(Ngày Nay) - Nền khoa bảng Việt Nam bắt đầu từ năm 1075 với khoa thi Tam thường của triều Lý. Tuy nhiên, ai là vị trạng nguyên đầu tiên của nền khoa cử Việt Nam vẫn còn là một ẩn số đối với nhiều người.
Giải thích Theo sách Đại Việt sử ký toàn thư, năm 1075 dưới thời vua Lý Nhân Tông, triều đình tổ chức tuyển Minh kinh bác học và thi Nho học tam trường. Đây là khoa thi đầu tiên trong lịch sử khoa bảng Việt Nam. "Lê Văn Thịnh trúng tuyển, cho vào hầu vua học", sách viết.
Giải thích Lê Văn Thịnh ở xã Chi Nhị, tổng Đại Lải, huyện Gia Bình, nay là làng Bảo Tháp, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.
Giải thích Thông tin về năm sinh, năm mất của ông không được ghi rõ ràng. Theo bản cảo của Hàn lâm Lễ Viện sĩ Đông Các điện, đại học sĩ Lê Tung (soạn tháng 1/1470), Lê Văn Thịnh sinh năm 1050. Chiếu theo đó, khi đỗ Trạng nguyên, Lê Văn Thịnh đã 25 tuổi.
Giải thích Theo Đại Việt sử ký toàn thư, năm 1084 Lê Văn Thịnh khi ấy là Thị lang bộ binh đã được vua sai đến trại Vĩnh Bình cùng người Tống bàn việc cương giới. Trước đó, khi được vua hỏi ý kiến về việc định biên giới, Lê Văn Thịnh đã trả lời rằng: "Việc dùng binh đao để đòi đất là bất đắc dĩ, xin bệ hạ cho phái đoàn khác lên biên giới thương thuyết". Tài liệu của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh có ghi lại cuộc thương thảo giữa Trạng nguyên họ Lê và nhà Tống. Theo đó, Lê Văn Thịnh đã nói với sứ giả nhà Tống rằng: "Đã là đất thì phải có chủ, các viên quan được triều đình nhà Lý giao cho giữ đất để bảo vệ biên thùy mà đem nộp cho nhà Tống rồi lại trốn đi thì đất ấy đích thực là vật ăn trộm. Việc này luật pháp Đại Việt không những không cho phép mà còn làm dơ bẩn sổ sách của vua quan nhà Tống vì đã nhập nhầm phần đất do thổ dân ăn trộm". Sứ thần nhà Tống cứng họng trước lý lẽ sắc bén, cách trả lời cứng cỏi của Lê Văn Thịnh. "Nhà Tống trả lại cho ta 6 huyện 3 động", sách Đại Việt sử ký toàn thư ghi lại kết quả cuộc định biên giới giữa đại diện Đại Việt là Thị lang bộ binh Lê Văn Thịnh và người Tống.
Giải thích Sau khi lập công lớn này, năm 1085 Lê Văn Thịnh được vua phong làm Thái sư.
Giải thích Sách Đại Việt sử ký toàn thư ghi lại vụ án năm 1096 Lê Văn Thịnh mưu làm phản: "Bấy giờ vua ra hồ Dâm Đàm (tức hồ Tây, Hà Nội), ngự trên thuyền nhỏ xem đánh cá. Chợt có mây mù nổi lên, trong đám mù nghe có tiếng thuyền bơi đến, tiếng mái chèo rào rào, vua lấy giáo ném. Chốc lát mây mù tan, thấy trong thuyền có con hổ, mọi người sợ tái mặt, nói việc nguy rồi. Người đánh cá là Mạc Thận quăng lưới trùm lên con hổ, thì ra là Thái sư Lê Văn Thịnh... Trước đấy Văn Thịnh có gia nô người nước Đại Lý có phép thuật kỳ lạ, cho nên mượn thuật ấy toan làm chuyện thí nghịch". Vụ án trên hồ Dâm Đàm được người đời bàn luận. Nhiều thuyết cho rằng, Lê Văn Thịnh bị hàm oan do vương tôn triều Lý ghen tị với ân sủng vua ban cho vị Thái sư ngoại tộc nên ngấm ngầm hãm hại. Giới sử học Việt Nam trong hội thảo khoa học đánh giá lại sự kiện lịch sử năm 1096 trên hồ Dâm Đàm cũng cho rằng, Lê Văn Thịnh không mưu đồ giết vua. Ông bị dựng chuyện hãm hại do đại diện cho giới Nho học đưa ra những ý tưởng cải cách kinh tế, xã hội làm ảnh hưởng quyền lợi của giới tăng lữ, quý tộc. Trước đó, là người đứng đầu bá quan văn võ thời bấy giờ, Thái sư Lê Văn Thịnh đã quân sư cho vua Lý Nhân Tông thực hiện việc đổi mới đất nước như: tổ chức thi tuyển người vào Hàn lâm viện; định các chùa trong nước làm 3 hạng, cho quan văn tham gia vào việc quản lý; định các chức văn võ, quan hầu vua và các chức tạp lưu; định sổ ruộng thu tô... Những cải cách này có lợi cho nhân dân nhưng đụng chạm đến nhiều nhóm lợi ích trong triều nên Lê Văn Thịnh bị thù ghét.
