II. Ưu thế lai Show 1. Hiện tượng ưu thế lai và nguyên nhân - Nêu đặc điểm của hiện tượng ưu thế lai. - Khi nói về hiện tượng ưu thế lai, những phát biểu nào sau đây là đúng? a, có sức sống cao hơn b, sinh trưởng nhanh hơn c, khả năng sinh sản giảm d, phát triển mạnh hơn e, chiều cao cây giảm dần f, chống chịu tốt hơn g, có các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa bố và mẹ hoặc vượt trội cả bố mẹ. h, có các tính trạng năng suất ngang bằng hoặc thấp hơn cả bố mẹ. - Trả lời câu hỏi: + nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai? + vì sao lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất? + vì sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F1 và giảm dần qua các thế hệ? + để duy trì ưu thế lai cần sử dụng phương pháp nhân giống nào?
- Đặc điểm của ưu thế lai:
- Phát biểu đúng: a, b, d, f, g - Trả lời câu hỏi:
Đề bài: A. con lai có nhiều đặc điểm vượt trội so với bố mẹ. B. con lai biểu hiện những đặc điểm tốt. C. con lai xuất hiện kiểu hình mới. D. con lai có sức sống mạnh mẽ. A
Giải Bài Tập Sinh Học 9 – Bài 35: Ưu thế lai giúp HS giải bài tập, cung cấp cho học sinh những hiểu biết khoa học về đặc điểm cấu tạo, mọi hoạt động sống của con người và các loại sinh vật trong tự nhiên: Trả lời: – Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ. – Ví dụ: cà chua hồng Việt Nam và cà chua Ba Lan, gà Đông Cảo và gà Ri. – Tại sao khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất? – Tại sao ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ? Trả lời: – Khi lai 2 dòng thuần, ưu thế lai biểu hiện rõ nhất vì hầu hết các cặp gen ở trạng thái dị hợp. – Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở thế hệ F1, sau đó giảm dần qua các thế hệ vì tạo ra các cặp gen đồng hợp, các cặp gen dị hợp giảm đi. Trả lời: – Lai kinh tế là cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai dòng thuần chủng khác nhau, rồi dùng con lai F1 làm sản phẩm không dùng làm giống. – Không dùng con lai kinh tế làm giống vì thế hệ tiếp theo xuất hiện các cặp gen đồng hợp lặn gây hại. Lời giải: – Ưu thế lai là hiện tượng con lai F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ. – Cơ sở di truyền của hiện tượng trên được giải thích như sau: Về phương diện di truyền, các tính trạng số lượng (chỉ tiêu về hình thái, năng suất…) do nhiều gen trội quy định. Khi lai giữa hai dòng thuần có kiểu gen khác nhau, ở con lai F1 chỉ có các gen trội có lợi mới được biểu hiện (gen trội át gen lặn), đặc tính xấu không được biểu hiện, vì vậy con lai F1 có nhiều đặc điểm tốt như mong muốn. – Ví dụ: lai một dòng thuần mang hai gen trội, 1 gen lặn với dòng thuần mang 1 gen trội, 2 gen lặn sẽ được con lai F1 mang 3 gen trội. Sơ đồ: P: AAbbCC x aaBBcc F1: AaBbCc – Trong các thế hệ sau, ưu thế lai giảm dần do qua phân li tỉ lệ gen dị hợp giảm, gen đồng hợp tăng, trong đó có gen đồng hợp lặn gây bệnh. – Muốn duy trì ưu thế lai, khắc phục hiện tượng trên người ta dùng phương pháp nhân giống vô tính (bằng giâm, triết, ghép, vi nhân giống…). Lời giải: – Trong chọn giống cây trồng, người ta dùng phương pháp lai khác dòng và lai khác thứ để tạo ưu thê lai. – Phương pháp lai dòng: tạo ra hai dòng tự thụ phấn rồi cho chúng giao phấn với nhau được dùng phổ biến vì phương pháp này dễ thực hiện đã tạo ra nhiều giống cây trồng cho năng suất cao hơn so với các giống cây thuần tốt nhất. – Phương pháp lai khác thứ: là những tổ hợp lai giữa hai thứ hoặc tổng hợp nhiều thứ của cùng một loài để tạo ưu thế lai và giống mới. Lời giải: – Lai kinh tế là người ta cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai F1 làm sản phẩm, không dùng làm giống. – Ở nước ta, lai kinh tế được dùng phổ biến nhất là dùng con cái thuộc giống trong nước giao phối với con đực cao sản thuộc giống thuần nhập nội. Ví dụ: dùng con cái là lợn ỉ Móng Cái lai với con đực Đại Bạch: tạo con lai F1 sẽ có nhiều tính trạng quý như thịt thơm ngon, sức chống chịu tốt, lợn con mới đẻ đã nặng từ 0,7 – 0,8 kg, tăng trọng nhanh (10 tháng tuổi đạt 80 – 100 kg), tỷ lệ thịt nạc cao. Đặc điểm nổi bật của ưu thế lai là con lai có nhiều đặc điểm vượt trội so với bố mẹ. Hiện tượng ưu thế lai rõ nhất trong trường hợp lai giữa các dòng thuần có kiểu gen khác nhau. Câu hỏi: Đặc điểm nổi bật của ưu thế lai là?A. Con lai có nhiều đặc điểm vượt trội so với bố mẹ. B. Con lai biểu hiện những đặc điểm tốt. C. Con lai xuất hiện kiểu hình mới. D. Con lai có sức sống mạnh mẽ. Trả lời: Đáp án đúng: A. Con lai có nhiều đặc điểm vượt trội so với bố mẹ. Đặc điểm nổi bật của ưu thế lai là con lai có nhiều đặc điểm vượt trội so với bố mẹ. Giải thích của giáo viên Top lời giải lí do chọn đáp án A- Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể lai F1 (con lai) có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ. - Hiện tượng ưu thế lai rõ nhất trong trường hợp lai giữa các dòng thuần có kiểu gen khác nhau. Ví dụ: Cà chua hồng Việt Nam và cà chua Ba Lan, gà Đông Cảo và gà Ri. – Ở đa số các loài alen trội có lợi, alen lặn có hại. Khi tồn tại ở trạng thái đồng hợp trội cho tính trạng tốt, tồn tại ở trạng thái đồng hợp lặn cho tính trạng xấu. Khi lai hai dòng thuần chủng tương phản với nhau thu được kiểu gen dị hợp (F1 tập trung các alen trội lấn át sự biểu hiện của các gen có hại) → con lai ở F1 có tính trạng tốt hơn so với bố mẹ. Ví dụ: Một dòng mang 2 gen trội (AABBdd) × 1 dòng mang 1 gen trội (aabbDD) → con lai F1 mang 3 gen trội (AaBbDd). – Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở đời lai F1 sau đó giảm dần qua các thế hệ vì: khi tự thụ phấn tỷ lệ KG dị hợp tử giảm, KG đồng hợp tử tăng qua các thế hệ → tỷ lệ KG đồng hợp tử lặn tăng gây hại. – Muốn duy trì được ưu thế lai người ta thường dùng các biện pháp nhân giống vô tính: giâm cành, chiết cành, nuôi cấy mô… >>> Xem thêm: Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai Câu hỏi trắc nghiệm bổ sung kiến thức về Chọn giống và ứng dụng di truyền học vào chọn giốngCâu 1: Công nghệ cấy truyền phôi còn được gọi là A. Công nghệ tăng sinh sản ở động vật. B. Công nghệ nhân giống vật nuôi. C. Công nghệ nhân bản vô tính động vật. D. Công nghệ tái tổ hợp thông tin di truyền Đáp án: A Câu 2: Phương pháp gây đột biến nhân tạo được sử dụng phổ biến đối với A. Thực vật và vi sinh vật. B. Động vật và vi sinh vật. C. Động vật bậc thấp. D. Động vật và thực vật Đáp án: A Câu 3: Đâu là ứng dụng của tạo giống dựa trên nguồn biến dị tổ hợp A. Cừu Dolly B. Tạo giống lúa lùn IR8 C. Tạo giống cà chua tứ bội D. Tạo ra những con bò có kiểu hình giống hệt nhau từ 1 phôi ban đầu Đáp án: B Câu 4: Thoái hoá giống là hiện tượng: A. Thế hệ sau khả năng chống chịu kém, bộc lộ các tính trạng xấu, năng suất giảm. B. Con cháu có sức sống kém dần, sinh trưởng và phát triển chậm. C. Con cháu xuất hiện những quái thai dị hình, nhiều cá thể bị chết. D. Tất cả các hiện tượng trên Đáp án: D Câu 5: Thành tựu chọn giống cây trồng nổi bật nhất ở nước ta là việc chọn tạo ra các giống A. Lúa B. Dưa hấu C. Nho D. Cà chua Đáp án: A Câu 6: Nuôi cấy hạt phấn của cây có kiểu gen AaBBddEe thành các dòng đơn bội, sau đó lưỡng bội hóa tạo thành các dòng lưỡng bội sẽ tạo ra được bao nhiêu dòng thuần và có kiểu gen như thế nào? A. 6 dòng thuần – KG; AABBddEE; AABBddee; aabbddEE; aaBBddee; AaBBddEE; AABBddEe. B. 6 dòng thuần – KG; AABBddEE; AABBddee; aabbddEE; aaBBddee; aaBBddEe; AABBddEe. C. 4 dòng thuần – KG; AABBddEE; AABBddee; aaBBddEE; aaBBddee. D. 4 dòng thuần - KG: AABBddEE; AABBddee; aabbddEE; aaBBddee. Đáp án: C Trên đây Top lời giải đã cùng bạn tìm hiểu về Đặc điểm nổi bật của ưu thế lai. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có được những kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt. |
