Tóc bạc là dấu hiệu của bệnh gì

Mặc dù tóc bạc sớm không phải vấn đề hiếm gặp nhưng không nên coi thường vì đó có thể là dấu hiệu cho thấy sức khỏe đang có vấn đề. Nếu bị bạc tóc trước 25 tuổi thì nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Tóc bạc là một dấu hiệu của tuổi già nhưng tóc bạc có thể xảy ra ở cả những người trẻ tuổi, thậm chí là những người dưới 20 tuổi. Tình trạng này được gọi là tóc bạc sớm. Tóc bạc sớm đa phần không nguy hiểm, chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài và gây mất tự tin nhưng đôi khi, tóc bạc sớm là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý tiềm ẩn.

Vậy tại sao tóc lại bị bạc? Những nguyên nhân nào có thể khiến tóc bạc sớm? Có cần đi khám khi tóc bạc sớm hay không? Điều trị tóc bạc sớm bằng cách nào?

Nguyên nhân gây bạc tóc

Màu sắc của tóc đến từ sắc tố melanin do các tế bào melanocyte (tế bào biểu bì tạo hắc tố) ở nang tóc tạo ra. Theo thời gian, các tế bào này hoạt động kém đi, sản xuất ra ít melanin hơn và làm cho sợi tóc bị nhạt màu. Khi tế bào melanocyte ngừng tạo ra melanin, sợi tóc sẽ mất đi màu sắc vốn có và trở nên bạc trắng.

Tóc bạc là một dấu hiệu bình thường của sự lão hóa. Ở người Châu Á, tóc thường bắt đầu bạc từ độ tuổi 30 - 40. Cứ sau 10 năm, lượng tóc bạc lại tăng khoảng 10 - 20% cho đến khi toàn bộ tóc trên đầu trở nên bạc trắng. Nếu tóc bạc bắt đầu xảy ra trước tuổi 25 thì được coi là tóc bạc sớm.

Các nguyên nhân gây tóc bạc sớm

Tóc bạc sớm thường là do di truyền hoặc do các nguyên nhân khác làm rối loạn hoạt động của nang tóc, khiến các tế bào biểu bì tạo hắc tố ở nang tóc giảm sản sinh sắc tố melanin sớm hơn bình thường. Dưới đây là các nguyên nhân chính dẫn đến tóc bạc sớm.

Tóc bạc sớm do di truyền

Di truyền quyết định tất cả các đặc điểm của tóc, bao gồm cả độ tuổi bắt đầu bị bạc tóc. Tóc bạc sớm do di truyền không thể khắc phục và ngăn ngừa được. Tuy nhiên, dạng tóc bạc sớm này không nguy hiểm.

Tóc bạc sớm do thiếu hụt dinh dưỡng

Tóc bạc sớm cũng có thể là do các tế bào melanocyte không được cung cấp đủ các dưỡng chất cần thiết cho quá trình sản xuất melanin. Điều này có thể xảy ra do chế độ ăn không đầy đủ dinh dưỡng hoặc do các chất dinh dưỡng trong máu không được vận chuyển một cách hiệu quả đến các tế bào melanocyte. Dần dần, các tế bào này hoạt động kém đi hoặc ngừng tạo ra melanin.

Một trong những nguyên nhân khiến tóc bạc sớm là do thiếu hụt vitamin, nhất là vitamin B12 vì vitamin này ảnh hưởng đến sự phát triển của tóc và còn có vai trò quan trọng trong quá trình sản sinh hồng cầu – các tế bào máu có nhiệm vụ vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến các tế bào trong cơ thể.

Khi cơ thể bị thiếu vitamin B12, tóc sẽ không còn chắc khỏe và số lượng hồng cầu trong máu giảm. Điều này dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng nuôi tế bào melanocyte.

Ngoài vitamin B12, các vitamin và khoáng chất khác như sắt, selen và axit béo omega-3 cũng có vai trò quan trọng không kém trong việc nuôi dưỡng tóc, tăng cường sản sinh hồng cầu, chống lại gốc tự do và ngăn ngừa tóc bạc sớm.

Những chất dinh dưỡng này có trong nhiều loại thực phẩm như thịt, trứng, các loại hạt, ngũ cốc nguyên cám, sữa ít béo, cá và các loại rau xanh.

Tóc bạc sớm do bệnh lý

Tóc bạc sớm là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau:

Bệnh tự miễn

Bệnh tự miễn xảy ra do hệ miễn dịch hiểu nhầm các tế bào trong cơ thể là tác nhân gây hại và tấn công các tế bào khỏe mạnh bằng phản ứng viêm. Điều này có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể.

