PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHO BỆNH NHÂN VỠ XƯƠNG BÁNH CHÈ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHO BỆNH NHÂN VỠ XƯƠNG BÁNH CHÈ
I. ĐẠICƯƠNG - Vỡ xương bánh chè là loại gãy xương nội khớp trừ gãy cực dưới, có thể gãy kín hoặc gãy hở. Xương bánh chè giữ chức năng chính trong hệ thống duỗi gối. Gãy xương bánh chè hay gặp trong chấn thương vùng gối. Nguyên nhân là do tai nạn giao thông, lao động hoặc sinhhoạt. - Có nhiều loại gãy khácnhau: + Gãy ngang: Phổ biến nhất, có thể gãy ở cực dưới hoặc ở cực trên. + Gãy nhiều mảnh, gãy hình sao. + Gãy dọc. - Tùy từng loại gãy, tùy thuộc vào lứa tuổi mà đưa ra phương pháp điều trị bảo tồn hay phẫuthuật - Điều trị bảotồn: Khi vỡ xương bánh chè dạng nứt rạn, không di lệch (2 mảnh và mặt khớp bánh chè-lồi cầu đùi không bị khấp khểnh) Người cao tuổi không còn đi đứng hoặc có bệnh nội khoa nặng kèm theo. Điều trị: bó bột ống đùi cổ chân với gối gấp 5-10o, để bột 3 - 6 tuần tùy từng trường hợp. - Điều trị phẫu thuật: Khi vỡ xương bánh chè, 2 phần vỡ rời xa nhau quá 4mm, gãy vụn khi diện khớp của các mảnh gãy khấp khểnh hoặc có mảnh rời di lệch vào khớpgối. Khi mổ cũng có nhiều phƣơng pháp khác nhau: Mổ buộc vòng chỉ thép, mổ buộcxươngchữU,mổbắtvis,mổnéoép.Nếuvỡvụnquámổlấybỏxươngbánhchè. Sau mổ tùy vào phƣơng pháp mổ, nếu thấy không vững cần bó bột hoặc đeo nẹp đùi cẳng bàn chân tăng cường thêm 3 tuần. - Vớicácphươngphápđiềutrịbảotồnhayphẫuthuậtsẽđưarachươngtrình tậpphụchồichứcnăngphùhợpđểgiúpbệnhnhântrởlạihoạtđộngbìnhthường. II. CHẨNĐOÁN 1. Các công việc của chẩnđoán 1.1. Hỏibệnh Hỏi nguyên nhân gây ra chấn thương, tình trạng sưng đau, không đi được sau chấn thương.
1.2. Khám và lượng giá chức năng: Khám xem có dấu hiệu tràn máu khớp gối không (chọc dịch có máu tụ) bệnh nhân có chủ động duỗi gối hoàn toàn đượckhông. Điểm đau cố định, có thấy đoạn giãn cách giữa 2 ổ gãy không. 1.3. Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng: Chụp X-Quang thường thẳngvà nghiêng để xác định mảnh gãy, độ di lệch, khoảng cách rời xa của mảnh gãy. Đôikhiphảichụpphimdọcnếunghingờxươngbánhchègãy2mảnh. Đôi khi phải chụp CT scaner để chẩn đoán dị tật bẩm sinh với một gãy mới 2.Chẩn đoán xácđịnh X-Quang thấy hình ảnh của gãy xương bánh chè. 3.Chẩn đoán phânbiệt Phân biệt với dị tật bẩm sinh của xương bánh chè. III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀUTRỊ 1. Nguyên tắc điều trị và phục hôi chứcnăng - Giảmđau. - Tăng cường tuầnhoàn. - Chống teo cơ, đặc biệt là cơ tứ đầuđùi. - Chống cứngkhớp. - Phục hồi chức năng dichuyển. 2. Cácphươngphápvàkỹthuậtphụchồichứcnăng 2.1. Giaiđoạnbấtđộngkhớpgối(vớiđiềutrịbảotồnvàsaumổbuộc vòng chỉ thép có bó bột tăng cƣờng). - Tập co cơ tĩnh trong nẹp, bột: đặc biệt là cơ tứ đầu đùi. Tập co cơ tĩnh 10 giây/ lần, ít nhất 10 lần/ngày. - Tậpchủđộngcáckhớptựdo:Háng,cổchânđểtăngcƣờngtuầnhoàn. - Sau khi bột khô, cho bệnh nhân đứng dậy, tập đi với nạng, chân bệnh chịu một phần sứcnặng. 