Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại

Mưa axit được phát hiện ra đầu tiên năm 1948 tại Thuỵ Điển. Mưa axit là hiện tượng nước mưa có độ chua (pH dưới 5,6) và trong thành phần nước mưa có nitơ và lưu huỳnh. Nguyên nhân sâu xa của tình trạng mưa axit bắt nguồn từ việc con người tiêu thụ nhiều nguyên liệu tự nhiên như than đá, dầu mỏ... cho quá trình sống, phát triển sản xuất.

Nguyên nhân gây ra mưa axit.

Mưa axit cũng có thể bắt nguồn từ núi lửa, cháy rừng hay sấm sét khi mà khí SO2 và NO2 kết hợp với hơi nước trong khí quyển và tạo thành axit dưới 2 dạng: khô như khí gas và ướt như mưa axit, tuyết, sương mù.

Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại
Quá trình hình thành mưa axit.

Mưa axit có giá trị pH thấp hơn 4,7 sẽ chuyển chì hữu cơ trong đất thành chì vô cơ, ức chế sự phân chia tế bào của rễ cây, do đó, bào tử của các loại vi khuẩn, nấm, virus và các mầm bệnh khác xâm nhập vào rễ cây và có thể làm chết cây; Nếu giá trị PH thấp hơn 3,5 thì nó sẽ gây hại trực tiếp đến tán lá của cây, làm cho cây bị héo và chết. Chính vì vậy, người ta thường gọi trận mưa axit này là "thần chết trên bầu trời".

Tác hại của mưa axit

Việc tiêu thụ than đá, dầu mỏ, làm thải ra lượng lớn khí độc hại là lưu huỳnh đioxit (SO2) và nitơ đioxit (NO2). Các khí này sau khi thải vào môi trường đã hòa tan với hơi nước trong không khí, tạo thành axit sunfuaric (H2SO4) và axit nitric (HNO3). Khi mưa, các hạt axit lẫn vào nước, làm độ pH của nước mưa giảm. Nó có thể hoà tan một số bụi kim loại và ôxit kim loại bay lơ lửng trong không khí như ôxit chì... và trở nên độc hại với cây cối, vật nuôi và con người.

Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại
Mưa axit ảnh hưởng xấu tới đất do nước mưa ngầm xuống đất làm tăng độ chua của đất.

  • Mưa axit ảnh hưởng xấu tới các thuỷ vực (ao, hồ). Các dòng chảy do mưa axit đổ vào hồ, ao sẽ làm độ pH của hồ, ao giảm đi nhanh chóng, các sinh vật trong hồ, ao suy yếu hoặc chết hoàn toàn. Hồ, ao trở thành các thuỷ vực chết.
  • Mưa axit có thể gây ra tác hại lớn đối với thực vật rừng. Lá cây tiếp xúc với mưa axit càng lâu thì mức độ gây hại càng nặng.
  • Mưa axit ảnh hưởng xấu tới đất do nước mưa ngầm xuống đất làm tăng độ chua của đất, hoà tan các nguyên tố trong đất cần thiết cho cây như canxi (Ca), Magiê (Mg),... làm suy thoái đất, cây cối kém phát triển. Lá cây gặp mưa axit sẽ bị "cháy" lấm chấm, mầm sẽ chết khô, làm cho khả năng quang hợp của cây giảm, cho năng suất thấp.
  • Mưa axit còn phá huỷ các vật liệu làm bằng kim loại như sắt, đồng, kẽm,... làm giảm tuổi thọ các công trình xây dựng.
  • Các tác hại trực tiếp của việc ô nhiễm do các chất khí axit lên người bao gồm các bệnh về đường hô hấp như: suyễn, ho gà và các triệu chứng khác như nhức đầu, đau mắt, đau họng... Các tác hại gián tiếp sinh ra do hiện tượng tích tụ sinh học các kim loại trong cơ thể con người từ các nguồn thực phẩm bị nhiễm các kim loại này do mưa axit.
  • Các hạt sulphate, nitrate tạo thành trong khí quyển sẽ làm hạn chế tầm nhìn. Các sương mù axit làm ảnh hưởng đến khả năng lan truyền ánh sáng Mặt trời. Ở Bắc cực, nó đã ảnh hưởng đến sự phát triển của Địa y, do đó ảnh hưởng đến quần thể tuần lộc và nai tuyết - loại động vật ăn Địa y.

