Điều kiện để hình thành nước ngầm là gì

Khái niệm nước ngầm là gì? Mạch nước ngầm là gì? Những tầng nước bên dưới lòng đất và biện pháp tìm nguồn nước ngầm như thế nào? Nếu như bạn đang băn khoăn về những vấn đề này thì có nghĩa là bạn đã tìm đến đúng chỗ rồi đấy. Trong bài viết ngày hôm nay, chúng tôi sẽ giải thích cho bạn cặn kẽ từng vấn đề. 

Bạn có thể tham khảo nhiều thông tin hơn ngoài khái niệm nước ngầm là gì. Đồng thời, chúng tôi sẽ so sánh nước ngầm với nước dưới lòng đất để bạn có thể hiểu rõ về bản chất của chúng hơn.

Nguồn nước ngầm là gì?


Nguồn nước ngầm cung cấp nước uống và 38% lượng nước tưới tiêu cho toàn cầu, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu được khái niệm nguồn nước ngầm hay mạch nước ngầm là gì? Chính vì vậy, nội dung trong phần dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu thông tin chi tiết cho bạn.

Khái niệm nước ngầm là gì?

Nước ngầm chính là một dạng nước được phân bố ở dưới bề mặt đất và nó cũng được tích trữ trong những không gian rỗng của đất, cũng như trong các khe nứt của những lớp đất đá trầm tích có sự liên kết với nhau. Vì thế, nước ngầm còn có tên gọi khác chính là một dạng nước dưới đất. Cơ chế hình thành lên nước ngầm là nhờ nước trên mặt đất và trong các ao hồ, sông, suối, kênh rạch, biển cả dưới sự tác động của ánh nắng mặt trời bị bốc hơi và bay lên không trung, gặp lạnh tạo nên hơi nước và kết lại tạo nên từng hạt mưa rơi xuống mặt đất. Một phần của nước mưa tiếp tục đổ xuống ao, hồ, sông, suối,...một phần thì bốc hơi qua mặt nước, mặt đất, một phần thì sẽ ngấm xuống dưới đất và đến tầng đất không thấm sẽ tích tụ lại tạo nên những tầng nước ngầm.

Điều kiện để hình thành nước ngầm là gì

Khái niệm nước ngầm là gì?


Vậy thì tầng nước ngầm là gì? Hiểu một cách đơn giản và ngắn gọn thì đó chính là những tầng nước được hình thành bên dưới bề mặt đất, cấu của của một tầng nước ngầm thường được phân chia thành những tầng sau: - Bề mặt trên: Hay còn gọi là mực nước ngầm hay gương nước ngầm. - Bề mặt dưới: Hay còn gọi là đáy nước ngầm, nơi sẽ tiếp xúc với tầng đất đá cách thủy. - Tầng không khí: Nằm ở phía trên tầng nước ngầm, chính là tầng đất đá vụn bở không thể chứa nước thường xuyên. - Viền mao dẫn: Là lớp mao dẫn được phát triển ở ngay phía trên mặt nước ngầm. - Tầng không thấm: Là tầng đất đá không thấm được nước. Đặc điểm của nước ngầm chính là nhiệt độ và các thành phần hóa học có độ đục thấp, ít thay đổi theo thời gian và thường chứa rất ít vi khuẩn (ngoại trừ với trường hợp nguồn nước ngầm bị tác động của nước bề mặt). Nước ngầm theo thời gian sẽ theo dòng chảy, chảy ra bên ngoài hoặc cũng có thể chảy lên trên.

Mạch nước ngầm là gì?

Trên thực tế, định nghĩa nước ngầm và mạch nước ngầm chính giống nhau. Theo đó, mạch nước ngầm là một lượng nước lớn được tích tụ ở bên trong lòng đất và cũng được lưu lại ở những không gian rỗng của đất, tạo nên những lớp đất đá trầm tích. Một vài nghiên cứu đã nhận định rằng, mạch nước ngầm có thể được phân bố ở khắp mọi nơi trên toàn cầu, từ những vùng đồng bằng cho đến các sa mạc hay vùng cao.


Mạch nước ngầm là gì?
 

Thực trạng nguồn nước ngầm hiện nay

Ở nước ta, có đến 30% nước sử dụng với mục đích sinh hoạt là nước ngầm. Dù cho nguồn nước ngầm tương đối dồi dào tuy nhiên thực trạng ô nhiễm nguồn nước nói chung và ô nhiễm nước ngầm nói riêng tại nước ta vẫn đang là vấn đề đáng phải báo động. Dựa theo thông tin từ Tổng cục Môi trường thì nguồn nước ngầm ở phần lớn những đô thị lớn, nhất là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đều bị ô nhiễm nước ngầm. Theo như kết quả quan trắc đã nhận thấy chỉ số kim loại nặng có trong nước ngầm cao hơn rất nhiều lần so với mức độ được cho phép, điển hình như asen, amoni, chất hữu cơ,... Nguyên nhân gây ra ô nhiễm nước ngầm rất phong phú, có thể là bởi sự phát triển của các ngành công nghiệp, nước thải không đạt chuẩn, khai thác nước ngầm quá mức, quy trình xử lý nước thải không đạt chuẩn, lạm dụng những loại hóa chất, chất bảo vệ thực vật,...


