Nhiều người thời trẻ có thân hình đẹp nhưng khi bước vào độ tuổi trung niên thì bắt đầu tăng cân, càng về già lại cân nặng càng cao, thậm chí còn bị béo phì. Béo phì có thể gây ra nhiều chứng bệnh. Hơn nữa, hệ miễn dịch của người cao tuổi không tốt bằng người trẻ tuổi nên dễ mắc bệnh hơn. Muốn "tạm biệt" béo phì, người cao tuổi phải hiểu rõ nguyên nhân gây béo phì và lên kế hoạch giảm cân có mục tiêu.  Nguyên nhân gây béo phì ở người cao tuổi 1. Thiếu ngủ So với người trẻ tuổi, thời gian ngủ của người cao tuổi thường ngắn hơn. Nhiều người cao tuổi cũng gặp vấn đề về giấc ngủ như khó ngủ, mất ngủ, không thể ngủ sâu. Việc thiếu ngủ lâu ngày sẽ ảnh hưởng xấu đến quá trình bài tiết hormone của cơ thể, làm giảm lượng leptin bài tiết trong cơ thể, dẫn đến tăng cân. 2. Teo cơ, giảm cơ Tình trạng teo cơ tăng dần theo tuổi tác. Teo cơ có thể làm giảm tốc độ trao đổi chất của người cao tuổi. Tỷ lệ trao đổi chất suy giảm, khiến chất béo trong cơ thể không thể tiêu tan và gây tích tụ calo, theo thời gian sẽ khiến cơ thể thừa cân, béo phì. 3. Rối loạn nội tiết Sau khi bước vào giai đoạn trung cao tuổi, nội tiết tố do cơ thể tiết ra sẽ ngày càng ít đi và xuất hiện tình trạng rối loạn nội tiết. Rối loạn nội tiết khiến cho quá trình tiết leptin suy giảm và chuyển hóa calo dư thừa thành chất béo, rất dễ gây ra thừa cân, béo phì. 4. Tốc độ phát triển của tế bào suy giảm Khi tuổi tác gia tăng, các chức năng của cơ thể suy giảm, tốc độ phát triển của các tế bào cũng giảm dần. Nhu cầu về năng lượng của cơ thể suy giảm, dẫn đến tích tụ năng lượng trong cơ thể. Năng lượng không kịp tiêu hao ra ngoài sẽ gây ra tình trạng thừa cân, béo phì. Người cao tuổi có thể giảm cân bằng cách nào? 1. Tập thể dục Nhiều người cao tuổi không thích tập thể dục, chỉ thích ngồi nhà xem tivi, đây là thói quen không tốt, dễ gây ra thừa cân, béo phì. Người cao tuổi nên tích cực tập luyên thể dục thể thao, ví dụ có thể ra ngoài đi bộ, tham gia các hoạt động khiêu vũ phù hợp với lứa tuổi hoặc tập Thái Cực Quyền, các môn thể dục thể thao phù hợp với sở thích của bạn. Việc tập thể dục thể thao thường xuyên có thể giúp đốt cháy lượng calo tích tụ trong cơ thể, nhờ đó tránh được tình trạng thừa cân, béo phì. 2. Uống nhiều nước Nhiều người cao tuổi không thích uống nước vì không muốn đi vệ sinh thường xuyên do uống quá nước nhiều. Tuy nhiên, cơ thể không đủ nước có thể gây ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, cũng ảnh hưởng xấu đến hệ tuần hoàn trong cơ thể. Do đó, người cao tuổi nên uống nhiều nước, giúp cơ thể có đủ lượng nước để đào thải chất béo và độc tố ra ngoài. 3. Chú ý đến chế độ ăn uống Thức ăn nhiều muối và calo sẽ biến thành chất béo trong cơ thể, tích tụ ở bụng và đùi. Vì thế, người cao tuổi nên hạn chế ăn mặn, ăn ít thức ăn có hàm lượng calo cao và ăn nhiều trái cây, rau xanh. Người cao tuổi cũng cần kiểm soát cân nặng của mình, điều này có thể làm giảm nguy cơ mắc nhiều căn bệnh khác nhau do thừa cân, béo phì gây ra. Đồng thời, người già cũng nên duy trì tâm trạng vui vẻ, trò chuyện với bạn bè đồng trang lứa và tham gia các hoạt động xã hội nhiều hơn. Hãy giữ một thái độ vui vẻ, lành mạnh để có thể tận hưởng cuộc sống an vui của giai đoạn trung niên và tuổi già.
Tăng cân là sự gia tăng khối lượng của cơ thể có liên quan đến khối lượng cơ bắp, chất béo tích tụ, chất lỏng dư thừa. Vì thế nếu không kiểm soát được cân nặng cũng như không tìm ra được nguyên nhân tăng cân có thể tạo tiền đề cho cơ thể mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm. Vậy lý do chính gây ra tình trạng tăng cân là gì? Tăng cân xảy khi khi có nhiều năng lượng (như lượng calo từ tiêu thụ thực phẩm và đồ uống) tăng cao hơn so với năng lượng tiêu tốn của các hoạt động sống hàng ngày, bao gồm các quá trình sinh lý bình thường và tập thể dục. Nếu trọng lượng cơ thể đạt tiêu chuẩn mà vẫn tăng cân thì có thể là do lượng mỡ trong cơ thể tăng lên. Điều này khiến cơ thể trở thành thừa cân hoặc béo phì và thường được hiểu là có nhiều mỡ trong cơ thể (mô mỡ). Có thể sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) là thước đo trọng lượng cơ thể có tỷ lệ với chiều cao để kiểm tra các mức cân nặng theo tiêu chuẩn. Mô mỡ dư thừa là một tình trạng phổ biến, đặc biệt là khi cơ thể được cung cấp nguồn thực phẩm dồi dào nhưng lại có lối sống ít vận động và luyện tập thể dục. Khi bị thừa cân và béo phì có thể là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh như: tiểu đường, bệnh tim mạch và một số bệnh ung thư, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu,... Hơn nữa, nó còn là yếu tố làm thay đổi trong phản ứng của cơ thể với insulin (kháng insulin), trạng thái tiền viêm và tăng xu hướng huyết khối (trạng thái prothrombotic). Có thể dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI) để kiểm tra các mức cân nặng theo tiêu chuẩn. Có hai vấn đề trong hoạt động của giấc ngủ và tăng cân. Đầu tiên, nếu bạn thức khuya, tỷ lệ xuất hiện những bữa ăn nhẹ vào đêm khuya sẽ tăng lên. Điều đó có nghĩa là lượng calo sẽ tăng hơn so với mức bình thường. Một lý do khác có liên quan đến những hoạt động diễn ra trong cơ thể nếu bạn thiếu ngủ. Đó chính là sự thay đổi hormone là tăng cảm giác đói và thèm ăn. Thêm vào đó, sự thiếu ngủ còn khiến cho bạn không cảm thấy no sau khi ăn. Khi nhu cầu của cuộc sống trở nên quá mãnh liệt, cơ thể chúng ta sẽ chuyển sang chế độ sinh tồn. Lúc này, Cortisol - hormone căng thẳng được tiết ra và gây ra sự thèm ăn. Điều đó sẽ làm cho chúng ta nhanh chóng tiếp cận với các loại thực phẩm có hàm lượng calo cao trong khoảng thời gian chúng ta cảm thấy căng thẳng. Sự kết hợp này sẽ là nguyên nhân hoàn hảo gây nên tăng cân. Stress - căng thẳng là nguyên nhân gây tăng cân Một tác dụng phụ thường thấy từ một số loại thuốc chống trầm cảm đó là tăng cân. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi kế hoạch điều trị nếu bạn nghĩ rằng thuốc chống trầm cảm của bạn đang gây tăng cân. Nhưng bạn nên nhớ rằng không bao giờ được dừng lại đột ngột hay thay đổi thuốc nếu không có sự chỉ định của bác sĩ. Các nghiên cứu cũng đã nhận định rằng ở một số người bị tăng cân sau khi bắt đầu được điều trị bằng thuốc. Điều này có thể là do họ cảm thấy sức khoẻ tốt hơn và sẽ khiến họ ăn tốt hơn cũng như thèm ăn nhiều hơn. Ngoài ra, bệnh trầm cảm cũng có thể là nguyên nhân gây ra những thay đổi về cân nặng. Các loại thuốc chống viêm steroid như prednison nổi tiếng là có nguy cơ gây tăng cân cao. Nguyên nhân là do thuốc này có tác dụng giữ nước và tăng sự thèm ăn. Một số người cũng có thể thấy sự thay đổi tạm thời trong cơ thể (như ở mặt, bụng và sau gáy) của họ là giữ chất béo trong khi sử dụng steroid. Nếu bạn sử dụng steroid trong khoảng một tuần và đừng dừng sử dụng chúng một cách đột ngột. Bởi vì, điều đó có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng. Trước khi muốn thay đổi thuốc hoặc kế hoạch điều trị, bạn cần được tư vấn từ bác sĩ hay các chuyên gia để tránh những ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. Một số loại thuốc theo toa có liên quan đến nguyên nhân tăng cân. Những thuốc này bao gồm thuốc chống loạn thần (được sử dụng để điều trị các rối loạn như tâm thần phân liệt và rối loạn lưỡng cực), các loại thuốc điều trị chứng đau nửa đầu, thuốc điều trị co giật, thuốc điều trị huyết áp cao và bệnh tiểu đường. Trước khi sử dụng các loại thuốc theo toa, bạn nên trao đổi với bác sĩ để có thể tìm được loại thuốc điều trị phù hợp với các triệu chứng bệnh hiện có đồng thời hạn chế các tác dụng phụ do thuốc gây ra. Nhiều loại thuốc có thể gây tăng cân Trái với suy nghĩ của nhiều người, thuốc tránh thai kết hợp (estrogen và progestin) không được chứng minh là nguy cơ gây tăng cân lâu dài. Người ta cho rằng một số phụ nữ dùng thuốc kết hợp có thể gặp phải một số dấu hiệu tăng cân liên quan đến giữ nước, nhưng điều này thường là ngắn hạn. Nếu bạn vẫn lo lắng về việc tăng cân có thể, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Nếu tuyến giáp của bạn không tạo đủ hormone tuyến giáp, thì lúc này bạn có thể sẽ cảm thấy mệt mỏi, yếu, lạnh và tăng cân. Không đủ hormone tuyến giáp làm cho quá trình trao đổi chất chậm lại, khiến cho việc tăng cân có thể dễ dàng xảy ra hơn. Ngay cả khi tuyến giáp hoạt động ở dưới phạm vi bình thường cũng có thể là nguyên nhân tăng cân. Cho nên, điều trị suy giáp bằng thuốc có thể đảo ngược một số vấn đề về cân nặng. Hầu hết phụ nữ tăng cân trong khoảng thời gian mãn kinh, nhưng hormone có lẽ không phải là nguyên nhân duy nhất. Thêm vào đó, sự lão hoá cũng làm chậm quá trao đổi chất do đó quá trình đốt cháy calo sẽ ít hơn. Và những thay đổi trong lối sống (ít luyện tập thể dục) cũng đóng vai trò quan trọng. Những vị trí tăng cân có thể liên quan thời kỳ mãn kinh thường do chất béo tích tụ quanh eo, hông và đùi. Phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh rất dễ tăng cân Tăng cân là một trong những triệu chứng phổ biến của hội chứng Cushing, đây là một tình trạng khi bị tiếp xúc với quá nhiều hormone căng thẳng Cortisol gây ra tăng cân và các triệu chứng bất thường khác. Bạn có thể mắc hội chứng Cushing nếu sử dụng steroid cho bệnh hen suyễn, viêm khớp hoặc lupus ban đỏ. Nó cũng có thể xảy ra khi tuyến thượng thận của bạn tạo ra quá nhiều cortisol hoặc nó có thể liên quan đến khối u. Vị trí tăng cân có thể tập trung ở quanh mặt, cổ, lưng trên hoặc eo. Hội chứng buồng trứng đa nang là một vấn đề nội tiết tố phổ biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Hầu hết phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang phát triển nhiều u nang nhỏ trên buồng trứng. Tình trạng này dẫn đến mất cân bằng hormone đồng thời ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của lông trên cơ thể cũng như mụn trứng