Bị bệnh phong thấp là gì

Phong thấp là bệnh khớp phổ biến. Căn bệnh này khiến người mắc gặp nhiều phiền toái và khó chịu. Vậy bệnh phong thấp có nguyên nhân do đâu? Và cách điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Bệnh phong thấp là gì?

Bệnh phong thấp hay còn có tên gọi khác là phong tê thấp. Phong tê thấp là một rối loạn tự miễn. Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các mô khỏe mạnh của cơ thể. Biểu hiện đặc trưng của bệnh là viêm đối xứng các khớp ngoại vi. Ví dụ như khớp cổ tay, khớp ngón tay,… Sau đó là sự hủy hoại tiến triển của cấu trúc khớp và thường đi kèm với các triệu chứng toàn thân.

Nguyên nhân của bệnh phong thấp

Nguyên nhân gây ra bệnh phong tê thấp đến nay chưa được khẳng định rõ ràng. Các chuyên gia cho rằng, bệnh phong thấp xuất hiện do nhiều nguyên nhân phản ứng miễn dịch tự thân như:

Nhân tố di truyền:

Nghiên cứu phát hiện tỷ lệ dương tính của gen HLA-DK4 trong người bệnh phong thấp là 40-71%. Ngoài ra, các gen nhạy cảm như PADI4 và PTPN22 cũng được cho là có liên quan đến sự khởi phát của bệnh.

Nhân tố truyền nhiễm:

Các nhà khoa học nghi ngờ sự xâm nhập của vi sinh vật truyền nhiễm có thể gây ra bệnh phong thấp như:

• Virus cúm,
• Parvovirus B19,
• Virus Epstein-Barr…

Các loại virus này xâm nhập vào tổ chức mô trơn của khớp xương sẽ dẫn đến hiện tượng viêm xương khớp.

Lượng hormon:

Tỷ lệ mắc bệnh phong thấp có sự khác biệt về giới tính. Khi số lượng bệnh nhân nữ trước thời kỳ mãn kinh cao hơn nam giới cùng tuổi khá nhiều.

Nguyên nhân gây bệnh phong thấp khác:

Kích thích tinh thần, hút thuốc lá, chấn thương và các bệnh xương khớp… cũng được cho là yếu tố có thể gia tăng sự phát triển của bệnh.

Một số yếu tố nguy cơ gây ra bệnh phong thấp đã được xác nhận, bao gồm:

Giới tính

Phụ nữ có khả năng mắc bệnh phong tê thấp cao hơn nam giới.

Tuổi tác

Bệnh có thể xảy ra ở mọi đối tượng nhưng thường gặp ở độ tuổi trung niên (40 – 55 tuổi trở lên).

Thường xuyên hút thuốc lá

Khói thuốc lá chứa nhiều hoạt chất hóa học độc hại có khả năng làm tăng nguy cơ phát triển bệnh. Đặc biệt, ở những đối tượng mắc phong tê thấp nếu sử dụng thuốc lá, triệu chứng bệnh sẽ ngày càng tồi tệ hơn.

Thừa cân, béo phì

Những người thừa cân hoặc béo phì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có trọng lượng cơ thể ổn định.

Triệu chứng của bệnh phong tê thấp

Bệnh phong thấp có triệu chứng rất đa dạng. Nó bao gồm các triệu chứng viêm khớp, toàn thân và của các cơ quan khác.

Các triệu chứng viêm khớp

• Cứng khớp: điển hình nhất là cứng khớp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy. Nó kéo dài ít nhất 45 phút sau khi bắt động cử động khớp.
• Đau: đây là triệu chứng dễ nhận biết nhất. Nguyên nhân do viêm làm khớp trở nên nhạy cảm và căng hơn.
• Sưng khớp: Viêm khớp làm tăng tích tụ dịch trong khớp.
• Nóng: vùng da khớp có thể ấm hơn vùng da xung quanh. Lưu ý, vùng da khớp bị bệnh không bị đỏ.
• Khớp thường bị nhất là khớp cổ tay, khớp giữa bàn và ngón tay, khớp liên đốt gần. Các khớp bị thường đối xứng nhau. Về lâu dài, các khớp sẽ bị biến dạng.

Triệu chứng toàn thân

• Sốt nhẹ, mệt mỏi.
• Chán ăn, sụt cân.
• Đau nhức mỏi cơ toàn thân.

Triệu chứng cơ quan khác

• Nốt thấp: Những nốt (hạt, cục) nổi lên khỏi bề mặt da, chắc, không đau, dính vào nền xương ở dưới. Chúng thường có ở khớp khuỷu, gót chân, gối.
• Triệu chứng giảm tiết dịch: Khô mắt, khô miệng, dịch nước bọt giảm, sưng to tuyến mang tai… .Vì vậy, khi ăn những thức ăn khô, bạn sẽ thấy khó nuốt.
• Triệu chứng ở tim: Tim đập nhanh, loạn nhịp. Nó có thể gây viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, thiếu máu cơ tim.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán phong tê thấp

Chẩn đoán phong tê thấp có thể mất thời gian cần thực hiện một số xét nghiệm kết hợp với thăm khám lâm sàng.

Chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và tiền sử bệnh lý của người bệnh, gia đình. Đồng thời có thể thực hiện kiểm tra thể chất các khớp bao gồm:

• Kiểm tra về tình trạng sưng, đỏ và đau khớp.
• Kiểm tra sức mạnh và sự phản xạ cơ bắp.
• Kiểm tra độ ấm và sự đàn hồi ở khớp.

Vì không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể xác nhận chẩn đoán phong tê thấp, có thể sử dụng một số loại các kỹ thuật, xét nghiệm thêm như:

• Kiểm tra máu: Để tìm như kháng thể hoặc kiểm tra mức độ của các chất phản ứng trong giai đoạn cấp tính tăng cao ở điều kiện viêm. Đây có thể là một dấu hiệu của phong tê thấp và giúp hỗ trợ chẩn đoán.
• Xét nghiệm tìm yếu tố thấp khớp (RF): Xét nghiệm yếu tố thấp khớp RF kiểm tra một protein gọi là yếu tố thấp khớp. RF tăng cao có liên quan đến các bệnh tự miễn, đặc biệt là phong tê thấp.
• Xét nghiệm kháng thể protein chống đông máu: Xét nghiệm tìm kiếm một kháng thể liên kết với phong tê thấp vì những người có kháng thể này thường có bệnh. Nhưng không phải ai bị phong tê thấp cũng cho kết quả dương tính với kháng thể này.
• Xét nghiệm kháng thể kháng nhân: Các kháng thể kháng nhân kiểm tra hệ thống miễn dịch xem nó có tạo ra kháng thể hay không.
• Tốc độ lắng của hồng cầu (ERS): Xét nghiệm ESR giúp xác định mức độ viêm trong cơ thể nhưng xét nghiệm này không chỉ ra nguyên nhân gây viêm.
• Xét nghiệm protein phản ứng C: Nhiễm trùng nặng hoặc viêm đáng kể ở bất cứ đâu trong cơ thể có thể kích hoạt gan tạo ra protein phản ứng C. Mức độ cao của dấu hiệu viêm này có liên quan đến phong tê thấp.
• Chẩn đoán hình ảnh bao gồm: Chụp X-quang, chụp MRI khớp, siêu âm có thể sẽ được chỉ định để đưa ra kết luận chính xác nhất.

Phương pháp điều trị phong thấp

Tổn thương và phá hủy khớp xuất hiện sau khởi phát bệnh chỉ vài tuần. Do đó, bạn cần được phát hiện bệnh sớm. Từ đó, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị để kiểm soát bệnh và giảm tốc độ diễn tiến của bệnh.

Hiện nay chưa có biện pháp điều trị nào để khỏi bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, mục tiêu điều trị là cải thiện triệu chứng, nâng cao chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị gồm thuốc, phẫu thuật, phục hồi chức năng.

Thuốc

Bác sĩ kê đơn thuốc tùy thuộc vào mức độ và thời gian bạn bị phong thấp. Thường cần có sự phối hợp thuốc.

• NSAIDs (Thuốc giảm đau kháng viêm không steroid): Mục tiêu giảm đau và kháng viêm. Các thuốc phổ biến là Aspirin, Diclofenac, Meloxicam, Celecoxib. Tác dụng phụ thường gặp: Buồn nôn, nôn, đau dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, suy thận cấp.
• Corticoid: Giảm đau và viêm, làm chậm tổn thương khớp. Thuốc thường dùng: prednisone, methylprednisone. Tác dụng phụ hay gặp: tăng cân, loãng xương, rối loạn đường huyết.
• Các thuốc ức chế lên hệ miễn dịch: Thuốc làm chậm tiến triển bệnh. Thuốc giúp bảo vệ khớp, phòng ngừa bệnh gây tàn phế. Một số thuốc hay gặp như: Methotrexate, Hydroxyhloroquine, Rituximab….

Phẫu thuật

Có thể xem xét phẫu thuật để sửa chữa các khớp hư hỏng, biến dạng nặng nề. Các biện pháp phẫu thuật có thể là: Thay khớp, cắt bao khớp, chỉnh trục khớp….

Phục hồi chức năng

Vật lý trị liệu: Bạn được hướng dẫn các bài tập để bảo vệ khớp. Các bài tập này chống co rút, dính khớp, teo cơ. Một số biện pháp chườm nóng, siêu âm, sóng ngắn, hồng ngoại… cũng có hiệu quả giảm viêm và bảo vệ khớp. Sử dụng các dụng cụ hỗ trợ như nẹp, phòng ngừa biến dạng khớp.

Phong thấp là một bệnh lý mạn tính, kéo dài. Đây không phải là bệnh gây chết người nhưng làm giảm chất lượng cuộc sống nặng nề. Vì vậy, khi có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy báo cho bác sĩ của bạn biết. Việc nhận biết dấu hiệu để chẩn đoán bệnh sớm là rất quan trọng. Từ đó, điều trị bệnh kịp thời, làm giảm diễn tiến bệnh, ngăn ngừa biến dạng khớp.

Trên đây là những thông tin về bệnh phong thấp. Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào của căn bệnh này, hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn. Liên hệ ngay hotline 1900 1984 để được đặt lịch thăm khám.