 Show 1Bệnh động kinh là gì?Tên gọi khác: giật kinh phong, phong xù, kinh giật. Bệnh động kinh là tình trạng bệnh lý ở não, đặc trưng hoạt động phóng điện quá mức và đồng thời của các tế bào thần kinh ở não (có thể khu trú hoặc lan toả), biểu hiện lâm sàng bởi những cơn đột ngột, nhất thời và có tính chất lặp lại. Lưu ý, trường hợp có nhiều cơn động kinh trong bệnh cảnh một bệnh lý cấp tính (viêm não, nhiễm độc cấp…) thì không được gọi là bệnh động kinh. Nói cách khác, bệnh động kinh được định nghĩa bởi sự lặp lại trên cùng một đối tượng các cơn động kinh tự phát. 2Triệu chứng bệnh động kinhBiểu hiện của bệnh động kinh sẽ phụ thuộc vào vùng vỏ não bị kích thích, bị ảnh hưởng. Bệnh có thể xảy ra với nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau, mà ta không đoán và biết trước được. Triệu chứng của bệnh động kinh thường gặp là co giật. Ban đầu người bệnh sẽ chỉ co giật một phần hoặc một bộ phận như tay, chân, mắt sau đó là toàn bộ cơ thể. Người bệnh bị sùi bọt mép, mắt trợn, môi tím, mất ý thức trong cơn, sau cơn thường thở nhanh tăng thông khí, có thể tiêu tiểu mất tự chủ, đôi khi có thể yếu liệt ½ người tạm thời (liệt Todd)… Triệu chứng cũng có thể là ngửi thấy mùi khó chịu, hoặc miệng có vị đắng, tanh. Tim đập nhanh, đột ngột hạ huyết áp, giãn hoặc co đồng tử, cơn co giật lập lại nhiều lần và mỗi lần khoảng từ 2 – 3 phút. Hay triệu chứng sững sờ, nhìn chằm chằm vào một chỗ hoặc tự nói chuyện hoặc miệng nhai chóp chép… Khi bệnh trở nặng bệnh nhân sẽ không tự chủ được, mất dần ý thức, không kiểm soát được hành vi của mình. Về lâu dài, bệnh động kinh không kiểm soát tốt sẽ làm thay đổi tính cách của người bệnh, chậm phát triển thể chất, sa sút trí tuệ hoặc gây chấn thương nặng do té ngã. Lưu ý: khi bệnh nhân biểu hiện co giật, đầu tiên chúng ta nên giúp đỡ tránh cho bệnh nhân bị té ngã chấn thương. Nếu bệnh nhân có tăng tiết đàm nhớt thì cho nằm nghiêng, lấy dị vật trong miệng (nếu có). Bệnh nhân bị co giật không thể tự cắn đứt lưỡi do đó tuyệt đối không nên nhét đồ vật hoặc ngón tay vào miệng bệnh nhân vì có thể gây nguy hiểm cho bệnh nhân (chấn thương vùng răng miệng hoặc nuốt/hít phải dị vật). 3Nguyên nhân bệnh động kinhHầu hết các bệnh động kinh đều không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên các bác sĩ sẽ cố gắng phân tích những yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh động kinh. Do cuộc sống hằng ngày, người bệnh không cẩn thận gây ra những tổn thương ảnh hưỡng đến não như: chấn thương sọ não hoặc vùng đầu một phần do tai nạn hoặc trong khi sinh. Sau những cơn đột quỵ, hoặc sốt cao, co giật lập lại nhiều nhiều.. Não bị nhiễm trùng như viêm não, viêm màng não, viêm não Nhật Bản…, làm não bị tổn thương nghiêm trọng. Người bệnh thường sử dụng ma túy, uống rượu bia, hay những loại thuốc chống trầm cảm, an thần ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ hay sự bất thường của các yếu tố hóa học Na+, K+,.. Trong đó những thay đổi bất thường của não ngay khi trong bào thai, khối u, .. đều không rõ nguyên nhân. Yếu tố di truyền chiếm 10-25% các trường hợp động kinh toàn thể nguyên phát. Nếu trong gia đình có cha hoặc mẹ bị bệnh, thì thế hệ sau cũng có thể mắc bệnh, tỷ lệ khoảng 2.5-6 %. Nếu cả cha và mẹ đều bị bệnh thì khả năng con mắc bệnh động kinh là 25%. 