Làm cách nào để giảm lượng mưa axit?

Nhưng bất chấp bằng chứng rõ ràng liên quan đến vấn đề ô nhiễm không khí, các công ty từ chối trách nhiệm và nghi ngờ về nghiên cứu. Tại Hoa Kỳ, các công ty đã vận động hành lang chống lại việc điều chỉnh ô nhiễm, và thuyết phục các chính trị gia rằng các chính sách đó sẽ làm tăng chi phí năng lượng và đe dọa việc làm. Những trở ngại này khiến chính phủ phải trì hoãn các thay đổi, tạm dừng các nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.

Nhưng sau một thập kỷ, Quốc hội cuối cùng đã hành động. Vì phần lớn lượng khí thải lưu huỳnh đioxit đến từ các nhà máy điện, chính phủ đặt ra một giới hạn về lượng khí thải mỗi năm của từng nhà máy điện. Điều này buộc mọi công ty phải giảm lượng khí thải trong dài hạn.

Một số nhà máy đã thêm bộ lọc khử lưu huỳnh vào ống hút khói của họ, hoặc chuyển sang sử dụng than có hàm lượng lưu huỳnh thấp và khí đốt tự nhiên. Những tiến bộ này cho phép ngành điện phát triển trong khi tình trạng ô nhiễm được kiểm soát.

Đến năm 1985, Canada và Liên minh Châu Âu đã thông qua các giải pháp của riêng họ, và các điều ước quốc tế bắt đầu lưu hành để giảm ô nhiễm không khí trên toàn thế giới. Một số quốc gia như Nga, Ấn Độ và Trung Quốc vẫn phụ thuộc nhiều vào than có hàm lượng lưu huỳnh cao. Tuy nhiên, việc nhận định mưa axit là một mối đe dọa lớn nên nhiều chính sách bảo vệ môi trường đã được áp dụng và hạn chế mối nguy hiểm này. Tóm lại, mưa axit là một mối đe dọa nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát được, quan trọng là các quốc gia có dứt khoát hay không mà thôi.

Mưa axit là gì? Chúng ta đều đã được nghe đến mưa axit thông qua các phương tiện đại chúng, sách vở... Nhưng mưa axit là gì, mưa axit có những tác hại như thế nào đối với đời sống con người, động thực vật, môi trường và các hệ sinh thái. Hãy cùng máy lọc nước Karofi tìm hiểu chi tiết về mưa axit qua bài viết dưới đây nhé.

Mưa axit là gì?

Mưa axit hay còn có tên gọi là Acid Rain, trong đó chứa các chất ô nhiễm công nghiệp và nước mưa có độ pH dưới 5.6. Có những hạt axit lẫn vào nước mưa khiến cho độ pH giảm xuống, cùng với đó mưa axit còn hòa tan một số kim loại nguy hiểm khiến cho nước mưa rơi xuống có nhiều độc tố gây hại hơn.

Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại

Mưa axit là gì?

Trong nước mưa axit có chứa các tạp chất ô nhiễm như SO2 và NO2, mưa axit hình thành là do lượng khí thải này tạo nên. Khí thải này xảy ra do quá trình phát triển của công nghiệp, hóa chất... do con người khai thác than đá, dầu mỏ và các nhiên liệu tự nhiên khác không hợp lý.

