1. Tình hình kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỉ XIX Show - Từ đầu thế kỉ XVII, chế độ phong kiến Ấn Độ suy yếu, các nước phương Tây như Anh, Pháp đua nhau xâm lược. - Đến giữa thế kỉ XVII, Anh hoàn thành xâm lược và đặt ách cai trị Ấn Độ. - Chính sách cai trị của thực dân Anh * Về kinh tế: + Thực dân Anh mở rộng công cuộc khai thác Ấn Độ với quy mô rộng lớn. + Vơ vét các nguồn nguyên liệu và bóc lột công nhân rẻ mạt để thu lợi nhuận. Ấn Độ trở thành thuộc địa quan trọng nhất nền công nghiệp Anh. * Về chính trị - xã hội: + Chính phủ Anh nắm quyền cai trị trực tiếp Ấn Độ. - Thực dân Anh đã thực hiện chính sách chia để trị, mua chuộc tầng lớp có thế lực trong giai cấp phong kiến bản xứ. Tìm cách khơi sâu sự cách biệt về chủng tộc, tôn giáo và đẳng cấp trong xã hội để dễ bề cai trị. 2. Cuộc khởi nghĩa Xipay (1857 - 1859) - Mâu thuẫn giữa các tầng lớp nhân dân Ấn Độ với thực dân Anh ngày càng sâu sắc làm bùng nổ nhiều cuộc khởi nghĩa. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của quân Xipay. - Sáng ngày 10/5/1857, ở Mi-rút (gần Đê-li), khi thực dân Anh sắp áp giải 85 binh lính Xipay trái lệnh, thì ba trung đoàn Xipay nổi dậy khởi nghĩa bắt bọn chỉ huy Anh. - Nông dân các vùng lân cận cũng tham gia nghĩa quân, vây bắt chỉ huy Anh. - Khởi nghĩa nhanh chóng lan rộng đến Đê-li, khắp miền Bắc và một phần miền Tây Ấn Độ. - Nghĩa quân đã lập được chính quyền ở 3 thành phố lớn. - Cuộc khởi nghĩa duy trì được 2 năm thì bị thực dân Anh đàn áp dã man. Nhiều nghĩa quân bị quân Anh trói vào họng súng đại bác, rồi bắn cho tan xương nát thịt. Khởi nghĩa bị thất bại. - Mặc dù thất bại nhưng cuộc khởi nghĩa tiêu biểu cho tinh thần đấu tranh bất khuất của nhân dân Ấn Độ chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc.. 3. Đảng Quốc đại và phong trào dân tộc (1885 - 1908) - Từ giữa thế kỉ XIX, giai cấp tư sản và tầng lớp trí thức Ấn Độ dần dần đóng vai trò quan trọng. - Tư sản Ấn Độ muốn được tự do phát triển kinh tế và đòi hỏi được tham gia chính quyền, nhưng bị thực dân Anh kìm hãm. - Cuối năm 1885, Đảng Quốc dân Đại hội (Quốc đại), chính Đảng đầu tiên của của giai cấp tư sản Ấn Độ thành lập, đánh dấu một giai đoạn mới, giai đoạn giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên đài chính trị. - Trong 20 năm đầu (1885 - 1905), Đảng Quốc đại chủ trương đấu tranh ôn hòa để đòi hỏi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và phản đối đấu tranh bằng vũ lực. Do thái độ thỏa hiệp của những người cầm đầu và chính sách 2 mặt của chính quyền Anh, nội bộ Đảng Quốc đại bị phân hóa thành 2 phái ôn hòa và phái cực đoan (kiên quyết chống Anh do Ti-lắc đứng đầu). - Tháng 7/1905, chính quyền Anh thi hành chính sách chia để trị. Ban hành đạo luật chia đôi xứ Ben-gan: Miền Đông theo đạo Hồi và miền Tây theo đạo Ấn. Điều đó làm bùng nổ lên phong trào đấu tranh chống thực dân Anh, đặc biệt ở Bom-bay và Can-cút-ta. - Ngày 6/10/1905, đạo luật chia cắt Ben-gan bắt đầu có hiệu lực, nhân dân coi đó là ngày quốc tang. Hơn 10 vạn người kéo đến bờ sông Hằng, làm lễ tuyên thệ và hát vang bài “Kính chào Người – Mẹ hiền Tổ quốc” để tỏ ý đoàn kết, thống nhất. Khắp nơi vang lên khẩu hiệu “Ấn Độ là của người Ấn Độ”. - Tháng 6/1908, thực dân Anh bắt Ti-lắc và kết án 6 năm tù. Vụ án Ti-lắc thổi bùng lên một đợt đấu tranh mới. Hàng vạn công nhân Bom-bay tiến hành tổng bãi công 6 ngày (để phản đối 6 năm tù của Ti-lắc), xây dựng chiến lũy, thành lập các đơn vị chiến đấu chống lại quân Anh. Các thành phố khác cũng hưởng ứng, cuộc đấu tranh lên đỉnh cao buộc thực dân Anh phải thu hồi đạo luật chia cắt Ben-gan. - Cao trào cách mạng 1905 - 1908 mang đậm ý thức dân tộc đánh dấu sự thức tỉnh của nhân dân Ấn Độ.