4Chẩn đoán và điều trị bệnh động kinhChẩn đoán bệnh động kinh Bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng thần kinh kết hợp hỏi tiền sử, bệnh sử về triệu chứng cơn động kinh. Trong trường hợp bệnh nhân bị mất ý thức trong cơn, triệu chứng được ghi nhận thông qua lời kể lại của thân nhân hoặc người chứng kiến hoặc quan sát trực tiếp cơn động kinh khi theo dõi điều trị cho bệnh nhân. Bệnh nhân sẽ được làm các xét nghiệm chẩn đoán như điện não đồ, MRI sọ não, các xét nghiệm máu hoặc chọc dò tuỷ sống nếu nghi ngờ bệnh lý nhiễm trùng thần kinh. Mục tiêu của việc chẩn đoán nhằm xác định bản chất cơn động kinh, phân loại cơn động kinh và các hội chứng động kinh nhằm giúp ích cho việc điều trị. Điều trị bệnh động kinh Nếu bệnh động kinh tìm được nguyên nhân thì cần điều trị nguyên nhân. Điều trị chủ yếu bệnh động kinh bằng thuốc chống động kinh. Trong một số trường hợp kháng thuốc thì các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật thần kinh, chế độ ăn Ketogenic…sẽ được xem xét. Xem thêm: Chế độ ăn Ketogenic là gì? Mục tiêu điều trị là kiểm soát tối đa cơn động kinh (lý tưởng nhất là hết hoàn toàn cơn động kinh) với tác dụng phụ tối thiểu của thuốc nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Việc lựa chọn thuốc tuỳ theo đặc điểm lâm sàng của từng loại cơn động kinh và cần tối ưu hoá cho từng trường hợp bệnh nhân cụ thể. Thường khởi đầu điều trị với một loại thuốc chống động kinh. Trong trường hợp bệnh nhân vẫn chưa kiểm soát được cơn động kinh thì cần phối hợp thêm thuốc. Bệnh nhân cần tuân thủ điều trị chặt chẽ. Bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân theo dõi đáp ứng điều trị và làm giảm nhẹ các tác dụng phụ ngoài ý muốn của thuốc có thể xảy ra. Việc điều trị cần duy trì liên tục tối thiểu 5 năm. Nếu bệnh nhân không còn cơn động kinh có thể xem xét ngưng điều trị theo kế hoạch chặt chẽ. Bệnh nhân cần thảo luận với bác sĩ chuyên khoa thần kinh khi muốn ngưng thuốc. Tỷ lệ tái phát sau khi ngưng thuốc vào khoảng 30%. Một số bệnh động kinh có thể được chỉ định phẫu thuật, tuy nhiên phương pháp này chỉ áp dụng trong những trường hợp đặc biệt. 5Phòng ngừa bệnh động kinh tái phátTránh làm việc quá sức, giảm căng thẳng, không hút thuốc lá, uống rượu bia. Trường hợp bệnh nhân chưa kiểm soát được cơn động kinh cần tránh những công việc có thể gây nguy hiểm như tự lái xe một mình, trèo cao, tắm ao hồ, làm việc gần nơi có lửa dễ gây phỏng (đầu bếp…). Hạn chế xem các chương trình TV có ánh sáng chớp tắt liên tục. Các thuốc chống động kinh có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Do đó bệnh nhân khi muốn có thai cần thảo luận trước với bác sĩ. Bệnh nhân động kinh thường cảm thấy mặc cảm, tự ti về tình trạng bệnh của mình do vậy gia đình và bạn bè nên có thái độ thông cảm, động viên, chia sẻ để người bệnh có thể hòa nhập với cuộc sống. Động kinh là bệnh mạn tính, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Khi bị bệnh, người bệnh thường biểu hiện co giật, ngất, sùi bọt mép, hoặc nói chuyện một mình, thay đổi hành vi, cáu gắt, vui buồn thất thường. Nên đưa ngay đến các sơ sở y tế để kịp thời điều trị kiểm soát cơn động kinh. Bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ chế độ điều trị. Ngoài ra chúng ta nên có thái độ giúp đỡ, động viên, ân cần chăm sóc và quan tâm thì trạng thái tâm lý của người bệnh sẽ ổn định hơn. (Hình ảnh tổng hợp từ benhdongkinh.org, healthplus.vn, google,...) Hơn 4 năm trước 139 Hiện nay, ngày càng nhiều người bị bệnh động kinh. Đây là một trong những bệnh lý thần kinh khá phổ biến. Bệnh lý này có nguy hiểm không, chữa trị như thế nào là câu hỏi được nhiều quan tâm. Động kinh là bệnh xảy ra khi hệ thống thần kinh bị rối loạn. Lúc này hoạt động của não bộ bất thường, dẫn đến các cơn co giật hoặc bất thường về hành vi, cảm giác, thậm chí có lúc người bệnh còn bị mất nhận thức. Bệnh động kinh có thể gặp ở mọi đối tượng, không phân biệt độ tuổi, giới tính. Bệnh thường khởi phát từ nhỏ hoặc có thể bắt đầu ở những người trên 60 tuổi. Bệnh không được chữa khỏi hoàn toàn mà sẽ theo người bệnh suốt đời. Tuy nhiên, nếu được chữa trị sớm thì những triệu chứng của bệnh sẽ được cải thiện dần. Bệnh động kinh là bệnh phổ biến về thần kinh có thể gặp ở mọi đối tượng Có nhiều trường hợp, khoảng 50% người bị động kinh không xác định được nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, có một số nguyên nhân có thể dẫn đến bệnh lý này. Chúng gồm:
Khi bị động kinh, người bệnh sẽ thường bộc phát các cơn động kinh khi có sự phóng quá mức của một nhóm neuron trong não. Lúc này sẽ có các biểu hiện gồm:
Tùy thuộc vào triệu chứng, có thể phân động kinh thành động kinh toàn thể hoặc động kinh cục bộ. Động kinh toàn thể Là tình trạng xảy ra các cơn động kinh có liên quan đến toàn bộ khu vực não bộ. Các cơn động kinh này được chia thành 6 kiểu: Cơn động kinh co cứng: Các cơ bắp của người bệnh bị căng cứng. Thường là ở vị trí lưng, cánh tay, chân nên có thể khiến người bệnh té ngã, quỵ xuống đất. Bệnh động kinh khiến trẻ bị co giật, mất kiểm soát Cơn động kinh vắng ý thức: Loại này thường xảy ra ở trẻ nhỏ với biểu hiện là các em nhìn chằm chằm vào khoảng không hoặc chỉ có những chuyển động nhỏ như máy môi, chớp mắt. Các cơn động kinh này thường xuất hiện theo chuổi và gây tình trạng mất nhận thức tạm thời. Cơn động kinh giật cơ: Người bệnh xuất hiện các đợt giật ngắn, đột ngột hoặc có thể bị giật mạnh ở cánh tay, ở chân. Cơn động kinh co giật: Các cơn co giật thường lặp đi lặp lại, đa số xảy ra ở phần cổ, cánh tay, mặt. Cơn động kinh co cứng – co giật: Đây là kiểu động kinh nguy hiểm nhất, người bệnh vừa bị co giật, vừa bị co cứng cơ. Thậm chí còn bị mất kiểm soát bàng quang, tự cắn lưỡi. Cơn động kinh mất trương lực cơ: Khi lên cơn động kinh, người bệnh sẽ mất kiểm soát cơ bắp nên dễ bị ngã. Động kinh cục bộ Đây là tình trạng xuất hiện các cơn động kinh khi một khu vực của não bộ bất thường. Chúng được phân thành hai kiểu: Động kinh không mất ý thức: Các cơn động kinh gây thay đổi trong cảm xúc, giác quan, đôi khi kèm theo triệu chứng co giật không kiểm soát ở tay, chân và một số triệu chứng khác như chóng mặt, hoa mắt, ngứa ran… Đoongk linh có suy giảm ý thức: Tình trạng này nặng hơn, người bệnh có thể bị mất ý thức. Biểu hiện là người bệnh nhìn chằm chằm vào khoảng không, không phản ứng lại với môi trưỡng xung quanh. Đôi khi, người bệnh còn thực hiện các động tác lặp đi lặp lại như đi vòng tròn, chà hai bàn tay vào nhau… Bệnh động kinh nếu không được kiểm soát có thể khiến người bệnh gặp nguy hiểm khi lên cơn động kinh:
Ngoài ra, một số người bị động kinh gặp phải nhiều vấn đề về tâm lý có thể dẫn đến tự kỷ, thậm chí là tự tử. Bệnh động kinh có thể được kiểm soát và người bệnh vẫn an toàn cho dù sống chung với căn bệnh này cả đời. Điều trị động kinh có thể áp dụng theo các phương pháp sau: Sử dụng thuốc giúp cải thiện, giảm thiểu các cơn động kinh Sử dụng thuốc Một số loại thuốc động kinh có tác dụng rõ rệt, giúp người bệnh không còn lên cơn động kinh hoặc giảm thiểu rất nhiều. Nếu người bệnh không tái phát các cơn động kinh thì có thể dừng thuốc. Tuy nhiên, khi điều trị bằng phương pháp này, cần lưu ý:
Phẫu thuật Trường hợp sử dụng thuốc không hiệu quả, các cơn động kinh vẫn tiếp tục xuất hiện, thậm chí nhiều hơn thì người bệnh được chỉ định phẫu thuật. Phẫu thuật nhằm loại bỏ vùng não bất thường, là nguyên nhân gây bệnh. Phẫu thuật điều trị động kinh được chỉ định trong các trường hợp:
Phẫu thuật có thể giúp chữa trị rất hiệu quả bệnh động kinh nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ nguy hiểm như có thể gây biến chứng ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng nhận thức của người bệnh. Các liệu pháp khác Ngoài hai phương pháp trên, có thể áp dụng các cách sau trong điều trị bệnh động kinh:
Theo dõi thêm fanpage: Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc |
