So sánh giọt nước mắt của Chí Phèo và A Phủ

Hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo và A Phủ
Đề tài về người nông dân từ lâu đã trở thành cảm hứng sáng tác của nhiều nhà văn. Ngô Tất Tố khắc họa tình cảnh của người nông dân trong nạn sưu cao thuế nặng qua nhân vật Chị Dậu trong “Tắt đèn”. Kim Lân lại viết về cuộc sống nghèo đói của người nông dân trong nạn đói qua “Vợ nhặt”. Cùng chung cảm hứng sáng tác ấy, Nam Cao và Tô Hoài đã tìm đến người nông dân để bày tỏ lòng cảm thông sâu sắc trước số phận đáng thương của họ mà tiêu biểu là qua hai tác phẩm “Chí Phèo” và “Vợ chồng A Phủ”. Qua truyện mỗi nhà văn không chỉ cho ta thấy được số phận khổ cực của người nông dân mà cao hơn cả là cho ta thấy phẩm chất tốt đẹp, đáng quý của họ. Điều đó được thể hiện rất rõ khi Nam Cao và Tô Hoài dụng công miêu tả những giọt nước mắt trong hai tác phẩm. Đó là giọt nước mắt của Chí Phèo và A Phủ.


Nam Cao và Tô Hoài đều là hai nhà văn tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam. Sáng tác của Nam Cao tập trung ở giai đoạn trước cách mạng với hai đề tài chính là về người nông dân và người trí thức nghèo. Còn Tô Hoài có nhiều sáng tác nổi bật sau cách mạng tháng Tám. Ông có một lượng tác phẩm đồ sộ đạt kỉ lục trong kho tàng văn học Việt Nam. Truyện “Chí Phèo” và “Vợ nhặt” đều viết về cuộc sống khổ cực của người nông dân bị đè nén áp bức. Tuy nhiên ở họ luôn có những phẩm chất cao đẹp. Tiêu biểu cho những con người ấy là nhân vật Chí Phèo và A Phủ. Trong số rất nhiều chi tiết, hình ảnh quan trọng thì hình ảnh giọt nước mắt của hai nhân vật ấy mang lại nhiều sức gợi và gợi nhiều suy nghĩ trong người đọc.


Ta cần hiểu “chi tiết nghệ thuật” là những biểu hiện cụ thể lắm khi nhỏ nhặt nhưng lại mang sức chứa lớn về cảm xúc và tư tưởng, tạo ra sức hấp dẫn cho người đọc. Thường có những chi tiết miêu tả thiên nhiên, chi tiết miêu tả không gian, chi tiết miêu tả về hành động, nội tâm của nhân vật…Chi tiết đóng vai trò quan trọng trong một tác phẩm văn học. Nó tạo ra tính hình tượng, thẩm mĩ cho tác phẩm. Chi tiết còn mang bản chất sáng tạo của người nghệ sĩ thể hiện quan niệm về con người và cuộc sống của nhà văn góp phần làm nổi bật chủ đề tưởng của tác phẩm. Chi tiết cũng là tiền đề cho sự phát triển của cốt truyện, là bước ngoặt trong hành động của nhân vật. Như vậy, tất cả các chi tiết ấy đều là kỳ công, tìm tòi, sáng tạo của mỗi nhà văn. Với vai trò quan trọng như vậy, chi tiết nghệ thuật giọt nước mắt trong “Chí Phèo” và “Vợ chồng A Phủ” đã góp phần làm rõ chủ đề tư tưởng, những thông điệp mà mỗi nhà văn muốn gửi tới bạn đọc.