Giải thích Thái sư Lê Văn Thịnh mắc phải tội mưu phản giết vua, theo luật lẽ ra ông bị xử tử, tru di tam tộc như lịch sử sau này lặp lại với vụ án Lệ Chi viên của quan đại thần Nguyễn Trãi. Tuy nhiên, vua Lý Nhân Tông nghĩ ông là đại thần có công giúp đỡ và tin sùng đạo Phật nên tha tội chết, xử đày lên trại đầu Thao Giang.
Giải thích Ở tuổi 60 bị đày lên miền gió chướng, không rõ Lê Văn Thịnh sống được bao lâu nhưng đến khi mất ông được đưa về quê chôn cất. Người dân vùng Bảo Tháp (xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, Bắc Ninh) đã lập đền thờ Trạng nguyên đầu tiên của lịch sử khoa bảng Việt Nam, một Thái sư có nhiều công trạng.
Giải thích Theo tài liệu của Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh, hàng năm nhân dân trong vùng tổ chức lễ hội vào ngày 7 tháng giêng (âm lịch) để tưởng nhớ công ơn Trạng nguyên Lê Văn Thịnh. Cứ 3 năm hội sẽ được mở lớn để 10 đình rước kiệu, bài vị của quan trạng lên đình cả là đền Lê Văn Thịnh.
 (Ngày Nay) - Bản tin phòng chống dịch COVID-19 ngày 18/5 của Bộ Y tế cho biết có 1.831 ca mắc COVID-19 tại 48 tỉnh, thành phố. Trong ngày số khỏi bệnh nhiều gấp gần 5 lần số mắc mới; ca tử vong giảm xuống so với hôm qua, chỉ có 1 trường hợp. (Ngày Nay) - U23 Việt Nam đã sẵn sàng cho vòng bán kết và cố gắng hạn chế các khuyết điểm để giải quyết trận đấu trong 90 phút, đó là tuyên bố và mong muốn mà HLV Park Hang Seo nói ở buổi họp báo trưa 18/5. (Ngày Nay) - Đó là tầm nhìn của Masterise Homes - đơn vị phát triển dự án khi mạnh tay đầu tư cho kiến trúc, cảnh quan và tiện ích của đại đô thị tại thành phố Thủ Đức. (Ngày Nay) - Chiều 18/5, trên Sân vận động thành phố Cẩm Phả, (thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) sẽ diễn ra 2 trận Bán kết Bóng đá nữ tại SEA Games 31 giữa các đội: Việt Nam gặp Myanmar vào lúc 19 giờ; Thái Lan gặp Philippines vào lúc 15 giờ 30. Để có vé vào sân cổ vũ các đội, hàng nghìn khán giả đã xếp hàng từ 3 giờ sáng trước sân vận động. Đến khoảng 9 giờ ngày 18/5 , Ban tổ chức đã "cháy" vé, trong khi nhu cầu của người hâm mộ còn rất nhiều. (Ngày Nay) - Theo phóng viên TTXVN tại Jakarta, Ban huấn luyện đội tuyển U23 Indonesia ngày 18/5 xác nhận hậu vệ trụ cột Asnawi Mangkualam của nước này sẽ vắng mặt trong trận Bán kết gặp U23 Thái Lan trên sân Thiên Trường (Nam Định) vào ngày 19/5 tới. (Ngày Nay) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua tại bang Assam, miền Đông Bắc Ấn Độ đã khiến hơn 500.000 người phải rời nhà đi lánh nạn. Giới chức Ấn Độ ngày 18/5 cảnh báo tình hình có thể xấu đi trong vài ngày tới khi tiếp tục có mưa lớn. (Ngày Nay) - Sáng 18/5, Liên hoan Tiếng hát Làng sen năm 2022 đã khai mạc tại Khu Di tích Quốc gia đặc biệt Kim Liên (xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, Nghệ An). Đây là chương trình nghệ thuật do Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Nghệ An tổ chức nhân kỷ niệm 132 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2022). (Ngày Nay) - U23 Việt Nam đã giành quyền vào bán kết bóng đá nam SEA Games 31. Chúng ta hứa hẹn sẽ chơi thuyết phục hơn so với vòng bảng. (Ngày Nay) - Truyền thông Malaysia đã bày tỏ sự thất vọng khi đội tuyển U23 nước nhà bị U23 Campuchia cầm hòa trong trận đấu cuối của họ tại bảng B. Kết quả này khiến U23 Malaysia phải đối đầu với đội tuyển U23 Việt Nam tại bán kết môn bóng đá nam. (Ngày Nay) - Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ vừa đã cập nhật Khuyến nghị Y tế liên quan đến cuộc điều tra về sự bùng phát bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em trên toàn thế giới. |
