Ngày 1/9/1958 thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta mở ra thời kỳ gần 100 năm chống thực dân xâm lược của dân tộc Việt Nam. Vậy vì sao thực dân Pháp xâm lược nước ta và tại sao lại chọn Đà Nẵng làm mục tiêu tấn công đầu tiên?
Ngày 1/9/1958 Thực dân Pháp chọn Đà Nẵng là mục tiêu đầu tiên khi xâm lược Việt Nam 1. Tại sao thực dân Pháp xâm lược Việt Nam?
Thực dân Pháp xâm lược nước ta có nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng tựu chung lại là 02 nhóm nguyên nhân sau đây:
Nguyên nhân sâu xa – Động cơ thực sự của Pháp
- Từ giữa thế kỷ XIX do nhu cầu về thuộc địa và thị trường ngày càng lớn các quốc gia phương Tây như Anh, Pháp đẩy mạnh việc xâm lược phương Đông và Việt Nam nằm trong hoàn cảnh đó. Việc xâm chiếm các quốc gia khác làm thuộc địa giúp các nước thực dân vơ vét tài nguyên thiên nhiên, chiếm đoạt sức lao động và cạnh tranh sự ảnh hướng với nhau.
- Việt Nam có vị trí địa lý, chiến lược quan trọng trên bán đảo Đông Dương, giàu tài nguyên thiên nhiên và chế độ phong kiến đang trong thời kỳ suy yếu.
Nguyên nhân trực tiếp – Cái cớ để thực dân Pháp nổ súng xâm lược
- Lấy cớ bảo vệ đạo Gia Tô tại Việt Nam, chiều này 31/8/1858, thực dân Pháp dàn trận ngay trước cửa biển Đà Nẵng.
- Ngày 1/9/1858 thực dân Pháp chính thức nổ sung xâm lược Việt Nam
2. Vì sao thực dân Pháp lại chọn Đà Nẵng là mục tiêu tấn công đầu tiên khi xâm lược nước ta?
Việc thực dân Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng đầu tiên để mở ra cuộc xâm lược nước ta là vì những lý do sau đây:
- Đà Nẵng có vị trí địa lý, vị trí chiến lược quan trọng khi khu vực này là một hải cảng nước sâu giúp tàu chiến của Pháp có thể ra vào dễ dàng. Thêm vào đó Đà Nẵng nằm trên đường thiên lý Bắc – Nam có thể sang Lào nhanh chóng. Nếu chiếm được Đà Nẵng Pháp sẽ thực hiện được rất thuận lợi cho kế hoạch “Đánh nhanh – thắng nhanh” mà chúng đã đề ra ban đầu.
- Mặc dù cơ quan đầu não của triều đình nhà Nguyễn nằm ở Huế, rất gần Đà Nẵng nhưng thực dân Pháp không thể đánh trực tiếp vào cửa biển Thuận An – Huế được vì dù sao đây cũng là thủ phủ của triều đình phong kiến nhà Nguyễn chắc chắn sẽ có sự phòng thủ nghiêm ngặt cả cửa biến và trên đất liền. Thêm một lý do khác là cửa biển Thuận An nhỏ, nước không sâu như của biển Đà Nẵng nên việc di chuyển tầu chiến của Pháp sẽ gặp khó khăn.
- Đà Nẵng chỉ cách kinh thành Huế khoảng 100km, đây được xem như cổ họng của kinh thành. Nếu đánh chiếm thành công Đà Nẵng, thì thực dân Pháp có thể nhanh chóng vượt đèo Hải Vân đánh tới Huế để bắt nhà Nguyễn quy phục. Đây là bước đi bảo toàn tiền của và nhân lực nhất của Pháp và hiện thực hóa ý kế hoạch “đánh nhanh – thắng nhanh”.
- Đà Nẵng lúc bấy giờ nhiều giáo sĩ, người theo đạo thiên chúa, gián điệp của Pháp đội lốt con buôn, thầy tu… trà trộn hoạt động từ trước nên đã có sự dò xét kỹ lưỡng, vạch đường cho Pháp vào xâm lược.
Trước sự tấn công của thực dân Pháp, triều đình nhà Nguyễn cử Nguyễn Tri Phương chỉ huy mặt trận Quảng Nam. Ông đã cho nhân dân đắp lũy phòng thủ không có thực dân Pháp tiến sâu vào lãnh thổ nước ta.
Nhân dân các khu vực bị Pháp đánh tới đã thực hiện chiến lược “vườn không nhà trống” khiến Pháp không có gì để cướp phá, bóc lột trên đường tiến quân gây cho chúng nhiều khó khăn.
Sau 5 tháng kể từ 9/1858 với việc chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà, kế hoạch “đánh nhanh – thắng nhanh” của thực dân Pháp đã chính thức đổ vỡ, tháng 2/1859 Pháp kéo quân vào đánh chiếm Gia Định.