 Trước hết đến với hình ảnh trong tác phẩm “Chí Phèo”. Tác phẩm viết về nhân vật Chí Phèo, một người nông dân bị đày đọa đến mức bị tha hóa. Dưới sự tàn bạo của bọn địa chủ phong kiến, Chí Phèo từ một anh canh điền hiền lành lương thiện bị tha hóa đến cùng đường. Nhưng rồi chính con người ấy lại được thức tình nhờ sự chăm sóc ân cần của Thị Nở. Khi Chí Phèo say, Thị Nở đã mang cho hắn một bát cháo hành làm hắn rất ngạc nhiên “Thằng này rất ngạc nhiên. Hết ngạc nhiên hắn thấy mắt mình hình như ươn ướt”.Chí Phèo đã khóc bởi đây là lần đầu hắn được người ta cho. Xưa nay hắn phải đi cướp bóc, dọa nạt người khác chứ đã bao giờ có ai cho không hắn cái gì. Hơn nữa đây lại là của một người đàn bà cho hắn, hắn cầm bát cháo hành khói bốc lên nghi ngút mà lòng bâng khuâng. Lần đầu tiên hắn được ăn cháo hành và cũng là lần đầu tiên hắn được chăm sóc bởi bàn tay của một người đàn bà. Giọt nước mắt ấy thể hiện một niềm vui, xúc động bởi hắn còn được người ta quan tâm. Trong các xã hội làng Vũ Đại hắt hủi, xa lánh, coi Chí như một con quỷ dữ thì vẫn còn có một người như thị quan tâm đến hắn. Hắn xúc động bởi xã hội loài người vẫn đón nhận hắn. Đó còn là giọt nước mắt của niềm vui, niềm hạnh phúc bởi hắn thấy mình còn có ý nghĩa trong cuộc đời, cuộc sống vẫn còn có ý nghĩa. Chí vui sướng hạnh phúc khi nghĩ rằng Thị Nở chấp nhận được hắn thì mọi người cũng sẽ yêu quý hắn. Và giọt nước mắt ấy còn khơi nguồn cho sự thức tỉnh bởi chính từ ấy mà Chí đã biết hối hận về tội ác trước đây và có khao khát làm người lương thiện, làm người có ý nghĩa trong cuộc sống. Giọt nước mắt hạnh phúc của Chí Phèo tạo ra bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của Chí. với giọt nước mắt ấy, có lẽ cuộc sống của Chí sẽ đổi khác. Chí sẽ thành người lương thiện được mọi người chấp nhận. Chí muốn làm người lương thiện “Trời ơi hắn thèm lương thiện”, “hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao” và mong muốn Thị Nở sẽ mở đường cho hắn. Con quỷ dữ của làng Vũ Đại ấy đã được thức tỉnh và khát khao được hoàn lương.


Thế nhưng hạnh phúc đến với Chí Phèo chưa được bao lâu thì hắn đã bị hắt hủi, bị Thị Nở cự tuyệt. Chỉ với mấy lời nói tưởng chừng như gián tiếp của bà cô thị đã đẩy Chí một lần nữa vào hố sâu của sự xa lánh, bị tước đoạt quyền làm người. Sau khi bị Thị Nở cự tuyệt, Chí Phèo đã “ngồi ngẩn mặt ra không nói gì”. Chí Phèo muốn níu kéo Thị Nở nhưng bị thị gạt tay ra, hắn đau đớn “ôm mặt khóc rưng rức”. Chí Phèo khóc là bởi hắn đã bị Thị Nở cự tuyệt, và cũng đồng nghĩa với việc Chí bị cả xã hội loài người cự tuyệt. Bởi một người xấu ma chê, quỷ hờn như thị mà cũng không chấp nhận Chí thì trong cái xã hội ấy có ai sẽ có thể chấp nhận được y. Chí đã từng mơ ước chính Thị sẽ cái cầu nối đưa hắn trở về với thế giới loài người nhưng bây giờ chính thị lại cắt đứt cái cầu nối kì diệu ấy. Hắn “ôm mặt khóc rưng rức” bởi cứ thoảng thấy hương vị của cháo hành, hương vị của tình yêu thương, chăm sóc. Càng nghĩ, Chí càng cảm thấy đau đớn, xót xa. Hắn khóc bởi đau khổ, tuyệt vọng. Ý định làm người lương thiện của y vừa mới chớm nở thì nay đã vụt tắt. Giọt nước mắt của Chí còn thể hiện cho sự căm phẫn đối với xã hội bất lương lúc bấy giờ mà tiêu biểu là qua Bá Kiến và bà cô Thị Nở. Đó còn là sự thức tỉnh của Chí Phèo khi nhận ra bi kịch của mình. Hắn nhận ra mình không thể trở thành người lương thiện được nữa. Chí nhận ra kẻ thù của mình chính là Bá Kiến. Đây là những giọt nước mắt đau đớn, giọt nước mắt ấy đã tạo ra bước ngoặt quan trọng trong nhận thức và hành động của Chí Phèo, từ đó dẫn đến việc Chí tự kết li

Mục Lục bài viết:
I. Dàn ý chi tiết
II. Bài văn mẫu

Dàn ý cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo
 

I. Dàn ý cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo (Chuẩn)

1. Mở bài

- Giới thiệu về Nam Cao
- Giới thiệu về tác phẩm Chí Phèo và hình ảnh giọt nước mắt của hắn

2. Thân bài

- Giọt nước mắt trong các tác phẩm văn học:+ Nước mắt: Sản phẩm cụ thể của tình cảm, thể hiện cảm xúc của con người.+ Tâm trạng của con người khi rơi vào tột đỉnh của xúc cảm (buồn, vui): bật ra tiếng khóc, nước mắt.+ Bắt gặp nhiều nhân vật với nhiều tính cách đặc trưng khác nhau có những giọt nước mắt như thế (lão Hạc, vợ nhặt, ...)

=> Giọt nước mắt của Chí Phèo khác hơn (không biết là giọt nước mắt đau khổ hay hạnh phúc)

- Giọt nước mắt của Chí Phèo - nước mắt hạnh phúc:+ Chí Phèo là một con người cô đơn, bị cả làng xa lánh+ Thị Nở đến với hắn bất ngờ, quan tâm hắn, khiến hắn ấm lòng, cảm động "lần này là lần thứ nhất hắn được một người đàn bà cho".+ Một con người tưởng đã chai lì cảm xúc (con quỷ), vẫn có thể thấy "mắt mình hình như ươn ướt" vì cảm động => Cảm xúc chưa từng có.

=> Đây là giọt nước mắt hạnh phúc của hắn khi được quan tâm, cũng là giọt nước mắt khi lương tri thức tỉnh.

- Giọt nước mắt đau khổ của Chí Phèo:+ Chí Phèo bị Thị Nở từ chối tình yêu vì định kiến xã hội (bà cô): "Thị chống hai tay vào háng, vênh vênh cái mặt lên, ...trút vào hắn tất cả những lời của bà cô".+ Diễn biến tâm trạng của Chí rất phức tạp: "hắn ngạc nhiên", "hắn sửng sốt", "hắn ôm mặt rưng rưng khóc"=> Giọt nước mắt thực sự đầu tiên đã rơi xuống+ So sánh: Giọt nước mắt hạnh phúc "ươn ướt" và giọt nước mắt đau khổ "rưng rưng".+ Giọt nước mắt ấy là bi kịch bị từ chối quyền làm con người· Trước khi gặp Thị Nở: Hắn là một con quỷ, chưa từng ngớt cơn say - Thị Nở đến: Cứu vớt tâm hồn hắn, thậm chí hắn đã mở được trở lại xã hội.· Giờ đây, Thị Nở lại đẩy hắn xuống vực thẳm bởi lề thói xã hội· Chí Phèo tìm đến rượu để quên, để lấy lại sức mạnh => Càng uống càng tỉnh, thấy "thoang thoảng mùi cháo hành" => Con người trong hắn đã thức tỉnh.

· Sự thật đau khổ: Muốn làm người nhưng lại bị từ chối quyền làm người: "hắn ôm mặt khóc rưng rưng" => Tiếng khóc của một con người đau khổ tột cùng.