Trong đó, khu vực bị ảnh hưởng nhiều bởi mưa axit chủ yếu là các nước Đông Âu, phía đông của Hoa Kỳ và đông nam Canada. Không chỉ ở các nước Đông Âu mà các nước Đông Nam Á cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi mưa axit, điển hình đó là bờ biển ở phía đông nam của Trung Quốc và Đài Loan.

Nguyên nhân gây mưa axit

Nguyên nhân để dẫn đến mưa axit có rất nhiều yếu tố tác động, trong đó gồm nguyên nhân tự nhiên và nguyên nhân từ con người.

  • Nguyên nhân tự nhiên

Do núi lửa phun trào, hiện tượng cháy rừng tăng cao và diện rộng dẫn đến tăng lượng oxit lưu huỳnh và oxit nitơ trong không khí. Từ đó, tích tụ gây ra mưa axit ở một số khu vực trên thế giới.

  • Nguyên nhân từ con người

Cùng với sự phát triển công nghiệp và kinh tế, con người khai thác và sử dụng nhiều than đá, dầu mỏ để làm chất đốt. Việc này dẫn tới sản sinh ra các khí độc như SO2, NO2, H2SO4, HNO3,... Bởi vì trong các than đá, dầu mỏ chiếm một lượng lớn lưu huỳnh, nitơ kết hợp cùng oxy trong không khí. Trong quá trình khai thác, các khí kết hợp cùng nhau sẽ hình thành nên mưa axit.

Hoạt động từ một số nhà máy công nghiệp luyện kim, lọc dầu, nhiệt điện tạo ra lượng khí thải lớn. Lâu dần, các khí thải tích tụ và hình thành nên mưa axit ở các khu vực lân cận.

Tác hại của mưa axit là gì?

Ở những nơi xuất hiện mưa axit, môi trường hệ sinh thái, động thực vật, con người và cả những công trình kiến trúc cũng bị ảnh hưởng trực tiếp

Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại

Những tác hại của mưa axit

Sức khỏe con người bị đe dọa

Mưa axit gây ảnh hưởng xấu trực tiếp đến sức khỏe con người, đặc biệt khi bạn sử dụng nước mưa để sinh hoạt hàng ngày như vệ sinh cá nhân, giặt giũ, tắm gội... thì rất dễ gây nên những bệnh về da như mẩn đỏ, ngứa, nấm và thậm chí bị nặng là gây viêm da.

Nhất là khi bạn sử dụng nước mưa axit để chế biến thực phẩm thì sẽ gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa và đường ruột. Trong nước mưa axit có nhiều chất gây hại cho sức khỏe con người và dễ thấm vào thực phẩm, nước uống. Nếu trẻ em ăn uống vào thực phẩm ô nhiễm nước mưa axit sẽ gây nên những tổ thương dây thần kinh.

Nếu bị nhiễm nặng có thể dẫn tới ảnh hưởng sâu não bộ, thậm chí là tử vong. Theo như các chuyên gia khoa học nghiên cứu, các chất kim loại có trong mưa axit sẽ gây ra bệnh Alzheimer. Cùng với đó, mưa axit còn làm giảm sức đề kháng và đường hô hấp của con người.

Tác động đến khí quyển

Không chỉ tác động xấu đến sức khỏe con người mà mưa axit còn ảnh hưởng đến khí quyển, gây hậu quả xấu đến trái đất. Khi mà mưa axit kéo dài, hình thành những hạt sulfate, nitrate trong bầu khí quyển và làm hạn chế tầm nhìn. Khi đó, bầu không khí sẽ hình thành các sương mù axit, làm ảnh hưởng đến khả năng chiếu sáng từ mặt trời. Hiện tượng xảy ra ở Bắc Cực đã làm ảnh hưởng đến sự tồn tại và sinh trưởng của địa y và quần thể tuần lộc, nai tuyết.