2.2. Giai đoạn sau bất động: (Sau khi tháo bột hoặc tháo nẹp cố định khớpgối) - Giảm đau, tránh co cứng khớp gối bằng nhiệt trị liệu, điện xung, điện phân thuốc qua khớp gối (với phẫu thuật buộc vòng chỉ thép chống chỉ định dùng sóng ngắn để điềutrị) 171 - Xoa bóp chống kết dính xung quanh sẹo mổ, xung quanh xương bánh chè và xung quanhkhớp. - Diđộngxươngbánhchètheochiềudọcvàchiềungang. - Gia tăng tầm vận động khớp bằng kỹ thuật giữ nghỉ và kỹ thuật trợgiúp. + Tập duỗi khớp gối hoàn toàn. + Tập gấp gối tăng dần, những ngày đầu tập vận động từ 0 đến 30o. Sau đó tập tăng dần để đạt được tầm vận động gấp 90o sau 6tuần. + Lấy lại tầm vận động khớp gối hoàn toàn sau 12 tuần. - Gia tăng sức mạnh cơ đùi bằng các bài tậpsức cản với tạ,bao cát, ghế chuyêndụng. - Tập các bài tập xuống tấn, đạp xe đạp, tập trên dụng cụ tập chuyên biệt khớp gối, tập bơi, tập lên xuống cầuthang. - Bệnhnhântrởlạicáchoạtđộngbìnhthƣờngsau6tháng. 2.3. Điều trị phục hồi chức năng sau phẫu thuật néo ép bánh chè hoặc cácphươngphápphẫuthuậtkháckhôngcầnbột,nẹptăngcƣờng * Giai đoạn I: Ngày 1 đến 14 ngày sau phẫu thuật. - Mục tiêu: + Duỗi gối tối đa. + Gấp khớp gối tới 90o . + Kiểm soát đau, phù nề sau phẫu thuật. + Kiểm soát cơ lực cơ tứ đầu đùi. - Điều trị: + Chườm lạnh khớp gối 20 phút cách 2h + Băng chun ép cố định khớp gối. + Đi lại bằng nạng đến khi kiểm soát được cơ đùi. Chịu một phần trọng lượng lên chân phẫu thuật. - Bài tập: + Tập co cơ tĩnh cơ tứ đầu đùi và toàn bộ chân phẫu thuật. + Tập vận động thụ động khớp gối từ 0 đến 30o trong những ngày đầu, tập tăng dần đến 2 tuần đạt gấp gối90o + Tập duỗi khớp gối. + Tập vận động khớp cổ chân, tập vận động khớp háng của chânphẫu thuật. * Giai đoạn II: từ 2 đến 6 tuần sau phẫu thuật. - Mụctiêu: + Lấy lại tầm vận động của khớp gối. + Tăng cường sức mạnh nhómcơ đùi. + Kiểm soát đau và phù nề. - Bài tập: + Tiếp tục các bài tập ở trên. + Tập duỗi khớp gối tối đa. + Tập gấp dần khớp gối đến 6 tuần lấy lại hoàn toàn tầm vận động khớp gối. + Tiếp tục chịu trọng lượng lên chân phẫu thuật, bỏ nạng sau 4 tuần. + Tập gia tăng sức mạnh cơ đùi bằng chun, tạ, bao cát hoặc dụng cụ tập khớp gối chuyên dụng. + Tập xuống tấn, tập đạp xe đạp, tập bơi. Bệnh nhân trở lại các hoạt động bình thường sau 6 tháng. 3. Các điều trịkhác - Kết hợp thuốc điều trị chống viêm giảm đau, giảm phùnề. - Haituầnsauphẫuthuậtcóthểđiềutrịkếthợpbằngcácphươngphápvật lý trị liệu: hồng ngoại, điện xung, điện phân… - Khivậnđộngkhớpgối,nếukhớpgốisưngnềnhiều,giảmcườngđộtập, chườm lạnh khớpgối. IV. THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM - Lần đầu: sau phẫu thuật 2 tuần. Các lần tiếp theo cách 1tháng. - Khám đến 6 tháng sau phẫuthuật.