cá. Phụ nữ mắc bệnh này còn bị kháng insulin (hormone kiểm soát lượng đường trong máu). Do đó, có thể gây tăng cân. Cân nặng có xu hướng tăng ở các vị trí quanh bụng khiến cho các phụ nữ này có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn. Bỏ hút thuốc lá là một trong những hành động tốt nhất bởi nó có thể giúp cho sức khỏe của cơ thể trở nên tốt hơn. Khi bỏ hút thuốc lá, bạn có thể tăng cân. Trung bình những người ngừng hút thuốc lá tăng ít nhất 4.5kg. Tuy nhiên, sau vài tuần bạn có thể điều chỉnh cân bằng cân nặng và điều này sẽ giúp bạn dễ dàng giảm cân hơn. Bỏ thuốc lá bạn có thể tăng cân Đừng ngừng dùng bất kỳ loại thuốc nào mà không hỏi ý kiến của bác sĩ. Vì vậy, bạn cần phải có những nhận thức đúng về tầm quan trọng của loại thuốc mà bạn đang dùng. Thuốc có thể rất quan trọng đối với sức khỏe của bạn. Ngoài ra, nó lại có một số vấn đề khác có thể khiến bạn tăng cân. Cho nên, hãy gặp bác sĩ để bạn có thể tìm hiểu nguyên nhân và biện pháp khắc phục thích hợp. Đừng so sánh bản thân với những người khác khi dùng cùng một loại thuốc. Không phải tất cả mọi người đều gặp phải tác dụng phụ giống nhau trên cùng một loại thuốc. Ngay cả khi, một số thuốc có thể khiến người dùng giảm cân và điều này có thể không xảy ra với bạn Hãy nhớ rằng tăng cân chỉ là do giữ nước thì đó không phải là cân nặng cơ thể hay chất béo vĩnh viễn. Khi bạn đã uống thuốc xong hoặc tình trạng của bạn đã được kiểm soát, bọng mắt do ứ nước có thể giảm bớt. Trong khi đó, hãy tuân thủ chế độ ăn ít natri hơn. Nếu bạn có dấu hiệu tăng cân, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra loại thuốc mà bạn đang sử dụng. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ có thể chuyển loại thuốc khác cho bạn sử dụng và không có tác dụng phụ tương tự như loại thuốc trước đó. Khi có dấu hiệu tăng cân bất thường, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ về loại thuốc đang dùng Tìm hiểu xem sự tăng cân có phải là từ sự giảm chuyển hóa không hay do tình trạng y tế hoặc sử dụng thuốc. Và nếu do sự giảm chuyển hoá, thì hãy dành thời gian để tham gia các các hoạt động tăng cường trao đổi chất. Duy trì cân nặng vừa phải kết hợp với việc rèn luyện và duy trì chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp chúng ta phòng chống được nhiều bệnh lý. Do đó việc tìm hiểu những lý do khiến cơ thể tăng cân quá đà, khó kiểm soát rất quan trọng. Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là địa chỉ thăm khám, điều trị và phòng ngừa các bệnh lý. Khi thực hiện quy trình thăm khám tại Vinmec, Quý khách hàng sẽ được đón tiếp và sử dụng cơ sở vật chất, hệ thống máy móc hiện đại đi kèm với các dịch vụ y tế hoàn hảo dưới sự chỉ dẫn, tư vấn của các bác sĩ giỏi, được đào tạo bài bản ở cả trong và ngoài nước. Nếu có nhu cầu tư vấn và thăm khám tại các Bệnh viện thuộc hệ thống Y tế trên toàn quốc, Quý khách vui lòng đặt lịch trên website để được phục vụ. Nguồn tham khảo: webmd.com Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để được giảm ngay 15% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 17/10 - 31/12/2022). Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn tư vấn từ xa qua video với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. XEM THÊM: |
