Đậu que, đậu ve hay đậu cô ve (gốc từ tiếng Pháp: haricot vert) có danh pháp khoa học là Phaseolus vulgaris. Có nhiều giống khác nhau được trồng với hương vị và màu sắc khác nhau: từ vàng tới lục nhạt hoặc hơi tím. Quả đậu cô ve có thể được bán ở dạng đóng hộp, đông lạnh hoặc tươi. Show
Tên gọi[sửa | sửa mã nguồn]Tên gọi đậu que thường gây nhầm lẫn với các loại đậu khác cũng được gọi là đậu que trong tiếng Việt, dùng để chỉ các loại đậu có tên green bean, string bean, snap bean ở đông bắc và phía tây nước Mỹ, hoặc tên ejotes ở Mexico, là quả chưa chín của những giống đậu được trồng riêng biệt để lấy cả vỏ lẫn ruột. Tại các nước nói tiếng Anh, từ green bean hoặc common bean thông thường là tên gọi để chỉ phần quả đậu còn tươi, chưa chín của cây Á hậu đậu (Phaseolus coccineus), đậu đũa (Vigna unguiculata sesquipedalis), đậu ván, hay đậu rồng (Psophocarpus tetragonolobus). Đậu Hà Lan (Pisum sativum) đôi khi cũng được gọi là green bean tại Mỹ. Ngoài ra, tên gọi haricot vert có thể nhầm lẫn với haricot bean hoặc Navy bean, là một loại hạt đậu khô. Cũng cần phân biệt đậu cô ve với đậu tây. Đặc điểm[sửa | sửa mã nguồn]Cây cỏ một năm, lá kép với 3 lá chét hình tam giác, chùm hoa gồm nhiều hoa màu trắng hoặc tím. Quả dài, dẹt chứa nhiều hạt hình thận. Phân bố, sử dụng[sửa | sửa mã nguồn]Đậu cô ve là loài cây thường niên được thuần hóa ban đầu tại khu vực Mesoamerica và Andes cổ đại của Trung Mỹ, ngày nay được trồng phổ biến trên khắp thế giới để lấy quả đậu, cả dạng khô lẫn đậu cô ve tươi. Lá cây đậu cô ve đôi khi cũng được dùng như rau xanh, và rễ dùng làm thức ăn cho gia súc. Đậu cô ve cùng với bí và ngô là ba loại ngũ cốc cơ bản của nền nông nghiệp thổ dân châu Mỹ. Là một cây thuộc phân họ Đậu, rễ của đậu cô ve các loài vi khuẩn cố định ni tơ cung cấp dưỡng chất cần thiết cho hai loài cây kia. Chất độc[sửa | sửa mã nguồn]Hoa và quả đậu que thường Độc chất phytohaemagglutinin, một hợp chất lectin, có trong nhiều loại đậu phổ biến, đặc biệt ở đậu tây đỏ. Đậu tây trắng chứa khoảng 1/3 lượng độc tố so với đậu tây đỏ; đậu tằm (vicia faba) chứa khoảng 5-10% độc tố so đậu tây đỏ. Phytohaemagglutinin có thể bị mất hoạt tính khi luộc đậu trong vòng 10 phút ở nhiệt độ sôi (100 °C; 212 °F). Đối với đậu khô, cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng khuyến cáo phải ngâm đậu trong nước ít nhất 5 giờ và sau đó nên lược bỏ nước ngâm. Nếu nấu đậu ở nhiệt độ dưới điểm sôi, chẳng hạn như sử dụng nồi hầm (slow cooker), độc tính của haemagglutinin sẽ tăng lên: đậu nấu ở 80 °C (176 °F) độc tính được ghi nhận tăng gấp năm lần so với đậu sống. Sự gia tăng các ca ngộ độc có liên quan đến việc nấu đậu trong nồi hầm. Các triệu chứng chính của ngộ độc phytohaemagglutinin là buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Bắt đầu từ một đến ba giờ sau khi ăn đậu được nấu không đúng cách, và các triệu chứng thường giảm trong vòng vài giờ. Chỉ ăn khoảng bốn hoặc năm hạt đậu sống ngâm cũng có thể gây ra các triệu chứng trên. Đậu chứa nhiều purin, và được chuyển hóa thành axít uric. Axít uric không phải là một chất độc nhưng nó có thể thúc đẩy sự phát triển hay làm trầm trọng bệnh gút. Vì lý do này, những người có bệnh gút thường được khuyên nên hạn chế ăn các loại đậu.  13:30 - 18/06/2021 Hạt giống đậu trạch lai cho năng xuất cao, thu hoạch quanh năm, giống đậu leo phát triển nhanh, có thể trồng trên những sân thượng và khu vực ban công trong khuôn viên nhà bạn. hãy để những bữa ăn gia đình có them món ăn của quả đậu trạch lai tươi ngon, an toàn thực phẩm. Vụ đông-xuân (ĐX) (chính vụ) đạt 27-30 tấn/ha Vụ thu-đông (TĐ) đạt 16-18 tấn/ha, Vụ xuân-hè (XH) đạt 18-22 tấn/ha, vào vụ xuân hè đặc biệt cao hơn rất nhiều so với giống trạch lai và nhiều giống địa phương khác. Giống TL1 có nhiều ưu điểm hơn hẳn các giống cô ve leo hiện đang trồng phổ biến ở nước ta: Quả ít xơ, lâu hoá già, chậm lứa hái 1-2 ngày chất lượng quả vẫn tốt. Thời vụ: Các tỉnh miền Bắc (Vụ XH gieo từ 20/1 đến 15/2; vụ TĐ gieo từ 20/8 đến 10/9; vụ ĐX gieo từ 15/10 đến 15/11. Tuy nhiên, có nhiều nơi cũng vẫn trồng được đậu trạch lai trái vụ. Với trồng trái vụ: thời gian gieo hạt từ khoảng 25 – 30 tháng Giêng Âm lịch. Cả quá trình từ khi trồng cây cho đến khi được thu hoạch chỉ mất từ 50 – 55 ngày, loại cây này sau đó cho thu hoạch liên tục từ 2 – 3 tháng, với năng suất trung bình từ 1- 1,5 tạ/sào, sau khi trừ chi phí, người nông dân được lãi từ 4 – 5 triệu đồng/sào đậu trạch. Chuẩn bị trước khi gieo trồng đậu trạch lai– Hạt giống quả đậu trạch lai chất lượng tìm mua tại Siêu thị hạt giống số 1B Trần Quang Diệu, Đống Đa, Hà Nội để tìm được hạt giống tốt, tỷ lệ nảy mầm cao. Nếu bạn ở tỉnh, thành phố khác thì liên hệ trực tiếp tới Siêu thị hạt giống. – Chọn và làm đất: Có thể trồng được trên nhiều loại đất, nhưng ở các loại đất giữ ẩm tốt cho năng suất cao và bền cây. Độ pH thích hợp 6-6,5, nếu đất chua dưới 5 cần phải bón thêm vôi khi làm đất. Đất được cày bừa kỹ, lên luống cao 25-30cm, rãnh luống rộng 30cm, mặt luống rộng 70cm, trên mặt luống trồng 2 hàng với mật độ, khoảng cách hợp lý là vụ TĐ: 60 cm x 15 cm; vụ ĐX và XH: 60 cm x 20 cm hoặc 60 cm x 30 cm x 2 cây. Mỗi hốc gieo 3 hạt giống đậu trạch lai để khi mọc thì nhổ tỉa chỉ giữ lại 2 cây mọc khoẻ. – Bón phân, phủ bạt nilon và gieo hạt: Lượng phân bón thích hợp cho 1ha là 20 tấn phân chuồng + 100 kg N + 80 kg P2O5 + 100 kg K2O. Bón lót toàn bộ phân chuồng, phân lân trước khi gieo hạt bằng cách trộn đều rồi bỏ vào các hốc cuốc