Vỡ xương bánh chè là một trong số những chấn thương về khớp nghiêm trọng, ảnh hưởng tới khả năng đi lại, vận động. Thời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè bao lâu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Cùng tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây nhé! Phương pháp điều trị Điều trị với phương pháp bó bột sẽ nhanh lành hơn người bệnh cần phẫu thuật Thông thường, thời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè của người bệnh được điều trị với phương pháp bó bột sẽ nhanh lành hơn người bệnh cần phẫu thuật. Đối với bệnh nhân bó bột Thường là chấn thương, vỡ xương bánh chè mức độ nhẹ, có thể bó bột để cải thiện tình trạng bệnh. Lúc này người bệnh cần bất động, tập cơ cơ tĩnh trong nẹp, tập chủ động các khớp tự do như háng, cổ chân để tăng cường tuần hoàn, tập đi với nạng. Bên cạnh đó, người bệnh cần tập duỗi khớp, gấp gối tăng dần, tập các bài xuống tấn, đạp xe đạp, tập bơi, lên xuống cầu thang. Thời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè đối với những người bệnh bó bột khoảng 2-3 tháng. Đối với bệnh nhân phẫu thuật Với những trường hợp vỡ xương mức độ nặng thì cần phải phẫu thuật. Sau phẫu thuật 2-6 tuần, người bệnh cần vận động khớp gối, tăng sức mạnh của nhóm cơ đùi, giảm đau và phù nề. Thời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè khi phẫu thuật khoảng sau 6 tháng. Chăm sóc sau gãy xương bánh chèThời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào chế độ chăm sóc sau gãy Ngoài phương pháp điều trị, thời gian phục hồi sau vỡ xương bánh chè nhanh hay chậm còn phụ thuộc vào chế độ chăm sóc sau gãy. Nếu người bệnh được chăm sóc chu đáo, kiêng khem đúng cách sẽ giúp hồi phục nhanh chóng và ngược lại. - Thường xuyên xoa bóp nhằm chống kết dính xung quanh sẹo mổ, xung quanh xương bánh chè và xung quanh khớp. - Giảm đau, tránh co cứng khớp gối bằng nhiệt trị liệu, điện xung, điện phân thuốc qua khớp gối (với phẫu thuật buộc vòng chỉ thép chống chỉ định dùng sóng ngắn để điều trị) - Chườm lạnh khớp gối 20 phút cách nhau 2h - Vận động nhẹ nhàng và tránh những động tác mạnh, lao động nặng sau vỡ xương bánh chè - Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng qua chế độ ăn uống hàng ngày, tăng cường các thực phẩm giàu canxi, thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe. - Nghỉ ngơi đúng cách, tránh thức khuya, ngủ đủ giờ, đủ giấc - Không nên đi lại nhiều hoặc đứng quá lâu - Tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng thuốc (nếu có) đúng liều lượng, đủ thời gian quy định. Tái khám, kiểm tra theo đúng lịch hẹn. Thông thường thời gian phục hồi xương bánh chè sau vỡ hoặc gãy tương đương nhau, tầm ngoài 6 tháng là hồi phục hoàn toàn. Để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp, bạn có thể sử dụng thuốc bổ xương khớp Nhật để cung cấp hỗ trợ dinh dưỡng, giúp duy trì khớp khỏe mạnh, đồng thời hỗ trợ làm giảm đau khớp rất quan trọng. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng viên uống hỗ trợ xương khớp để hỗ trợ phục hồi và bảo dưỡng chất nhờn bôi trơn khớp và các mô khớp, đồng thời phòng ngừa bệnh xương khớp quay trở lại, cải thiện tình trạng người bệnh. Japana là đơn vị chuyên cung cấp các sản phẩm Nhật Bản chính hãng với hơn 70 ngành hàng cùng 7.000 sản phẩm đã được nhiều khách hàng yêu thích và tin dùng nhiều năm qua. Nếu bạn đang có nhu cầu mua các sản phẩm hỗ trợ xương khớp có nguồn gốc Nhật Bản, đừng ngần ngại hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất nhé. Nguồn: benhvienthucuc.vn |
