Top 100 nhân vật quan trọng nhất thế kỷ 20 năm 2022

Top 100 nhân vật quan trọng nhất thế kỷ 20 năm 2022

Phái nữ và giới trẻ 'lên ngôi' trong danh sách 100 người ảnh hưởng nhất thế giới của tạp chí Time. Ảnh: time.com

Điểm đặc biệt năm nay đó là sự lên ngôi của phái nữ với số lượng kỷ lục 45 người, cũng như con số tương đương những người trẻ dưới 40 tuổi lọt vào danh sách này.
Tổng biên tập Tạp chí Time, Edward Felsenthal nhận định “TIME 100” năm nay vẫn còn tồn tại khoảng cách bình đẳng giới trong tiêu chí bình chọn các nhà lãnh đạo thế giới khi phái mạnh gần như thống trị danh sách này với Tổng thống Mỹ Donald Trump, người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in, Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe… Tuy vậy, theo ông Felsenthal, danh sách này đã có nhiều khác biệt so với những năm trước đây, khi số lượng nữ giới và những người trẻ dưới 40 tuổi nhiều chưa từng có. Điều này chứng tỏ có nhiều cách thay đổi thế giới ngoài những cấu trúc quyền lực truyền thống.

Trong 45 phụ nữ có tên trong danh sách bình chọn trên, đáng chú ý có Tarana Burke, nhà sáng lập phong trào #Metoo kêu gọi ngăn chặn nạn lạm dụng tình dục trên toàn thế giới.

6 nhân vật trong danh sách TIME 100 sẽ được lựa chọn trở thành nhân vật chính trên trang bìa các số đặc biệt của tạp chí Time gồm nhà sáng lập #Metoo Tarana Burke, vận động viên quần vợt Roger Federer, diễn viên hài Tiffany Haddish; diễn viên Nicole Kidman; ca sĩ Jennifer Lopez và Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella.

Theo Tổng biên tập Felsenthal, TIME 100 không phải là thước đo quyền lực hoặc danh sách tập hợp tiểu sử những người nổi tiếng, song đó là một danh sách ghi nhận những cá nhân có tầm ảnh hưởng lớn tới thế giới trong cuộc sống hiện tại, theo tiêu chí bình chọn của tạp chí Time.

Là danh sách do các chuyên gia bầu chọn nên TIME 100 không có thứ hạng. Danh sách này gồm những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn tới thế giới. Họ có thể là chính trị gia, nguyên thủ quốc gia, ca sĩ-nhạc sĩ, bác sĩ,... Danh sách này được công bố lần đầu tiên hồi năm 1999 với 100 nhân vật có ảnh hưởng lớn tới thế giới trong thế kỷ 20, trong đó đứng đầu là nhà bác học Albert Einstein.

Thế kỷ của những sự kiện phi thường và những con người phi thường.

Xét cho cùng đây là thế kỷ của những cuộc nổi dậy và những cuộc cách mạng. Những kẻ độc tài đăng quang và bị hạ bệ, những bức tường được dựng lên và hạ xuống. Nguyên tử bị phá vỡ. Rào cản âm thanh vị vượt qua. Hai cuộc chiến tranh thế giới bắt đầu và kết thúc. Loài người cắm lá cờ lên mặt trăng. Tất cả thế kỷ trước đây cộng lại, có lẽ nhân loại cũng chưa bao giờ làm được cả những điều tốt đẹp và những điều khủng khiếp mà con người đã làm trong 100 năm của thế kỷ 20. Tất cả những điều trên đã tạo nên một thế kỷ mà chúng ta có thể tổng kết và gọi tên theo nhiều cách như sau:

Thế kỷ của tự do

Nếu phải tóm gọn đặc điểm của thế kỷ này trong hai từ, thì đó là Free-dom (Tự do chiến thắng). Trong thập niên 90, những tư tưởng được phát triển qua hàng thế kỷ của các triết gia từ Platon đến Locke, đến Mill, đến Jerfferson - quyền cá nhân, quyền tự do dân sự, quyền tự do cá nhân, và bầu cử dân chủ - cuối cùng đã phổ biến trong hơn nửa dân số thế giới.

Thế kỷ của Chủ nghĩa Tư bản

Nền dân chủ có thể tồn tại mà không có chủ nghĩa Tư Bản, và ngược lại, nhưng có lẽ khồng tồn tại được lâu, bởi tự do chính trị và tự do kinh tế luôn có khuynh hướng đồng hành với nhau. Vào những năm đầu của thế kỷ, tổng thống Theodore Roosevelt đặt nền móng cho nền kinh tế thị trường tự do và có sự quản lý của nhà nước, khuyến khích sự chủ động của doanh nghiệp tư nhân, đồng thời bảo vệ những quyền lợi chính đáng của họ trước các tập đoàn thương mại độc quyền và sự cạnh tranh không khoan nhượng của chủ nghĩa tư bản. Liền sau đó, người anh em họ của ông, Frankin Rooservelt, phải đối đầu với thách thức lớn nhất của chủ nghĩa tư bản: Cuộc đại khủng hoảng kinh tế 1929. Trong khi đó ở nửa thế giới còn lại, Lenin xây dựng nền kinh tế bao cấp, và người kế nhiệm của ông, Stalin, sớm thấy mức độ tàn khốc của nền kinh tế này. Cuối cùng, mô hình này cũng bị vùi chôn trong lớp tro tàn của lịch sử. Như vậy dù chủ nghĩa tư bản phải tiếp tục đối mặt với nhiều thử thách, cả bên trong lẫn bên ngoài, nhưng mô hình kinh tế Tư bản chủ nghĩa vẫn đang thình hành ở hầu hết các nước trên thế giới.

Thế kỷ của Điện tử

Ba năm trước khi thế kỷ 20 bắt đầu, trên thế giới thật sự đã xảy ra một sự kiện vĩ đại đó là sự khám phá ra các điện tử (Electron) của nhà vật lý người Anh JJ Thomson. Cùng với thuyết Vật lý lượng tử của Planck vào năm 1900, khám phá  của Thomson đã dẫn đến sự ra đời của vũ khí đầu tiên có sức hủy diệt hàng loạt. Alan Turing dựa trên những hiểu biết về điện tử để chế tạo ra thế hệ máy tính nhị phân đầu tiên. Còn giờ đây các ống bán dẫn và các vi mạch điện tử cắt giảm chi phí truyền tải thông tin xuống hơn một triệu lần. Kết quả trên đánh dấu sự chuyển biến từ thời đại công nghiệp sang thời đại thông tin.

Thế kỷ của Toàn cầu hóa

Xã hội loài người đã trải qua hàng nghìn năm tiến hóa từ hình thái công xã lên đến các thành bang, các đế chế, các quốc gia-nhà nước. Trong thế kỷ 20 này, tất cả mọi thứ đều mang tính toàn cầu. Hơn năm mươi năm đầu thế kỷ 20 này, lịch sử chứng kiến cơn giãy chết của một trật tự thế giới tồn tại hơn 400 năm do các quốc gia châu Âu định ra, kết quả của cơn hấp hối này không còn là các cuộc chiến tranh cục bộ mà đã nâng lên tầm mức chiến tranh thế giới. Ngày nay không chỉ lĩnh vực quân sự mới mang tính toàn cầu hóa, cả kinh tế và thâm chí văn hóa cũng vậy. Con người ở bất cứ nơi đâu cũng phải gánh chịu mối đe dọa từ các loại vũ khí quân sự, con người sản xuất và tiêu thụ hàng hóa trong một mạng lưới kinh tế toàn cầu, và theo đà đó, con người đang tiến tới việc có một cáic nhìn chung về phim ảnh, âm nhạc, và các ý tưởng.

Thế kỷ của thị trường lớn

Một sự kiện đáng chú ý khác của thế kỷ này là việc Henrry Ford khai trương dây chuyền lắp ráp xe hơi của mình vào năm 1913. Kết quả là, ngay cả một người bình thường cũng có thể sở hữu được chiếc model T (Với màu ưa chuộng là màu đen). Các sản phẩm của thời đại này đều được sản xuất và tiêu thụ đại trà với mô hình sản xuất tập trung hóa cao độ và phù hợp với tâm lý đại chúng. Phản ứng với nền sản xuất lớn, khuynh hướng chống lại sự đơn điệu nhàm chán thể hiện rõ rệt trên các lĩnh vực nghệ thuật, âm nhạc, văn chương thời trang và ngay cả trong cách ứng xử của con người.

Thế kỷ của nạn Diệt chủng

Đây là mảng tối của thế kỷ 20. Lẩn khuất trong những ánh hào quang của thế kỷ là những nỗi kinh hoàng tệ hại của lịch sử loài người: Những cuộc tàn sát hàng loạt của Hitler, những cánh đồng chết của Pol Pot, các cơn thịnh nổ của Idi Amin. Chúng ta cố gắng quy tội ác cho các cá nhân, như thể đó chỉ là tội lỗi của một vài kẻ điên rồ, nhưng thực ra nhiều xã hội phải chịu trách nhiệm liên đới, bao gồm cả xã hội tiến bộ của nước Đức, bởi đã dung túng cho sự điên rồ đó. Điểm chung của các xã hội này là họ tìm kiếm các giải pháp độc tài hơn là tìm kiếm sự tự do. Những nhà thần học, vì thế phải đau đầu với câu hỏi tại sao Chúa lại để cho tội ác tồn tại? Những người tiến bộ cũng gặp phải một câu hỏi đau đầu không kém: Tại sao sự phát triển không làm cho các nền văn minh trở nên văn minh hơn?

Thế kỷ của Hoa Kỳ

Có thể nói thế kỷ 20 được tạo dựng nên bởi những con người Mỹ. Những kỳ tích được phát sinh trong một xã hội luôn luôn biến đổi đòi hỏi một sự thích nghi và sáng tạo không ngừng, nơi bộ não phải hoạt động không ngừng để có thể tồn tại. Những con người như Theodore Rooservelt, Frankin Delano Rooservelt, Ronal Reagan, Albert Einstein, Thomas Edison, Henry Ford, Bill Gates... Những người trực tiếp ảnh hưởng đến thế giới chi phối qua sự tài năng và phẩm chất của họ.

Khi một thế kỷ kết thúc, và một thế kỷ mới bắt đầu, những câu chuyện và những hình ảnh có thể nhắc nhở về nơi chúng ta đang đứng và nơi chúng ta có thể đến. Bây giờ bản phác thảo lịch sử có dáng vẻ đường hoàng hơn, rõ ràng hơn. Ít nhất thêm một thế kỷ nữa sau thế kỷ 20. Và một ngày gần đây, trong những năm đầu của thế kỷ 21, một phóng viên được trang bị máy tính sẽ chứng kiến những điều kỳ diệu không ngờ, câu chuyện vĩ đại đầu tiên của thế kỷ 21.

Một thế kỷ mới cất cánh. Và một bản phác thảo mới bắt đầu!

TRÍCH DẪN ĐẶC SẮC

"Đứng trên một bãi biển lộng gió ở miền bắc Carolina vào một buổi sáng giữa tháng 12 năm 1903, tôi tận mắt chứng kiến điều không thể xảy ra: Con người đang bay. Đã đến đó, nếm vị mặn trong không khí biển, nghe tiếng động cơ, nhìn thấy cỗ máy trong đó có một người đàn ông, cất cánh và bay lên cao. Nếu con người có thể bay, thì con người có thể đến được những nơi nào đó, có thể bên kia bờ biển này?"

Và như thế thế kỷ 20 bắt đầu! Ở những nơi nào đó những "con người của lịch sử" đang sinh ra và lớn lên cùng với những khát vọng và lý tưởng hay tri thức mang tương lai của cả thế kỷ. Họ in đậm những cảm xúc qua những thành công của mình cho những thế hệ đi sau. Những con người tiên phong của thế kỷ tạo dựng và đem lại những điều không tưởng cho thế giới. Máu có? Rất nhiều! Nước mắt có? Rất nhiều! Vinh quang có? Rất nhiều! Sự hoài nghi châm biếm có? Rất nhiều! Thế thế kỷ đó mang dấu ấn của những tiến bộ khoa học kỹ thuật mang con người xích lại gần nhau, nhưng khởi đầu lại bằng những cuộc chiến tranh "toàn cầu" mang lại cho con người những thảm họa đau thương khốc liệt để nó in đậm và nhắc nhở mãi về sau! Con người đang bước những bước dài trên những nền tảng của những con người đã đi vào lịch sử - họ ảnh hưởng chi phối đến mỗi cá nhân mỗi tính cách trong chúng ta!

Lịch sử mới của thế kỷ mới đang được viết nên hãy chờ đợi và ghi nhận những con người mới tạo nên những điều vĩ đại của thế kỷ!

Hãy nhìn nhận thành công, ảnh hưởng, kiến thức, bài học kinh nghiệm và phẩm chất của họ để tạo lập nền tảng lý tưởng sau này cho bản thân. Lịch sử để nhìn nhận những thành công của những tầm nhìn "Tương lai"!”