Khi hệ miễn dịch tấn công nang tóc, một số tế bào ở nang tóc sẽ bị phá hủy, trong đó có các tế bào melanocyte. Khi các tế bào này không còn tạo ra melanin, tóc sẽ bị bạc.

Những người mắc bệnh tự miễn ảnh hưởng đến da đầu còn có thể gặp phải các vấn đề khác, chẳng hạn như rụng tóc từng mảng hay bệnh bạch biến. Cả hai vấn đề này đều có thể khiến tóc bạc sớm.

Bệnh về máu

Các bệnh về máu như thiếu máu khiến cho nang tóc không được cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Điều này làm cho các tế bào melanocyte hoạt động kém hoặc không có đủ nguyên liệu để tạo ra melanin, dẫn đến hậu quả là tóc bạc sớm.

Bệnh tuyến giáp

Cả cường giáp (tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone tuyến giáp) và suy giáp (tuyến giáp tạo ra quá ít hormone tuyến giáp) đều có thể dẫn đến tóc bạc sớm. Nồng độ hormone tuyến giáp nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các tế bào melanocyte và làm giảm lượng melanin được tạo ra.

Các bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến sự tạo sắc tố tóc

Một số bệnh do đột biến gen hoặc rối loạn di truyền khiến cho tế bào melanocyte tạo ra ít melanin hơn bình thường hoặc cơ thể bị thiếu tế bào melanocyte, dẫn đến tóc bạc sớm hoặc tóc bạc ngay từ khi sinh ra. Một số ví dụ về các căn bệnh này là hội chứng pybaldism, hội chứng Waardenburg và bệnh bạch tạng.

Tóc bạc sớm do căng thẳng

Mối liên hệ giữa căng thẳng và tóc bạc sớm hiện vẫn chưa được xác định rõ nhưng các bác sĩ cho rằng có thể là do hormone norepinephrine. Norepinephrine là một loại hormone mà cơ thể tạo ra khi bị căng thẳng. Norepinephrine có thể ảnh hưởng đến nang tóc và phá hủy các tế bào melanocyte, dẫn đến tóc bạc sớm.

Căng thẳng còn có thể gây rụng tóc do nang tóc bị phá hủy. Trong một số trường hợp, nang tóc không bị hỏng vĩnh viễn mà vẫn mọc lại tóc nhưng sợi tóc mới mọc ra có thể bị bạc do không có sắc tố melanin. Đôi khi, nang tóc bị phá hủy vĩnh viễn, không còn khả năng mọc tóc và điều này dẫn đến hói đầu.

Tóc bạc sớm do hút thuốc

Trong một nghiên cứu được thực hiện tại Ấn Độ, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng hơn một nửa số người tham gia hút thuốc lá bị bạc tóc trước 30 tuổi. Từ đó có thể thấy hút thuốc lá là một nguyên nhân gây tóc bạc sớm.

Hút thuốc lá có ảnh hưởng lớn đến mạch máu. Các chất độc hại trong thuốc lá sẽ làm co mạch máu, điều này làm gián đoạn sự vận chuyển chất dinh dưỡng đến nang tóc và tế bào melanocyte. Khi không được cung cấp đủ dưỡng chất, tế bào melanocyte sẽ không thể tạo ra melanin và khiến tóc bị bạc. Nếu tiếp tục hút thuốc, các tế bào melanocyte bị hỏng sẽ không thể phục hồi và dẫn đến bạc tóc vĩnh viễn. Hút thuốc lá còn gây rụng tóc và làm tăng nguy cơ hói đầu.

Điều trị tóc bạc sớm

Để điều trị tóc bạc sớm thì trước tiên cần phải đi khám. Việc điều trị còn tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu là do di truyền hoặc do các nguyên nhân khiến cho tế bào melanocyte bị hỏng vĩnh viễn như hút thuốc lá hay căng thẳng thì sẽ không có cách nào đảo ngược được tình trạng tóc bạc.

Nếu là do bệnh tật hoặc thiếu hụt dinh dưỡng và các tế bào melanocyte chưa bị phá hủy hoàn toàn thì vẫn có thể điều trị được.

Theo một số báo cáo, ở những người bị bạc tóc sớm do bệnh tuyến giáp hoặc do thiếu vitamin B12, tóc có thể trở lại màu sắc bình thường sau khi tình trạng bệnh được điều trị hoặc bổ sung đủ chất. Tuy nhiên, hiện chưa có bất kỳ báo cáo nào về khả năng chữa khỏi trong những trường hợp bị bạc tóc sớm do căng thẳng hay do hút thuốc lá.

