Truyền ối làm được bao nhiêu lần trong thai kỳ

Truyền ối có nguy hiểm cho thai nhi không và nên được thực hiện ở những cơ sở y tế như thế nào, cần lưu ý gì?

Trả lời:

Khi lượng ối quá ít trong buồng tử cung làm cho tử cung bóp chặt lại, thai không vận động được, lồng ngực không thể hô hấp được nên càng dẫn đến tình trạng thiếu ối. Thiếu ối sẽ làm cho thai chậm phát triển.

Vậy chúng ta phải giải quyết nguyên nhân làm sao có thể bơm lượng nước ối vào trong buồng tử cung cho nó khoảng không gian nhất định vì nước ối có vai trò rất lớn. Nước ối là nơi cho thai có thể vận động được, là môi trường để bảo vệ em bé, điều hòa thân nhiệt và tránh những sang chấn cho em bé...

Để truyền ối thì phải có chỉ định nhất định. Ví dụ trong một số trường hợp mẹ quá ít ối, muốn đánh giá xem liệu thai này có bất thường không thì cần bơm một lượng nước ối vào, khoảng không gian giúp các bác sĩ siêu âm và chẩn đoán xem em bé có bất thường về hình thái học không. Những thai gần đến ngày có khả năng nuôi sống được, có thể truyền ối vào để kéo dài thời gian cho bé, để tránh di chứng sinh non thì cũng có thể truyền ối cho người mẹ.

Tuy nhiên, một số trường hợp không thể truyền ối được, ví dụ như mẹ đang trong tình trạng nhiễm trùng là không có chỉ định truyền ối. Khi mẹ đang dị ối, nước ối đang chảy, lúc vỡ ối mà truyền vào thì nước ối lại chảy ra ngoài thậm chí làm lỗ thủng càng to hơn... cũng có thể sẽ không có chỉ định truyền ối.

Truyền ối cũng là can thiệp về xâm lấn nên đòi hỏi phải có một người hiểu biết về các kỹ thuật, can thiệp về bào thai mới có thể làm được. Còn nếu không biết về những kỹ thuật này, khi làm, có thể đâm vào những mạch máu của người mẹ, có thể gây chảy máu hoặc chọt trúng em bé có thể gây tổn thương em bé... Người truyền ối phải từng được đào tạo rất bài bản và kỹ lưỡng mới có thể làm được việc này.

Các mẹ cần truyền ối ở những trung tân, nơi vô khuẩn mới tránh được tình trạng nhiễm trùng, có lượng nước ối nhất định, có tiêu chí là truyền bao nhiêu và nhiệt độ của dịch truyền vào thế nào... thì mới đảm bảo an toàn cho em bé. Sau đó là bước theo dõi, dùng thuốc đề tránh tình trạng khi truyền vào, tử cung căn đột ngột, là nguyên nhân gây nên vỡ ối hoặc gây nên cơn gò. Không phải bất cứ nơi đâu cũng có truyền được ối mà cần phải đến những trung tâm can thiệp bào thai mới có thể làm được.

Vì là can thiệp tác động vào ngay trong bào thai nên việc truyền ối sai cách có thể gây ra những biến chứng. Việc làm này cần được thực hiện bởi chuyên gia, bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm, tại những trung tâm y học bào thai - nơi có trang thiết bị hiện đại để có thể giúp cho các thao tác của bác sĩ được thực hiện chính xác hơn. Bên cạnh truyền ối cần phải có một quá trình theo dõi trước, trong và sau để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

Đứng trước quyết định đình chỉ thai nghén vì thiểu ối, sản phụ N.T.H. mang thai ở tuần thứ 24 (Hà Nam) tìm đến Bệnh viện (BV) Phụ sản Hà Nội với mong muốn cứu được con mình bằng mọi cách. Sản phụ H. cho biết, chị được quyết định đình chỉ thai ở tuần thai 24 ở tuyến dưới vì thiểu ối, thai nhi đã bị tử cung bó chặt, nguy cơ thai lưu là rất cao, buộc phải quyết định vào viện đình chỉ thai nghén hoặc chờ thai lưu thì vào viện lấy thai ra. Thế nhưng, điều kỳ diệu đã xảy ra, chị đã giữ được con mình nhờ kỹ thuật truyền ối của BV Phụ sản Hà Nội.