Từ năm 1885 đến năm 1905, Đảng Quốc đại ở Ấn Độ phản đối phương pháp đấu tranh nào? A. Phương pháp đấu tranh ôn hoà. B. Phương pháp đấu tranh chính trị. C. Phương pháp đấu tranh bất bạo động. D. Phương pháp đấu tranh bạo lực. Hướng dẫn Đáp án: D Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn
Mục a a) Đảng Quốc đại * Sự thành lập Đảng Quốc đại: - Từ giữa thế kỉ XIX, giai cấp tư sản và tầng lớp trí thức Ấn Độ đã dần dần đóng vai trò quan trọng. - Tư sản Ấn Độ muốn được tự do phát triển kinh tế và đòi hỏi được tham gia chính quyền, nhưng bị thực dân Anh kìm hãm. - Cuối năm 1885, Đảng Quốc dân đại hội (Đảng Quốc đại) thành lập. Đó là chính Đảng đầu tiên của của giai cấp tư sản Ấn Độ. Nó đánh dấu một giai đoạn mới, giai đoạn giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên đài chính trị. * Hoạt động và sự phân hóa Đảng Quốc đại: - Phương pháp đấu tranh: phương pháp ôn hòa. - Mục tiêu đấu tranh: yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị; giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về mặt giáo dục - xã hội. - Sự phân hóa: + Phái ôn hòa - chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh hòa bình. + Phái cấp tiến (do B.Ti-lắc đứng đầu) - chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh bằng bạo lực.  B. Ti-lắc
Mục b b) Phong trào đấu tranh của nhân dân Ấn Độ: * Nguyên nhân: - Sâu xa: mâu thuẫn giữa nhân dân Ấn Độ với thực dân Anh sâu sắc. - Trực tiếp: tháng 7/1905, Anh ban hành đạo luật chia đôi xứ Ben-gan. * Các phong trào đấu tranh tiêu biểu: - Cuộc biểu tình của hơn 10 vạn người tại bờ sông Hằng (10/1905). - Tổng bãi công của công nhân Bom-bay (6/1908). => Cao trào 1905 - 1908 thể hiện tinh thần đấu tranh bất khuất của nhân dân Ấn Độ chống chủ nghĩa thực dân Anh. Tuy nhiên, do chính sách chia rẽ của thực dân Anh và sự phân hóa trong Đảng Quốc đại đã làm cho phong trào tạm ngừng. * Nhận xét: - Lãnh đạo: giai cấp tư sản - Lực lượng: toàn thể nhân dân Ấn Độ - Mục tiêu đấu tranh: vì một nước Ấn Độ độc lập và dân chủ, giải phóng dân tộc. - Tính chất: mang tính dân tộc dân chủ - Phong trào giai đoạn này có nét khác biệt so với những phong trào đấu tranh trước đó. Đánh dấu sự thức tỉnh của nhân dân Ấn Độ, hòa chung vào trào lưu dân tộc dân chủ của nhiều nước châu Á trong những năm đầu thế kỉ XX. Lần đầu tiên, công nhân Ấn Độ tham gia phong trào giải phóng dân tộc. - Kết quả: chính sách chia rẽ của thực dân Anh và sự phân hóa trong Đảng Quốc Đại đã làm cho phong trào tạm ngừng. Đến giữa TK XIX, Ấn Độ bị biến thành thuộc địa của đế quốc nào? Sự kiện nào dẫn tới bùng nổ cao trào cách mạng 1905 - 1908 ở Ấn Độ? Các nước phương Tây đã lợi dụng cơ hội nào để đua tranh xâm lược Ấn Độ? Tính chất của phong trào đấu tranh của nhân dân Ấn Độ (1885 – 1908) là Trong 20 năm đầu (1885-1905),Đảng Quốc đại chủtrương dùngphương phápôn hòa để đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và phản đốiphương pháp đấu tranhbằng bạo lực. Câu hỏi: Phương pháp đấu tranh chủ yếu của Đảng Quốc Đại trong những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX là phương pháp?A.Tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng bạo lực cách mạng B.Ôn hòa, đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách C.Bạo động, lật đổ chính quyền thực dân Anh ở Ấn Độ D.Hợp tác với chính phủ thực dân để đàn áp quần chúng Đáp án đúng: B.Ôn hòa, đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách Phương pháp đấu tranh chủ yếu của Đảng Quốc Đại trong những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX là phương pháp ôn hòa, đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách. Giải thích của giáo viên Top lời giải vì sao chọn đáp án BTrong 20 năm đầu (1885-1905), Đảng Quốc đại chủ trương dùng phương pháp ôn hòa để đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và phản đối phương pháp đấu tranh bằng bạo lực. Giai cấp tư sản Ấn Độ chỉ yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị, giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về giáo dục, xã hội:
* Sự thành lập Đảng Quốc đại: -Từ giữa thế kỉ XIX, giai cấp tư sản và tầng lớp trí thức Ấn Độ đã dần dần đóng vai trò quan trọng. -Tư sản Ấn Độ muốn được tự do phát triển kinh tế và đòi hỏi được tham gia chính quyền, nhưng bị thực dân Anh kìm hãm. -Cuối năm 1885, Đảng Quốc dân đại hội (Đảng Quốc đại) thành lập. Đó là chính Đảng đầu tiên của của giai cấp tư sản Ấn Độ. Nó đánh dấu một giai đoạn mới, giai đoạn giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên đài chính trị. * Hoạt động và sự phân hóa Đảng Quốc đại: - Phương pháp đấu tranh: phương pháp ôn hòa. - Mục tiêu đấu tranh: yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị; giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về mặt giáo dục - xã hội. - Sự phân hóa: + Phái ôn hòa - chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh hòa bình. + Phái cấp tiến (do B.Ti-lắc đứng đầu) - chủ trương sử dụng phương pháp đấu tranh bằng bạo lực. B. Ti-lắc>>> Xem thêm: Mục tiêu cơ bản nhất của Đảng Quốc đại là gì? Câu hỏi trắc nghiệm để bạn bổ sung kiến thức về Đảng Quốc đạiCâu 1: Phương pháp đấu tranh chủ yếu của Đảng Quốc đại trong những năm cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX là A. Tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng bạo lực cách mạng B. Ôn hòa, đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách C. Bạo động, lật đổ chính quyền thực dân Anh ở Ấn Độ D. Hợp tác với chính phủ thực dân để đàn áp quần chúng Trong 20 năm đầu (1885-1905), Đảng Quốc đại chủ trương dùng phương pháp ôn hòa để đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và phản đối phương pháp đấu tranh bằng bạo lực. Giai cấp tư sản Ấn Độ chỉ yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị, giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về giáo dục, xã hội. Đáp án cần chọn là: B Câu 2: Trong đấu tranh, Đảng Quốc đại đã đưa ra yêu cầu gì đối với chính phủ thực dân Anh? A. Được tham gia bộ máy chính quyền, tự do phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách giáo dục, xã hội. B. Được điều hành các hội đồng trị sự, tham gia phát triển công nghệ, tiến hành một số cải cách giáo dục, xã hội C. Được nắm chính quyền, phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách giáo dục, xã hội. D. Được tham gia các hội đồng trị sự, được giúp đỡ để phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách giáo dục, xã hội. Trong 20 năm đầu (1885 - 1905), Đảng Quốc đại chủ trương dùng phương pháp ôn hòa để đòi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và phản đối phương pháp đấu tranh bằng bạo lực.Giai cấp tư sản Ấn Độ chỉ yêu cầu thực dân Anh nới rộng các điều kiện để họ được tham gia các hội đồng tự trị, giúp đỡ họ phát triển kĩ nghệ, thực hiện một số cải cách về giáo dục, xã hội. Đáp án cần chọn là: D Câu 3: Sau một thời gian hoạt động, Đảng quốc đại có sự phân hóa thành các nhóm phái nào? A. Phái ôn hòa và phái bạo lực B. Phái ôn hòa và phái dân chủ C. Phái ôn hòa và phái cực đoan D. Phái dân chủ và phái cấp tiến Thất vọng trước thái độ thỏa hiệp của Đảng Quốc đại và chính sách hai mặt của chính quyền Anh, trong nội bộ Đảng hình thành một phái dân chủ cấp tiến do Ti-lắc đứng đầu, thường được gọi là phái “cực đoan”. Phái này phản đối thái độ thỏa hiệp của phái “ôn hòa” và đòi hỏi phải có thái độ kiên quyết chống Anh Đáp án cần chọn là: C Câu 4: Đảng Quốc đại bị chia rẽ thành hai phái vì A. Thái độ thỏa hiệp của các đảng viên và chính sách hai mặt của chính quyền thực dân Anh B. Thái độ thỏa hiệp của các đảng viên và chính sách mua chuộc của chính quyền thực dân Anh C. Thái độ thỏa hiệp của một số lãnh đạo Đảng và chính sách hai mặt của chính quyền thực dân Anh D. Thái độ thỏa hiệp của một số lãnh đạo Đảng và chính sách mua chuộc của chính quyền thực dân Anh Do thái độ thỏa hiệp của những người cầm đầu và chính sách 2 mặt của chính quyền Anh, nội bộ Đảng Quốc đại bị phân hóa thành 2 phái: ôn hòa và phái cực đoan (kiên quyết chống Anh do Ti-lắc đứng đầu). Đáp án cần chọn là: C |