Nếu bị bạc tóc vĩnh viễn do những nguyên nhân này hoặc do lão hóa thì giải pháp duy nhất là nhuộm tóc để che đi tạm thời.

Ngăn ngừa tóc bạc sớm

Bỏ thuốc lá

Như đã nói ở trên, hút thuốc lá có thể dẫn đến tóc bạc sớm và một khi tóc bạc thì sẽ không có cách nào điều trị được. Mặc dù không phải ai hút thuốc cũng bị bạc tóc sớm nhưng nguy cơ sẽ cao hơn so với những người không hút. Do đó, nếu bạn đang hút thuốc lá thì nên hạn chế hoặc tốt nhất là bỏ hẳn để ngăn ngừa tóc bạc sớm.

Ăn uống đủ chất

Thiếu hụt dinh dưỡng là một trong những nguyên nhân khiến tóc bạc sớm. Vì vậy cần ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm để cung cấp các vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Điều này không chỉ có lợi cho tóc mà còn giúp tăng cường sức khỏe tổng thể.

Nhiều người bị thiếu hụt dinh dưỡng dù vẫn ăn uống đầy đủ. Nguyên nhân là do khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng kém. Những trường hợp này cần đi khám bác sĩ để có cách điều trị.

Chăm sóc sức khỏe tinh thần

Căng thẳng có thể khiến tóc bạc vĩnh viễn. Để giảm nguy cơ tóc bạc sớm thì cần giữ tinh thần luôn thoải mái, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và hạn chế tối đa các yếu tố gây căng thẳng.

Điều trị các bệnh gây bạc tóc

Tóc bạc sớm có thể là do các bệnh di truyền, bệnh tự miễn, bệnh về máu hoặc bệnh tuyến giáp. Phát hiện và điều trị các bệnh này từ sớm sẽ giúp ngăn ngừa tóc bạc.

Kết luận

Bệnh tóc bạc sớm xuất hiện ở người trẻ tuổi không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, ngoài ra nó còn là dấu hiệu của bệnh mà bạn nên lưu ý.

Bệnh tóc bạc sớm là như thế nào?

Thông thường, khi con người bước vào tuổi trung niên (ngoài 40 tuổi), cơ thể sẽ xuất hiện các dấu hiệu lão hóa như bạc tóc, lông. Tuy nhiên, có những người trẻ tuổi bị hiện tượng tóc bạc, có khi bạc trắng cả đầu, những trường hợp này thường gọi là tóc bạc sớm.

Màu tóc là do các tế bào sắc tố và chất có màu sắc tố tạo thành, được gọi là melanin. Khi quá trình sản sinh sắc tố melanin bị suy giảm hoặc không tạo thành được sắc tố melanin thì dẫn đến hiện tượng bạc tóc.

Đọc thêm: Tóc bạc sớm có chữa được không?

Tóc bạc sớm là dấu hiệu bệnh gì?

Bệnh lý về nang lông

Các bệnh về lông tóc như: tuberous sclerosis (bệnh xơ cứng củ), alopecia areata (rụng tóc từng mảng), piebaldism (tóc bạc đốm), vitiligo (bạch biến), halo naevus (nốt ruồi mất sắc tố),…

Tuberous sclerosis (bệnh xơ cứng củ): Đây là một bệnh lý rối loạn kiểu gen và di truyền. Dấu hiệu bệnh không chỉ là tóc bạc sớm mà còn biểu hiện đặc trưng là sự phát triển các khối u ở nhiều vị trí trên cơ thể như da, não, thận, tim, phổi… Các khối u này không phải là ung thư nhưng lại gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và cuốc sống. Tùy theo số lượng, kích thước và vị trí của những khối u khác nhau mà mức độ bệnh của mỗi người cũng khác nhau. Tuy nhiên đây là một bệnh di truyền hiếm gặp, tỉ lệ là 1/10.000 người.

Alopecia areata (rụng tóc từng mảng): Là một dạng rụng tóc không sẹo, dấu hiệu là các mảng rụng tóc rõ ràng có hình tròn, ovan, bầu dục. Xuất hiện ở vùng da đầu hoặc vùng da có lông bất kỳ trên cơ thể. Rụng tóc từng mảng tuy không phải bệnh nguy hiểm, nhưng gây ảnh hưởng lớn tới tâm lý của người bệnh. Tỉ lệ xuất hiện chiếm khoảng 0,2% dân số.