Bác sĩ Nguyễn Thị Sim - Phó Trưởng Khoa Trung tâm sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, BV Phụ sản Hà Nội cho biết, có tới 4 - 5% sản phụ có nguy cơ rơi vào tình trạng thiểu ối. Trước đây, những ca này, các sản phụ được tư vấn nên uống nước, nghỉ ngơi nhiều hoặc truyền dịch vào tĩnh mạch của mẹ nhưng biện pháp này hiệu quả thấp và chỉ kéo dài vài ngày.

Truyền ối làm được bao nhiêu lần trong thai kỳ

Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, PGS. TS Nguyễn Duy Ánh cùng ê-kíp thực hiện kỹ thuật truyền ối cho một sản phụ. Ảnh: Trần Thảo

Tuy nhiên, với trường hợp chị H., PGS. TS Nguyễn Duy Ánh - Giám đốc BV Phụ sản Hà Nội cùng bác sĩ Sim và sản phụ đã quyết tâm giữ lại đứa bé bằng kỹ thuật truyền ối. Tại phòng can thiệp bào thai vô trùng hiện đại tiêu chuẩn châu Âu, kíp bác sĩ đã tìm được một “khe ối” rất nhỏ để xuyên kim vào buồng ối và truyền dịch vô trùng vào buồng ối, tạo môi trường bồng bềnh cho em bé tiếp tục phát triển an toàn.

Trong suốt quá trình truyền ối cho sản phụ H., các bác sĩ phải tập trung cao độ, rất khéo léo để cố định kim và đưa được dịch vào buồng ối. Cũng thật may mắn, với một lần truyền ối duy nhất, cùng với nỗ lực chăm sóc dưỡng thai của cả gia đình, bước sang tuần thứ 35, sản phụ H. đã sinh được bé trai hoàn toàn khỏe mạnh, không hề bị bất cứ một dị tật nào, phát triển hàng tháng đều đặn như một đứa trẻ đủ ối bình thường.

Kỹ thuật nhân văn vì cộng đồng

Bác sĩ Sim cho biết, thiểu ối là tình trạng nước ối ít hơn bình thường theo tuổi thai. Việc chẩn đoán bằng siêu âm sẽ biết thai phụ bị thiểu ối nếu chỉ số ối nhỏ hơn 50mm hoặc góc ối sâu nhất nhỏ hơn 20mm. Thiểu ối nặng khi góc ối sâu nhỏ nhất, nhỏ hơn 10mm.

Thiểu ối nặng đã cướp đi không biết bao nhiêu bào thai bé bỏng khi chưa kịp chào đời. Thiểu ối làm thai nhi chậm phát triển, ngôi thai bất thường hoặc bị biến dạng mặt, chân tay,... có tới 30% các ca thiểu ối không rõ nguyên nhân.

Trước tình trạng trên, PGS.TS Nguyễn Duy Ánh và bác sĩ Sim đã quyết tâm nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật truyền dịch ối nhằm kéo dài thời gian mang thai, giúp tránh được những dị tật cho thai nhi không mong muốn do thiểu ối gây ra.

Chia sẻ về kỹ thuật truyền ối, bác sĩ Sim cho hay, trong quá trình can thiệp, dưới hướng dẫn của siêu âm, các bác sĩ xuyên kim “siêu nhỏ” vào buồng tử cung, truyền dịch vô khuẩn vào buồng ối. Khi lượng nước ối trở về bình thường, các bác sĩ dừng thủ thuật, đồng thời lấy 10ml mẫu ối làm xét nghiệm di truyền cho thai.

Sau truyền ối, sản phụ được đánh giá tình trạng nhiễm trùng, toàn trạng mẹ và thai trong 2 ngày nếu ổn định thì cho ra viện. Sản phụ được tư vấn chế độ sinh hoạt, lao động, chế độ ăn uống và giải thích kết quả xét nghiệm ối - em bé có bản đồ nhiễm sắc thể đầy đủ 23 cặp. Khi bộ nhiễm sắc thể của em bé bình thường, các sản phụ càng yên tâm giữ thai.

Trong trường hợp bất thường, thiểu ối do di truyền, các bác sĩ sẽ có định hướng quyết định sớm cho sản phụ. Nếu 1 - 2 tháng sau, sản phụ tiếp tục thiếu ối, có thể sẽ được chỉ định truyền lại. Thủ thuật này được thực hiện trong một phòng can thiệp vô trùng tuyệt đối, đây là điều kiện quan trọng để bảo đảm thủ thuật an toàn.

Tuy nhiên, điều tiên quyết cho sự thành bại của can thiệp buồng ối là cần phải có những bác sĩ tay nghề chuyên môn cao, phải có rất nhiều kinh nghiệm can thiệp bào thai. Hiện tại kíp thực hiện chính kỹ thuật này ở BV Phụ sản Hà Nội là PGS.TS Ánh và bác sĩ Sim.

Tuy truyền ối là kỹ thuật mới, đang được thực hiện miễn phí tại BV Phụ sản Hà Nội nhưng với những ca đầu thực hiện, thai phụ và gia đình đã phải phân vân và cân nhắc nhiều trước khi thực hiện.

Thậm chí nhiều gia đình quyết định muộn khiến cho thai nhi gặp tình trạng nguy hiểm hơn và bác sĩ vất vả hơn. Được biết, kỹ thuật này được chỉ định cho những sản phụ thiểu ối còn nguyên màng ối và tuổi thai từ 16 - 32 tuần. Các bác sĩ cũng chống chỉ định can thiệp kỹ thuật này cho các thai phụ dưới 16 tuần, tử cung ngắn có dấu hiệu dọa đẻ non, rỉ ối, vỡ ối, thai dị dạng, nhiễm trùng cấp.

Thực hiện từ cuối năm 2019 đến nay, BV Phụ sản Hà Nội đã can thiệp được hơn 10 trường hợp thai phụ thiểu ối, nhiều trường hợp đang tiếp tục được theo dõi, nhiều em bé được chào đời khỏe mạnh nhờ truyền ối.

Thai 25 tuần nước ối bao nhiêu là đủ?

25 - 26 tuần tuổi lượng nước ối là 670ml. 32 - 36 tuần nước ối ở thai nhi là khoảng 800 ml hoặc cao hơn. Từ tuần 40 - 42 nước ối sẽ giảm xuống còn khoảng từ 540 - 600 ml. Đây là thời gian sắp sinh, theo dõi nước ối thời gian này cực kỳ quan trọng giúp chẩn đoán sức khỏe của thai nhi.

Thai 39 tuần nước ối bao nhiêu là đủ?

Các chỉ số đo lượng nước ối giảm nhiều: Thông thường đến tuần 39 - 42, lượng ối sẽ giảm xuống còn khoảng 540 - 600ml. Đây cũng chính là thời điểm các thai phụ sẽ có những dấu hiệu chuyển dạ. Cho nên, người mẹ cần thăm khám thường xuyên giai đoạn thời kỳ cuối này.

Thai 21 tuần nước ối bao nhiêu là đủ?

Thông thường, lượng mức nước ối theo tuần thai như sau: - Ở 20 tuần tuổi, lượng nước ối vào khoảng 350ml, sau đó tăng lên 670ml vào 25-26 tuần. - Thời điểm 32-36 tuần, lượng nước ối tăng thêm đến khoảng 800ml hoặc cao hơn. - Đến tuần 40-42 giảm xuống còn khoảng 540-600ml.

Thai 28 tuần nước ối bao nhiêu là đủ?

Khối lượng nước ối thay đổi tùy theo tuổi thai: ở thai 8 – 12 tuần khoảng 50ml, thể tích nước ối nhiều nhất khoảng 1000ml lúc tuổi thai 28 tuần, sau đó nước ối giảm dần còn 900ml ở thai 36 tuần, khi thai 40 tuần nước ối còn khoảng 600-800ml.