập đẹp mắt để thu hút trẻ vào các hoạt động học tập. (Trang 4- 6) Biện pháp 2. Sự đổi mới về phương pháp, nội dung và hình thức tổ chức của giáo viên trong các hoạt động. ( Trang 6- 9) Biện pháp 3: Tạo cơ hội để trẻ thể hiện khả năng của bản thân. (Trang 9-10) Biện pháp 4: Tổ chức cân đối giữa hoạt động học tập và hoạt động vui chơi. (Trang 10-11) Biện pháp 5. Tuyên truyền, phối hợp giữa nhà trường, phụ huynh và các đoàn thể trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. ( Trang 11)
VII. Đề nghị ……………………………………………… Trang 13 VIII.Phục lục……………………………………………………………… Trang 14-15
************************* SKKN: Phát huy tính tích cực chủ động sáng taọ của trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm nonĐể có đầy đủ mọi cơ sở lý luận làm nền tảng cho việc giải quyết vấn đề thì trước hết chúng ta phải hiểu được "thế nào là sáng tạo đối với trẻ mẫu giáo". Sáng tạo là tìm ra những cái mới, cách giải quyết mới, không bị gò bó, phụ thuộc vào cái đã có. » Xem thêm Tóm tắt nội dung tài liệu
SKKN: Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơiHoạt động vui chơi giúp trẻ thích ứng nhanh với các quan hệ xã hội, phát triển toàn diện thể chất theo 1 hướng nhất định, hình thành các chức năng tâm lí bậc cao. Hoạt động vui chơi còn là phương tiện giúp trẻ hoàn thiện nhân cách, hướng trẻ phát triển theo chuẩn mực xã hội quy định. » Xem thêm Tóm tắt nội dung tài liệu tailieunhanh - SKKN: Phát huy tính tích cực chủ động sáng taọ của trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm nonĐể có đầy đủ mọi cơ sở lý luận làm nền tảng cho việc giải quyết vấn đề thì trước hết chúng ta phải hiểu được "thế nào là sáng tạo đối với trẻ mẫu giáo". Sáng tạo là tìm ra những cái mới, cách giải quyết mới, không bị gò bó, phụ thuộc vào cái đã có. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến “Phát huy tính tích cực chủ động sáng taọ của trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm non”. | w w w w w w w w r SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT HUY TÍNH TÍCH cực CHỦ ĐỘNG SÁNG TAỌ CỦA TRẺ 5- 6 TUỔI Ở TRƯỜNG MẦM NON 1. Phần Mở Đầu Tính tích cực chủ động sáng tạo của con người là một di sản vô giá của nhân loại. Nó có từ ngàn xưa từ khi con người tìm ra lửa nấu chín thức ăn sáng tạo ra những công cụ thô sơ để săn bắt và hái quả phục vụ cho cho đời sống trong những buổi đầu bình minh của lịch sử. Qua các thời đại tính tích cực chủ động của con người luôn luôn được phát huy nhằm phục vụ lợi ích con người và là động lực thúc đẩy sự tiến hóa và sự phát triển của xã hội. Vì tích cực chủ động sáng tạo là phương tiện là con đường duy nhất để con người có khả năng xâm nhập tìm hiểu khám phá. Ngày nay trong giai đoạn cách mạng mới xây dựng chủ nghĩa xã hội và bão vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa thì tích cực chủ động sáng tạo được Đảng và nhà nước ta coi trộng và đề cao hơn bao giờ hết. Mục tiêu của ngành Giáo dục - Đào tạo phải giáo dục ra một thế hệ trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt là những người có đạo đức tốt có sức khỏe dồi dào có kiến thức khoa học kỹ thuật có năng lực trong công tác có nhiệt huyết và lòng hăng hái biết yêu quý tôn trộng và cảm thụ cái đẹp mà họ còn biết tích cực chủ động sáng tạo trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công tác. Muốn giáo dục và đào tạo được một thế hệ trẻ như vậy giáo dục Mầm non là một mắt xích quan trộng là viên gạch đầu tiên đặt nền móng vững chắc cho toàn bộ hệ thống giáo dục. Để chuẩn bị cho trẻ ngày hôm nay trở thành người lớn trong tương lai có phẩm chất đạo đức tốt biết cảm nhận được cái hay cái xấu cái đẹp. Để giúp trẻ hứng thú với việc học và phát triển khả năng suy nghĩ trở thành người năng động sáng tạo để có thể hiểu biết về thế giới xung quanh. . Lí do chọn đề tài. Tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ không phải là thuộc tính sẵn có nó là sảnphẩm của một quá trình giáo dục và nuôi dưỡng trong một môi trường đặc biệt là môi trường giáo dục Mầm non . Do vậy vị trí của người giáo viên mầm non trong việc phát huyHoàng Cúc 289 17 pdf Báo lỗi Upload Tải xuống