Piebaldism (tóc bạc đốm): Là một dạng rối loạn sự phát triển của sắc tố melanin, gây nên sự vắng mặt của sắc tố melanin trong vùng da, lông, tóc bị ảnh hưởng. Piebaldism là một rối loạn di truyền lành tính, người bị bệnh có nguy cơ bị cháy nắng và các rối loạn khác do tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng mặt trời.

Vitiligo (bạch biến): Là một bệnh tự miễn dịch có dấu hiệu đặc trưng là da, tóc có những dát trắng, da mất mảng sắc tố. Nguyên nhân là do thiếu vắng tế bào sắc tố melanin dẫn đến mất chức năng tạo sắc tố melanin mới. Bạch biến là bệnh không lây, nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng, có thể phát sinh do: Tự miễn dịch, di truyền hoặc do nguyên nhân thần kinh. Tỉ lệ chiếm khoảng 1% – 2% dân số.

Halo naevus (nốt ruồi mất sắc tố): Dấu hiệu là một quầng sáng xuất hiện xung quanh nốt ruồi, nguyên nhân là các tế bào biểu bì tạo ra chất sắc tố melanin bắt đầu có chức năng ít hơn. Halo naevus có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ em và thanh niên, bệnh hầu như luôn luôn lành tính.

Rối loạn nội tiết

Các bệnh lý về rối loạn tuyến giáp (suy/ cường tuyến giáp) là nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn sản xuất hormone trong cơ thể. Hormone suy giảm không chỉ khiến cho tóc bạc sớm, mà còn làm cho tóc khô, chẻ ngọn và dễ gãy rụng hơn. Ngoài ra, tuyến yên gặp vấn đề cũng là một trong các lí do làm tóc bạc sớm. Bạc tóc do rối loạn tuyến yên thường đi kèm với các biểu hiện trên cơ thể như thiếu sức sống, huyết áp thấp, rối loạn thị giác, tóc rụng nhiều,…

Các nguyên nhân khác gây hiện tượng tóc bạc sớm

Thiếu vitamin: Dinh dưỡng có mối liên hệ mật thiết tới sức khỏe, mái tóc, làn da của mỗi con người. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự thiếu hụt dinh dưỡng làm ảnh hưởng tới quá trình sản xuất sắc tố melanin, làm tóc bạc sớm. Người bị thiếu các loại vitamin như: B5, B6, B7, B9, B12, vitamin E, sắt,… dẫn đến giảm lượng tế bào sản sinh sắc tố melanin sẽ dẫn đến tình trạng tóc bạc sớm.

Thiếu sự hiểu biết về chăm sóc tóc: Mái tóc con người rất dễ hư tổn nếu không được chăm sóc tốt. Các hành vi gây hại cho tóc như: lạm dụng sản phẩm dầu gội, dầu xả, thuốc nhuộm, thuốc tẩy, thuốc uốn tóc… Sử dụng thường xuyên các loại máy sấy tóc và máy uốn tóc và dùng với nhiệt độ cao đều gây hại đến quá trình tạo sắc tố melanin làm tóc bạc sớm. Ngoài ra, khi không đội mũ nón mà tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, các tia cực tím cũng sẽ làm cho tóc bị khô, cháy và phai màu.

Đời sống sinh hoạt: Chế độ dinh dưỡng ăn uống cần phải cân bằng, đầy đủ. Không ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, uống quá nhiều rượu bia hoặc sử dụng chất kích thích trong thời gian dài, đều gây tăng tiết cholesterol làm yếu chân tóc, gây rối loạn sản sinh melanin và tăng nhanh quá trình lão hóa.

Gen di truyền: Đây là yếu tố rất quan trọng tạo sắc tố cho tóc mang tính chất quyết định cho thời điểm và tốc độ bạc tóc, đây cũng là yếu tố không thể thay đổi được. Theo nghiên cứu, trong gia đình có người thân bị tóc bạc sớm thì con của họ cũng có thể bị bệnh tóc bạc sớm cao hơn nhiều so với những đứa trẻ khác.

Đọc thêm: Ở tuổi thanh niên, nhưng tóc đã bạc nhiều có cần lo lắng?

Giải pháp điều trị tóc bạc sớm

Tóc bạc sớm là một bệnh lành tính, không gây nguy hiểm tới sức khỏe, không gây rối loạn cảm giác, không gây biến chứng, đau đớn. Đơn thuần là gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, làm giảm sự tự tin trong giao tiếp, công việc. Do đó, những người bị mắc bệnh tóc bạc sớm không nên lo lắng quá, ảnh hưởng tới sức khỏe.