Thực trạng nguồn nước ngầm hiện nay

Hậu quả phải gánh chịu đó là mỗi năm Việt Nam có đến 9.000 ca tử vong và 200.000 người mắc các bệnh ung thư mà lý do chính là bắt nguồn từ nguồn nước đã bị ô nhiễm. Để có thể ngăn chặn tình trạng này, các cơ quan chức năng có thẩm quyền cần phải có những giải pháp mạnh và can thiệp kịp thời cũng như đề ra phương hướng xử lý thích hợp.

Hướng dẫn cách tìm nguồn nước ngầm


Là một nguồn nước có sẵn và ít bị biến đổi theo mùa nên việc dùng nước ngầm sẽ trở nên chủ động hơn trong việc cung cấp nguồn nước, giá cả cũng rẻ hơn nhiều so với nước sạch. Chính vì thế, cách tìm nguồn nước ngầm cho việc khoan giếng luôn là một chủ đề nhận được sự quan tâm đặc biệt của khá nhiều người.
 


Hướng dẫn cách tìm nguồn nước ngầm

Dựa theo thống kê của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường, ước tính chỉ năm 2013 nước ta đã có tới khoảng 17.2 triệu người (có nghĩa là 21.5% dân số của cả nước) đang sử dụng cho nguồn nước sinh hoạt từ các giếng khoan. Khi đã biết được nước ngầm là gì, phải làm sao để tìm ra được các mạch nước ngầm? Bạn có thể áp dụng dựa theo 2 cách sau đây:

- Dùng hai thanh sắt nhỏ: Bạn hãy lấy hai thanh sắt nhỏ dài khoảng 50cm, có hình chữ L. Tiếp đó ngoắc hai thanh sắt vào ngón tay trỏ và giữ thăng bằng cho thanh sắt, khi xuất hiện mạch nước ngầm thì hai thanh sắt sẽ chuyển động dần đều. Khi tiến hành thực hiện bạn cần phải điều động người đi theo hướng của thanh sắt đang di chuyển, nếu như gặp đúng mạch nước thì thanh sắt sẽ không còn lắc qua lắc lại nữa mà nó sẽ đứng yên.


- Dùng máy dò nước ngầm: Đây là một cách đơn giản, khoa học và tốn ít công sức, có thể tìm thấy mạch nước ngầm ở độ sâu khoảng 200m. Thông qua những loại máy dò nước ngầm, bạn sẽ biết được độ sâu, cũng như chiều rộng và chiều dài của mạch nước đó, lượng nước ngầm ở vị trí đó ít hay nhiều. Nhưng khả năng tái tạo của những mạch nước ngầm khi khai thác không được cao. Chính vì vậy, nếu như chúng ta tiến hành khai thác một cách bừa bãi thì dù sớm hay muộn nguồn nước ngầm này cũng sẽ bị cạn kiện và cực kỳ khó để tái tạo lại. Hậu quả sẽ rất dễ dẫn tới những vụ sạt lở đất, vì vậy, chúng ta cần phải sử dụng nước một cách tiết kiệm, tránh gây ra lãng phí bởi vì nước tuy dồi dào nhưng nó không phải là tài nguyên vô hạn.


Dùng máy dò nước ngầm để tìm ra nguồn nước ngầm

Ngoài ra, việc sử dụng trực tiếp nguồn nước ngầm không được qua xử lý sẽ ẩn chứa nhiều nguy cơ bệnh tật, đặc biệt là khi tình trạng ô nhiễm môi trường nước ngầm tại nước ta đang là vấn đề cực kỳ khó giải quyết. Vậy nên, hãy sử dụng bể lọc cát tự nhiên hay những thiết bị lọc nước công nghệ cao của các thương hiệu uy tins để làm sạch nước ngầm trước khi chúng được đưa vào sử dụng.

Các tầng nước dưới lòng đất

Dựa trên các vị trí, chúng ta có thể phân loại những tầng nước dưới lòng đất thành 3 tầng chính như sau: - Tầng nước ngầm: Đây chính là tầng nước ở trên cùng và ở phía trên nó sẽ không có tầng không thấm nước chặn. Đặc tính của tầng tầng nước ngấm là chịu được sự tác động mạnh mẽ của thời tiết, nếu như mưa nhiều mực nước sẽ dâng cao, nắng nhiều thì mực nước sẽ hạ xuống. Tầng nước dưới lòng đất này được tạo nên từ nước trên bề mặt đất thấm vào, tiếp đó lại được tháo tiêu ra ngoài sông, hồ.

- Tầng nước ứ: Là Loại tầng đất khó thấm nước nằm ở bên trên tầng thấm nước, khi mưa mà nước hút không kịp thì nước sẽ bị ứ đọng lại trên tầng này và tạo nên tầng nước ứ. Lượng nước ứ sẽ ít dần đi hay mất hẳn bởi tiếp tục thấm xuống hay bị bốc hơi và cách biệt hoàn toàn với nước trên mặt đất.