+ Những thanh âm của cuộc sống thanh bình đời thường vẳng vào tai hắn: tiếng chim, tiếng anh thuyền chài, ...=> m thanh của hạnh phúc hắn lần đầu được nghe. Hạnh phúc đến nhanh đi nhanh, một con người không thể chịu đựng nổi => Bật ra tiếng khóc.=>Tiếng khóc, giọt nước mắt của Chí Phèo là của một người đàn ông bị từ chối tình yêu, của một người cô đơn bị bỏ rơi, lạc loài giữa xã hội, của một con người bị dồn tới đường cùng, từ chối quyền được làm người.=> Chí Phèo đại diện cho người nông dân dưới đáy xã hội, khao khát được yêu thương, yên bình những không được. Tiếng khóc là tiếng nói đòi quyền sống, làm người.- Nghệ thuật miêu tả tiếng khóc của Nam Cao:+ Khả năng phân tích tâm lý tài hoa, hóa thân vào nhân vật và trải nghiệm+ Giọt nước mắt của nhân vật trong tác phẩm đều là giọt nước mắt của những số phận bi kịch (lão Hạc, nhà văn Hộ, ...)

=>Tiếng khóc giàu ý nghĩa hình tượng, góp phần nổi bật chủ đề của tác phẩm.

3. Kết bài

- Khẳng định lại vấn đề
 

II. Bài văn mẫu Cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo (Chuẩn)

Nam Cao là một nhà văn nổi bật trong dòng văn học hiện thực Việt Nam. Ông thường viết về những người dân và trí thức nghèo trong xã hội cũ. Đó là một xã hội của những năm tháng trước Cách mạng tháng Tám, khi mà những con người lương thiện phải chịu đựng những lề thói, những ức hiếp, những oan trái của bọn tay sai, cường quyền, của hủ tục phong kiến lạc hậu, trói buộc con người để rồi tha hóa, biến chất, trở thành kẻ lưu manh trong xã hội. Điển hình trong số đó là nhân vật Chí Phèo trong tác phẩm cùng tên của ông. Tác phẩm đã để lại cho chúng ta nhiều điều trăn trở về số kiếp của một con người. Hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo - giọt nước mắt của con quỷ làng Vũ Đại thời ấy có lẽ là hình ảnh khiến chúng ta đau đáu, suy tư nhiều hơn cả.

Tác phẩm kể về Chí Phèo - một kẻ không cha không mẹ, từ một chàng trai hiền lành, bị vu oan rồi bị bắt vào tù. Sau khi đi tù về, hắn trở thành kẻ lưu manh, con quỷ dữ của làng Vũ Đại,...(Còn tiếp)

>> Xem bài mẫu đầy đủ Cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo tại đây.

----------------HẾT--------------------

Giọt nước mắt của Chí Phèo là chi tiết đặc sắc trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao, bên cạnh bài Dàn ý cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo, các em học sinh có thể tìm hiểu thêm về giá trị tác phẩm thông qua việc tham khảo một số Bài văn hay lớp 11 khác như: Cảm nhận về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao, Phân tích con đường tha hoá của Chí Phèo, Bi kịch tha hóa của nhân vật Chí Phèo, Phân tích tâm trạng của Chí Phèo khi bị Thị Nở từ chối chung sống.

Trong Chí Phèo, nhà văn Nam Cao đã xây dựng rất nhiều chi tiết nghệ thuật đặc sắc, tiêu biểu trong số đó là chi tiết giọt nước mắt của “con quỷ dữ làng Vũ Đại”, cùng đón đọc dàn ý cảm nhận về hình ảnh giọt nước mắt của Chí Phèo trong truyện ngắn Chí Phèo để hiểu hơn về dụng ý nghệ thuật của tác giả trong việc xây dựng chi tiết này.

Dàn ý trình bày cảm nhận về âm thanh sự sống trong truyện ngắn Chí Phèo Ý nghĩa cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến trong truyện Chí Phèo Dàn ý ý nghĩa cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến trong truyện Chí Phèo Cảm nhận về hình ảnh bát cháo hành trong truyện Chí Phèo và hình ảnh bát cháo cám trong Vợ nhặt Cảm nhận về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao Phân tích hình ảnh Cái lò gạch cũ trong truyện ngắn Chí Phèo