Y học ngày nay vẫn chưa có biện pháp cụ thể thay đổi màu tóc vĩnh viễn gây ra bởi chứng bạc tóc. Phương pháp hữu hiệu, đơn giản và ít tốn kém nhất là nhuộm tóc hoặc dùng phương tiện che phủ tóc. Ngoài ra, bạn có thể khắc phục chứng bạc tóc sớm tại nhà bằng các loại Đông Y thảo dược như hà thủ ô, cỏ mực, đậu đen,…

Để phòng ngừa và điều trị bệnh tóc bạc sớm, mọi người cần lưu ý những vấn đề sau:

Chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể: Sợi tóc được hình thành từ các protein, khi mà chúng ta bổ sung đầy đủ lượng đạm, đặc biệt là vitamin B12, vitamin A và vitamin E sẽ giúp cho da đầu khỏe mạnh, kích thích mọc tóc mới, khôi phục tóc hư tổn, giúp tóc chắc khỏe hơn, sẽ giảm đi hiện tượng tóc bạc sớm. Bạn nên bổ sung đầy đủ các loại vitamin này từ các loại thực phẩm như là: bơ, sữa, ngũ cốc, đậu nành, nghêu, gan bò, cá hồi, cá ngừ… Không nên ăn những thực phẩm giàu chất béo, hạn chế các thức ăn chứa nhiều đường dầu mỡ, thức ăn chua.

Lối sống khoa học, lành mạnh, ngủ nghỉ đúng giấc, không thức khuya: Ngủ nghỉ đúng giờ đúng giấc sẽ làm giảm bớt căng thẳng, stress, ngăn ngừa trong cơ thể hình thành chất H2O2 – một trong những nguyên nhân hàng đầu gây bạc tóc sớm. Ngoài ra bạn nên giữ tâm lý vui vẻ, thoải mái, hạn chế áp lực, căng thẳng trong thời gian dài.

Uống đủ nước, tránh uống nhiều rượu bia và chất kích thích: Khi uống đủ nước sẽ giúp khí huyết lưu thông ổn định, cung cấp độ ẩm và dinh dưỡng cho tóc, giúp tóc khỏe mạnh hơn. Việc uống nhiều rượu bia và sử dụng chất kích thích không những gây vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng xấu đến tóc, gây lão hóa sớm. Do đó, muốn có làn tóc đẹp, khỏe mạnh thì nên hạn chế uống rượu bia và không nên sử dụng chất kích thích.

Vận động thể dục thể thao thường xuyên, đội mũ, nón khi ra ngoài tiếp xúc với ánh mặt trời: Thường xuyên vận động thể dục thể thao sẽ giúp cơ thể tăng cường lưu thông máu, nâng cao hiệu quả trao đổi chất, đào thải độc tố trong cơ thể. Và đây là điều quan trọng để bạn không bị tóc bạn sớm. Ngoài ra nên đội mũ, nón khi đi ra ngoài tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, vì ánh sáng mặt trời có tia cực tím, gây hại cho mái tóc của bạn.

Sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc phù hợp với da đầu, có chất lượng tốt, nguồn gốc rõ ràng: Các sản phẩm như dầu gội, dầu xả,… nên sử dụng sản phẩm hợp với da đầu, tránh những dòng gây dị ứng với làn da, mái tóc của bạn, và phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không nên mua những hàng trôi nổi trên thị trường vừa gây hại cho tóc bạn vừa tốn túi tiền của bạn. Đặc biệt là hạn chế sử dụng các sản phẩm thuốc nhuộm tóc, uốn tóc, các sản phẩm gây hại cho tóc. Theo nghiên cứu, trong thuốc nhuộm tóc có chứa nhiều chất độc hại như chất gây dị ứng da, làm loét da, da mẩn đỏ, gây trầm cảm, ức chế thần kinh, gây độc cho gan, thận và não. Vì thế, bạn nên chăm sóc tóc bằng những liệu pháp tự nhiên để không gây hư hại cho mái tóc của mình.

Có thể bạn muốn biết: Các loại thuốc trị tóc bạc sớm nhiều người tìm kiếm

Hiện nay có nhiều phương pháp từ Đông y đến Tây y để chữa trị bệnh tóc bạc sớm, tất cả các phương pháp này đều đòi hỏi người sử dụng phải kiên trì và sử dụng đúng. Và điều quan trọng nhất là chúng ta phải ăn uống sinh hoạt điều độ, như vậy không chỉ có mái tóc khỏe đẹp mà còn có một sức khỏe dồi dào.