Tác động đến sinh vật dưới nước

Mưa axit có độ pH thấp nên làm giảm độ pH có trong nước, từ đó làm ảnh hưởng đến khả năng sống, phát triển của các sinh vật thủy sinh. Nếu như lượng mưa axit có nhiều trong ao hồ sẽ dẫn tới hệ sinh thái nước bị ảnh hưởng, các sinh vật suy yếu và không thể sinh sống được.

Không chỉ ảnh hưởng đến sinh vật sống trong ao hồ mà còn ảnh hưởng đến nước biển và hệ sinh thái biển. Nồng độ axit trong mưa axit cao, ảnh hưởng đến việc các loài cá hấp thụ dinh dưỡng, độ pH trong nước biển giảm đi gây mất cân bằng muối ở trong các mô. Và còn làm ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của sinh vật biển do làm suy yếu nồng độ canxi của các sinh vật biển.

Mưa axit là gì nguyên nhân và tác hại

Tác động của mưa axit đến sinh vật và môi trường

Cây trồng, hoa màu ảnh hưởng nghiêm trọng

Bên cạnh gây hại cho động vật thì mưa axit còn ảnh hưởng lớn đến thực vật nhất là cây trồng, hoa màu nông nghiệp. Khi mưa axit xuất hiện, nước mưa ngấm vào đất và hòa tan các chất độc hại có trong nước mưa vào đất. Tiếp đó, rễ cây sẽ hấp thụ và làm ảnh hưởng đến sự phát triển cây trồng. Hơn thế, nước mưa axit còn làm trôi đi các chất dinh dưỡng có trong đất. Điều này làm cho cây trồng không thể hấp thu dinh dưỡng trong đất, cây trồng suy yếu và héo mòn dần.

Xói mòn bề mặt công trình kiến trúc

Những tác hại lớn mà mưa axit gây ra còn có làm xói mòn bề mặt các công trình, kiến trúc. Mưa axit rơi xuống làm hòa tan các loại đá như sa thạch, cẩm thạch và vôi. Những công trình kiến trúc có lịch sự lâu đời cũng sẽ bị ảnh hưởng, làm mất đi giá trị tính thẩm mỹ và văn hóa của công trình kiến trúc. Mưa axit còn ăn mòn những đồ vật làm từ sứ, kim loại và dệt may. Dẫn tới hoen gỉ, xói mòn những công trình kiến trúc cầu đường, máy móc và thuyền bè... Tốc độ hao mòn của các máy móc cũng tăng nhanh, thường xuyên phải sửa chữa, bảo dưỡng thì mới đảm bảo các hoạt động sản xuất trong đời sống.

Cách khắc phục tình trạng mưa axit

  • Mưa axit xảy ra chủ yếu nguyên nhân vẫn đến từ hoạt động con người. Vậy nên, biện pháp khắc phục tình trạng mưa axit tốt nhất vẫn chính là ý thức con người.
  • Các cơ quan chức năng cần có những biện pháp, quy định cụ thể trong xử lý khí thải và khai khoáng.
  • Các nhà máy, xí nghiệp khai thác than, dầu mỏ cần có hệ thống ống khói hợp lý, lắp đặt thêm thiết bị khử sunphua
  • Kiểm soát tình trạng khí thải của xe cộ có động cơ, hệ thống giao thông hợp lý
  • Loại bỏ triệt để những khí nitơ và lưu huỳnh trong than đá trước khi sử dụng
  • Sử dụng những loại năng lượng sạch, thân thiện với môi trường nhiều hơn
  • Không sử dụng nước mưa vào sinh hoạt hàng ngày

Việc khắc phục tình trạng mưa axit không phải trong thời gian là có thể khắc phục được, mà cần một thời gian dài thay đổi và khắc phục. Thế nên, nguồn nước của gia đình bạn phải đảm bảo chất lượng, sạch sẽ mới mang đến sức khỏe tốt cho gia đình bạn. Để nguồn nước được đảm bảo an toàn hơn thì chúng ta vẫn nên xử lý qua cơ chế lọc.