- Nước giữa tầng: Chính là nước trong tầng thấm nước nằm ở giữa hai tầng không thấm. Bởi vì nước giữa tầng ở sâu và nằm ở giữa hai tầng đất sét nên tầng nước này cũng khá ổn định, sẽ không thay đổi theo mùa mưa nắng và chất lượng của loại nước này cũng tốt nhất.


Các tầng nước dưới lòng đất

Ngoài ra, nếu dựa theo tính chất chứa nước và đặc tính chuyển nước của đất đá thì chúng ta có thể phân chia thành:

- Tầng chứa nước: Là một loại địa chất, ở đây nước có thể chứa và di chuyển, điển hình như sỏi, cát, đá,...Hiện tại, các nhà khoa học đã khẳng định chỉ khi nước trong tầng được khai thác thì mới gọi là tầng chứa nước.

- Tầng thấm nước: Đặc tính chứa nước và dẫn nước ở tầng này khá kém. Trong đất sét pha lẫn cát và đất thịt là các loại đất chứa nước tương đối yếu. - Tầng chứa nhưng không thấm nước: Có nghĩa là địa chất này chỉ có thể chứa nước chứ không có khả năng dẫn nước, ví dụ như đất sét. - Tầng cách nước: Hệ địa chất này không những có tác dụng chứa  mà còn có thể dẫn nước, điển hình như đá granite.

Xem thêm Nguyên nhân ô nhiễm nguồn nước nguồn


 

Tại sao người dân nên sử dụng mạch nước ngầm

Để bảo đảm an toàn cho sức khỏe của mọi người dân có khá nhiều lựa chọn sử dụng nước mưa hay nước giếng khoan thông qua các bể lọc. Tuy nhiên với tình trạng ô nhiễm không khí thì nguồn nước mưa đã không còn được đảm bảo. Biết được nước ngầm là gì, bạn có thể chuyển qua dùng nước ngầm để bảo đảm sức khỏe tốt hơn cho gia đình và bản thân. Sau đây là các ưu nhược điểm khi sử dụng nước ngầm mà bạn có thể tham khảo:

Ưu điểm của mạch nước ngầm

Nước ngầm được coi như là một tài nguyên có vai trò vô cùng quan trọng và ít vị tác động bởi các yếu tố khách quan. Nó sẽ không bị hạn hán mà hết nước cũng như sẽ không bị chuyển đổi theo mùa. Chính vì thế, khi sử dụng mạch nước ngầm bạn sẽ có thể chủ động hơn khi cung cấp nước cho gia đình. Bên cạnh đó bạn cũng có thể khai thác nước ngầm nhằm cung cấp nước cho các khu vực có mật độ dân cư thấp.


Tại sao người dân nên sử dụng mạch nước ngầm

Hiện nay, để giúp cho việc khai thác nước ngầm hiệu quả cao và có quy mô lớn, người ta sẽ tập trung xử lý và khác các nhà máy nước ngầm. Tiếp đó mới bắt đầu phân phát và tiếp nước cho các hộ gia đình có nhu cầu. Với ưu thế là nguồn nước dồi dào và có săn thì giá thành của nước ngầm sẽ ít hơn so với nước sạch.

Nhược điểm của nước ngầm

Một trong các nhược điểm vẫn đang tồn tại khi khai thác nguồn nước ngầm chính là khả năng tái tạo của nó không được cao. Nếu như chúng ta vẫn tiếp tục tái diễn lại tình trạng khai thác bừa bãi như hiện nay thì sớm muộn nước ngầm cũng sẽ bị cạn kiệt và khó có thể tái tạo lại. Theo đó gây ra tình trạng sạt lở đất.

So sánh nước ngầm và nước dưới lòng đất

Trên thực tế, hiểu một cách đơn giản thì chính là nước ngầm và nước dưới lòng đất không khác nhau, bởi vì như ở trên chúng tôi đã nhắc trước nước ngầm là một dạng của nước dưới lòng đất. Tuy nhiên, nếu như xét theo khía cạnh về địa chất thủy văn thì nước ngầm là một thuật ngữ để chỉ nghĩa hẹp hơn nước nước dưới lòng đất. Cụ thể hơn, để phân chia giới chuyên môn đã gọi nước ngầm là nước không áp, trọng lực dưới lòng đất ở tầng chứa nước thứ nhất được tính từ trên mặt xuống, phía bên trên nước ngầm không có lớp nước che phủ và lớp nước trọng lực, vậy nên bề mặt của nguồn nước ngầm chính là mặt thoáng tự do.


So sánh nước ngầm và nước dưới lòng đất

Trong khi đó, nước dưới lòng đất gồm có: - Nước ngầm - Nước có áp (nước ACTEZI) - Nước trong đá - Nước trong đới không khí Khi chúng ta muốn dùng nước dưới lòng đất thì phải khoan thật sâu qua các tầng đất đá địa chất (dự theo thuật ngữ trong giới chuyên môn thì nó còn được gọi là tầng chắn).

Mong rằng qua bài viết này, bạn sẽ hiểu rõ được những thông tin về vấn đề nước ngầm là gì và cách tìm ra mạch nước ngầm cùng những khía cạnh liên quan.