(HNM) - Dẫu chưa có cuộc điều tra nghiên cứu cụ thể về nạn chơi cờ bạc trong thanh niên nhưng ở không ít địa phương, nhất là vùng ven đô, tình trạng cha mẹ bán nhà, bán đất trả nợ cho con chơi cờ bạc không phải là hiếm. PGS-TS Trịnh Hòa Bình, Giám đốc Trung tâm Dư luận xã hội và truyền thông đại chúng đã lý giải về vấn đề trên trong nội dung cuộc trao đổi cùng Hànộimới. Show
- Theo ông, vì sao thanh niên lại ham mê cờ bạc? - Từ trong nguồn cội có tính chất văn hóa, việc vui chơi có thưởng vốn là sinh hoạt văn hóa trong cộng đồng dân cư mỗi khi có kỳ cuộc hội hè. Cùng với thời gian, sinh hoạt này bị biến tướng, trở thành tệ nạn cờ bạc. Có nhiều nguyên nhân khiến thanh niên ham mê cờ bạc, trong đó quan trọng là đời sống xã hội rất phức tạp và có nhiều thách thức. Trong bối cảnh đó, thanh niên cảm thấy cuộc sống vô vị, không có ý nghĩa nên dễ sa vào cờ bạc. Thực tế, đa số những người dấn thân vào cờ bạc lúc đầu không hoàn toàn vì động cơ tiền bạc. Thêm vào đó là yếu tố kích thích hoặc có thể là giải thưởng "khủng" hoặc có thể là chuyện thắng thua, hơn thiệt, dẫn con người ta đến say mê.- Ông cha ta đã từng đúc kết "Cờ bạc là bác thằng bần" hay gần đây có câu "đánh đề ra đê mà ở" để chỉ ra con đường tất yếu của việc chơi cờ bạc. Ngoài hậu quả về mặt kinh tế, cờ bạc hẳn còn gây ra những tác động xấu về mặt xã hội phải không ạ? - Ngoài khả năng có thể bị khánh kiệt tài sản, người đam mê cờ bạc phải trả giá đắt trong sinh hoạt ứng xử cộng đồng, công việc sa sút, thay đổi nhân cách. Nạn cờ bạc cũng làm ảnh hưởng đến thời gian, công sức và sức khỏe của người chơi. Và điều quan trọng là cờ bạc có thể làm con người ta mất đi niềm tin. Nếu trước đó, việc giảm sút niềm tin ở đời sống hàng ngày dẫn người ta đến với cờ bạc thì khi dấn thân vào và trượt dài với nó, cờ bạc càng củng cố thêm, làm rõ thêm, sâu hơn việc người ta mất niềm tin ở cuộc sống lành mạnh, bình thường. Đặc biệt với thanh thiếu niên, những người chưa tham gia vào đời sống lao động thì việc sa vào cờ bạc dẫn đến thiếu tiền, buộc phải tìm mọi cách có được tiền để chơi nữa, để gỡ lại số tiền đã thua... làm người ta trượt dài và không "ngóc đầu" lên được, không trở lại với cuộc sống bình thường được.- Hậu quả rõ ràng ai cũng thấy mà tại sao nạn cờ bạc ngày càng gia tăng, thưa ông? - Như đã nói ở trên, đời sống xã hội đang có nhiều vấn đề phức tạp đan xen, có nhiều thách thức trong chuyển đổi thì niềm tin xã hội bị lung lay, giảm sút, thanh niên thấy cần phải đi tìm nguồn "động viên" bằng những trò này trò khác. Bên cạnh đó, niềm say mê yêu lao động hàng ngày bị suy giảm, thích chơi bời hơn thích làm việc cũng khiến người ta lao vào cờ bạc. Một vấn đề tưởng như mâu thuẫn nữa là khi thu nhập giảm sút, những khó khăn của đời sống kinh tế - xã hội càng nhiều thì người ta càng có lý do để sa vào nạn "đỏ đen" với một niềm tin "tội nghiệp" là có thể kiếm được tiền từ những canh bạc. Rồi có những nguyên nhân phụ trợ như việc các phương tiện thông tin đại chúng đưa thông tin, những câu chuyện xung quanh nạn cờ bạc, vô tình gợi sự tò mò cho những người trẻ, vốn thích tìm hiểu những điều mới, nhất là những gì bị cấm đoán.- Vậy thì theo ông có thể làm gì để hạn chế nạn cờ bạc? - Ở bình diện xã hội thì mỗi gia đình phải giáo dục nghiêm khắc tất cả thành viên của mình. Trong phạm vi toàn cộng đồng, chúng ta không nên ngần ngại, xấu hổ khi tổ chức một cuộc vận động bài trừ tệ nạn cờ bạc. Một vấn đề khác là nạn cờ bạc trá hình, những hình thức đánh bài muôn hình vạn trạng đang diễn ra mạnh mẽ như vậy thì đã đến lúc Nhà nước phải đưa hoạt động đó vào quản lý. Tức là chúng ta tổ chức chơi cờ bạc hợp pháp có kiểm soát, có luật pháp can thiệp và có thu thuế. Có một thực tế là người ta vẫn đi nước ngoài đánh bạc. Đằng nào người ta cũng vẫn chơi bạc thì việc tổ chức chơi bạc chính thức của Nhà nước sẽ góp phần lành mạnh hóa, tránh chảy máu ngoại tệ. Bên cạnh đó, khi người ta chơi có địa chỉ thì những hệ lụy gây rối ren cho xã hội hoàn toàn có thể kiểm soát được. Nói cho cùng nạn cờ bạc chắc chắn không bao giờ tiêu vong bởi nó luôn đi cùng với lịch sử phát triển loài người. Vậy thì thay vì để nó phát triển tự phát, tốt hơn hết là chúng ta kiểm soát và lành mạnh hóa nó.- Xin cảm ơn ông!