sẵn, lấp một lớp đất mỏng rồi phủ bạt nilon loại có 2 mặt đen và xám bạc. Dùng cuốc vét đất dưới rãnh chèn 2 mép nilon cho khỏi bị gió bay và dùng ống bơ có cắt thành hình răng cưa đục lỗ rồi mới gieo hạt nhằm tránh cho cây mới mọc bị chết do xót rễ. – Gieo hạt giống đậu trạch lai xong phủ đất bột dày 2cm với vụ hè 1cm với vụ Xuân. Chú ý: Nếu đất khô thì tưới cho đất ẩm rồi mới gieo hạt thì hạt sẽ mọc đều và mọc nhanh. Kỹ thuật chăm sóc giống đậu trạch laiKhi đậu đã mọc đều, kiểm tra để dặm lại những cây mất khoảng nhằm đảm bảo mật độ. Tưới đủ nước cho đậu vào các thời kỳ cây ra hoa và nuôi quả lớn. Chú ý: Chỉ nên tháo nước vào rãnh cho ngấm dần rồi rút hết nước đi, tránh để cây bị úng ngập. Lượng phân đạm và kali được chia đều bón thúc làm 3 lần: Khi cây có 2-3 lá thật, trước khi cắm giàn (có 5-6 lá thật) và khi cây ra quả rộ (sau thu hái lần thứ 2). Có thể phun thêm các loại phân bón lá và tưới thêm phân lân + đạm và kai li sau vài ba đợt thu quả để giúp cho cây đậu trạch lai bền lâu, cho năng suất cao. Thường xuyên xới xáo, vun gốc, hái bớt lá già ở gốc cho vườn thông thoáng hạn chế được sâu bệnh. Khi cây có 5-6 lá thật thì tiến hành cắm giàn theo kiểu chữ nhân hoặc chữ X cao 1,8-2m cho cây leo thì mới cho năng suất cao. Thường xuyên kiểm tra, phát hiện và phun thuốc phòng trừ kịp thời các loại sâu bệnh hại. Nên dùng các loại thuốc trừ sâu bệnh vi sinh(Azaba 0.8EC), thuốc thảo mộc và đảm bảo thời gian cách ly… Đậu leo giống trạch lai thường được trồng để ăn quả xanh. Mới đây Viện Nghiên cứu Rau quả TW mới chọn lọc được giống đậu cô ve leo TL1 có nguồn gốc từ Trung Quốc cho năng suất ổn định trong các vụ và các năm, chất lượng tốt. Những ai không nên ăn đậu cô ve?Đậu cô ve không nên ăn sống mà phải chế biến kỹ sẽ an toàn hơn cho sức khỏe. Đậu cove không tốt cho những người bệnh gout hay bị bệnh dạ dày hoặc nam giới hiếm muộn. Nếu ăn quá nhiều đậu cove có thể dẫn tới tình trạng bị sỏi tiết niệu, vì thế nếu bị sỏi tiết niệu, sỏi mật, sỏi thận không nên ăn nhiều đậu cove. Đậu cove và đậu que khác nhau như thế nào?Đậu cô ve hay còn được gọi là đậu que hoặc đậu ve, có tên khoa học là Phaseolus vulgaris. Tên gọi này là từ mượn biến âm từ tên tiếng Pháp là Haricot vert. Tuy nhiên, trên thế giới, tên gọi và cách đọc của loại đậu này khác nhau tùy vùng miền. Dầu dừa tên gọi khác là gì?Đậu đũa là loại đậu nhỏ thuộc họ đậu, hay còn được gọi là đậu Hà Lan. Do Trạch là gì?Đậu trạch là cây hằng niên, thân thảo, rễ chính mọc sâu nên cây có khả năng chịu hạn tốt, rễ phụ có nhiều nốt sần chủ yếu tập trung ở độ sâu khoảng 20 cm. Thân có 2 dạng: thân sinh trưởng hữu hạn và vô hạn. Lá kép có 3 lá phụ với cuốn dài, mặt lá rất ít lông tơ. Chùm hoa mọc ở nách lá trung bình có từ 2 – 8 hoa. |