 Bấm vào đây để xem trước nội dung Tải xuống TÀI LIỆU LIÊN QUAN Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ Mẫu giáo 5-6 tuổi20 181 7 Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo cho trẻ 5-6 tuổi20 147 4 SKKN: Làm thế nào để phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo cho trẻ 5- 6 tuổi trong hoạt động tạo hình11 164 4 SKKN: Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi thông qua hoạt động vui chơi21 257 7 SKKN: Phát huy tính tích cực chủ động sáng taọ của trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm non17 278 2 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ mẫu giáo lớn qua hoạt động vui chơi25 20 1 Phát huy tính tích cực hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề5 83 2 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nhằm giúp trẻ 3 - 4 tuổi phát huy tính tích cực chủ động khi tham gia hoạt động ngoài trời33 51 1 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo bé20 37 1 Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số giải pháp phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non21 32 2 TÀI LIỆU XEM NHIỀU Một Case Về Hematology (1)8 459534 28 Phân tích và làm rõ ý kiến sau: “Bài thơ Tự tình II vừa nói lên bi kịch duyên phận vừa cho thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của Hồ Xuân Hương”3 7664 98 Câu hỏi và đáp án bài tập tình huống Quản trị học14 7245 358 Mẫu đơn thông tin ứng viên ngân hàng VIB8 6374 1950 Tiểu luận: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước trong sạch vững mạnh13 6038 334 Giới thiệu :Lập trình mã nguồn mở14 4738 1 Tiểu luận: Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức16 4459 267 AutoI Technology Curriculum Book part 607 4408 1 Đề thi kiểm tra giữa học kì 1 có đáp án môn: Ngữ văn 82 3815 44 Phương pháp phân tích ngôn ngữ trong dạy học tiếng Việt3 3657 52 TỪ KHÓA LIÊN QUAN
TÀI LIỆU MỚI ĐĂNG Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý các Trung tâm Bồi dưỡng chính trị tỉnh Quảng Trị114 21 1 14-02-2022 New excelon 3D precision edger6 20 1 14-02-2022 A cost and pipeline trade-off in a transportation problem15 60 0 14-02-2022 Tác dụng trên các mô cơ xương16 51 0 14-02-2022 Một vài hệ luận ngữ nghĩa học Tổng quát của tiếng Việt liên hệ với khái niệm tiếng6 65 0 14-02-2022 Đề thi KSCL lần 1 môn tiếng Anh lớp 12 năm 2017-2018 - THPT Nguyễn Viết Xuân - Mã đề 1086 51 0 14-02-2022 Bài giảng Công nghệ sản xuất đường và bánh kẹo: Công đoạn khai thác nước mía14 21 1 14-02-2022 Tín dụng và vai trò của tín dụng nhà nước Việt Nam - lý luận và thực tiễn11 115 1 14-02-2022 Giáo án Ngữ văn 9 - Giáo án định hướng phát triển năng lực học sinh (Mẫu số 3)85 63 1 14-02-2022 Materials Science and Engineering Handbook Part 11114 48 0 14-02-2022 TÀI LIỆU HOT Mẫu đơn thông tin ứng viên ngân hàng VIB8 6374 1950 Ebook Chào con ba mẹ đã sẵn sàng112 2309 1033 Giáo trình Sinh lí học trẻ em: Phần 1 - TS Lê Thanh Vân122 2341 464 Giáo trình Văn hóa kinh doanh - PGS.TS. Dương Thị Liễu561 1301 445 Câu hỏi và đáp án bài tập tình huống Quản trị học14 7245 358 Bài tập nhóm quản lý dự án: Dự án xây dựng quán cafe35 2213 340 Tiểu luận: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước trong sạch vững mạnh13 6038 334 Tiểu luận Tình huống xử lý sai phạm trong thanh toán công tác phí lưu động20 2742 307 Giáo trình Quản trị nhân lực: Phần 1 - ĐH Kinh tế Quốc dân131 1583 295 Tiểu luận: Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức16 4459 267 Địa chỉ : 128 Thuy Khue Tay Ho, Hanoi, Viet Nam Website : tailieunhanh.com Email : tailieunhanh.com nơi chia sẽ trao đổi hàng triệu tài liệu như luận văn đồ án, sách, giáo trình, đề thi. Chúng tôi không chịu trách nhiệm liên quan đến các vấn đề bản quyền nội dung tài liệu được thành viên tự nguyện đăng tải lên, nếu phát hiện thấy tài liệu xấu hoặc tài liệu có bản quyền xin hãy email cho chúng tôi. Từ khóa tìm kiếm: luận văn | giáo trình | luận văn | tiến sĩ | Luận văn | thạc sĩ | kế toán | kiểm toán | quản trị kinh doanh | kinh tế tài chính | ngân hàng | ngân hàng luận văn | kế toán | luận văn kinh tế | công nghệ thông tin | lập trình | quản trị | mạng hệ điều hành | toán học | hóa học | vật lý | công nghệ | văn học | kỹ năng mềm | đề thi | ebook | ngoại ngữ | tiếng pháp | tiếng hàn | tiếng nhật | tiếng nga | tiếng anh | luận văn | ngân hàng | tiểu luận | tiểu thuyết | truyện đọc | ngôn tình | tài liệu | Văn mẫu | Đã phát hiện trình chặn quảng cáo AdBlock Trang web này phụ thuộc vào doanh thu từ số lần hiển thị quảng cáo để tồn tại. Vui lòng tắt trình chặn quảng cáo của bạn hoặc tạm dừng tính năng chặn quảng cáo cho trang web này. Bấm nút này sau khi tắt/tạm dừng AdBlock |