Nghiện cờ bạc hay lạm dụng cờ bạc, là sự thôi thúc đánh bạc không thể kiểm soát được, bất chấp số tiền phải trả. Để hiểu hơn về nguyên nhân và cách xử trí rối loạn này, hãy cùng bác sĩ YouMed theo dõi bài viết dưới đây để trang bị cho mình kiến thức đúng đắn nhất. 1. Đánh bạc là gì?Đánh bạc có nghĩa là sẵn sàng mạo hiểm một thứ gì đó có giá trị với bạn với hy vọng nhận được thứ gì đó có giá trị cao hơn. Việc đánh bạc kích thích “trung tâm thưởng” của não giống như khi bạn dùng ma túy hoặc rượu, từ đó dẫn đến nghiện. Nếu bạn nghiện cờ bạc, bạn có thể liên tục chạy theo các vụ cá cược. Từ đó dẫn đến thua lỗ, tiêu hết tiền tiết kiệm, tích lũy nợ. Thậm chí trộm cắp hoặc lừa đảo để phục vụ cho cơn nghiện. 2. Nghiện cờ bạc có những đặc điểm gì?Các triệu chứng và dấu hiệu bao gồm:
Người bình thường đánh bạc sẽ dừng lại khi thua hoặc đặt giới hạn thua. Nhưng những người nghiện cờ bạc buộc phải tiếp tục chơi để lấy lại tiền của họ. Cho nên cuộc sống của họ ngày càng bị tàn phá theo thời gian.  3. Nguyên nhân của Nghiện cờ bạc là gì?Lý do chính xác gây ra nghiện cờ bạc vẫn chưa được hiểu rõ. Giống như nhiều vấn đề tâm thần khác, nghiện cờ bạc có thể là kết hợp của các yếu tố sinh học, di truyền và môi trường. Các yếu tố nguy cơ liên quan đến nghiện cờ bạc:Rối loạn sức khỏe tâm thầnNgười nghiện cờ bạc thường có lạm dụng chất gây nghiện, rối loạn nhân cách, trầm cảm hoặc lo âu. Nghiện cờ bạc cũng có thể liên quan đến rối loạn lưỡng cực, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). Tuổi tácNghiện cờ bạc phổ biến hơn ở người trẻ tuổi và trung niên. Đánh bạc trong thời thơ ấu hoặc thiếu niên làm tăng nguy cơ nghiện cờ bạc sau này. Tuy nhiên, nghiện cờ bạc ở người lớn tuổi cũng có thể là một vấn đề. Giới tínhNghiện cờ bạc phổ biến ở nam giới hơn nữ giới. Phụ nữ thường bắt đầu đánh bạc muộn hơn và có thể bị nghiện nhanh hơn. Nhưng tỉ lệ nghiện cờ bạc ở nam và nữ ngày càng trở nên giống nhau. Ảnh hưởng từ gia đình hoặc bạn bèNếu người thân trong gia đình hoặc bạn bè của bạn có vấn đề về đánh bạc, khả năng bạn nghiện cờ bạc cũng sẽ cao hơn. Thuốc điều trị bệnh Parkinson và hội chứng chân không yênThuốc Dopamine có tác dụng phụ hiếm gặp là gây ra các hành vi cưỡng chế, bao gồm cả cờ bạc, ở một số người. Đặc điểm tính cáchTính cạnh tranh cao, nghiện công việc, bốc đồng, bồn chồn hoặc dễ chán nản có thể làm tăng nguy cơ nghiện cờ bạc. 4. Hậu quả của việc nghiện cờ bạc
5. Chẩn đoán nghiện cờ bạcNếu bạn nhận ra rằng bạn có vấn đề về cờ bạc, hãy đến khám Bác sĩ Tâm thần. Để đánh giá vấn đề nghiện cờ bạc của bạn, bác sĩ Tâm thần sẽ có thể: Đặt câu hỏi liên quan đến thói quen cờ bạc của bạnBác sĩ có thể xin phép nói chuyện với người thân trong gia đình hoặc bạn bè của bạn. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ không cung cấp bất kỳ thông tin nào về bạn khi không có sự đồng ý của bạn. Xem lại thông tin y khoa của bạnMột số loại thuốc có thể có tác dụng phụ hiếm gặp dẫn đến các hành vi cưỡng chế, bao gồm cả đánh bạc, ở một số người. Một bài kiểm tra thể chất có thể xác định các vấn đề sức khỏe của bạn mà đôi khi có liên quan đến nghiện cờ bạc. Làm một bài đánh giá tâm thầnBao gồm các câu hỏi về các triệu chứng, suy nghĩ, cảm xúc và hành vi liên quan đến cờ bạc của bạn. Tùy thuộc vào các dấu hiệu và triệu chứng của bạn, bạn có thể được đánh giá là có rối loạn tâm thần liên quan đến đánh bạc quá mức. Sử dụng Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5)DSM-5 được xuất bản bởi Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ. Trong đó liệt kê tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nghiện cờ bạc. 6. Điều trị Nghiện cờ bạc như thế nào?Điều trị nghiện cờ bạc có thể là một thách thức. Vì hầu hết mọi người đều gặp khó khăn khi thừa nhận họ có vấn đề. Tuy nhiên, một phần chủ yếu của điều trị là để giúp bạn thừa nhận rằng bạn là một người nghiện cờ bạc. Nếu gia đình hoặc cấp trên gây áp lực cho bạn về việc điều trị, bạn có thể sẽ từ chối điều trị. Nhưng việc điều trị có thể giúp bạn lấy lại cảm giác kiểm soát và giúp hàn gắn các mối quan hệ hoặc phục hồi tài chính. Các phương pháp trị liệu bao gồm: Trị liệuLiệu pháp hành vi hoặc liệu pháp nhận thức hành vi có thể có lợi. Sử dụng việc tiếp xúc có hệ thống với các hành vi bạn không muốn học hỏi và dạy cho bạn các kỹ năng giảm ham muốn đánh bạc là vai trò của Liệu pháp hành vi. Liệu pháp nhận thức hành vi tập trung vào việc xác định niềm tin không lành mạnh, phi lý và tiêu cực. Thay thế chúng bằng những niềm tin lành mạnh, tích cực. Liệu pháp gia đình cũng có thể có ích. Sử dụng thuốcThuốc chống trầm cảm và thuốc ổn định khí sắc có thể làm giảm các rối loạn thường đi cùng với nghiện cờ bạc. Chẳng hạn như trầm cảm, OCD hoặc ADHD. Một số thuốc chống trầm cảm có thể có hiệu quả trong việc giảm hành vi đánh bạc. Các loại thuốc như thuốc kháng ma túy, hữu ích trong điều trị lạm dụng chất, có thể có ích trong điều trị nghiện cờ bạc. Các nhóm tự lựcMột số người thấy rằng nói chuyện với những người nghiện đánh bạc khác có thể có ích cho điều trị. Hãy hỏi chuyên gia chăm sóc sức khỏe của bạn để được tư vấn về các nhóm tự lực. Chẳng hạn như Người đánh bạc ẩn danh và các nguồn thông tin khác. Điều trị nghiện cờ bạc có thể bao gồm điều trị ngoại trú, nội trú tùy thuộc vào nhu cầu và nguồn lực của bạn. Điều trị lạm dụng chất gây nghiện, trầm cảm, lo âu hoặc bất kỳ rối loạn tâm thần nào khác có thể là một phần trong điều trị nghiện cờ bạc. 7. Phòng ngừa nghiện cờ bạc như thế nào?Mặc dù không có cách nào được chứng minh có thể ngăn chặn đánh bạc. Các chương trình giáo dục nhắm vào các cá nhân và nhóm có nguy cơ cao có thể có ích. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ của nghiện cờ bạc, hãy tránh đánh bạc dưới mọi hình thức. Tránh những người đánh bạc và nơi có đánh bạc. Điều trị khi có dấu hiệu sớm giúp ngăn chặn việc đánh bạc trở nên tồi tệ hơn. |
