Dâu tây, đậu, khoai tây chứa nhiều chất chống oxy hóa có tác dụng giảm viêm, góp phần ngăn khối u ác tính hình thành và phát triển.  Theo Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ), chất chống oxy hóa là những hợp chất ức chế các phân tử khỏi quá trình oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ chúng khỏi căng thẳng oxy hóa có thể dẫn đến ung thư, bệnh tim, tiểu đường. Rau củ quả giàu chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa hoặc trì hoãn một số bệnh ung thư và làm chậm lão hóa. Việt quất chứa nhiều vitamin và khoáng chất, giàu anthocyanin hoạt động như chất chống oxy hóa mạnh, góp phần chống ung thư. Loại quả này cũng cải thiện chức năng não, duy trì xương chắc khỏe, giảm khả năng mắc bệnh tim. Dâu tây thuộc loại quả mọng, có màu đỏ nhờ anthocyanin. Qua đánh giá 16 nghiên cứu, năm 2018, các nhà khoa học của Trường Đại học Kỹ thuật Munich (Đức) kết luận dâu tây có tác dụng giảm viêm và giảm huyết áp, từ đó phòng khối u ác tính phát triển và bệnh tim. Quả óc chó có hàm lượng polyphenol cao. Đánh giá năm 2017 của Trường Đại học Barcelona (Tây Ban Nha), dựa trên 5 nghiên cứu, cho thấy hợp chất này hoạt động với chất chống oxy hóa có thể ngăn căng thẳng oxy hóa, giảm viêm, kiểm soát cân nặng và phòng ung thư. Quả óc chó cũng giàu chất xơ, protein và chất béo không bão hòa có lợi cho tim. Đậu cung cấp protein thực vật lành mạnh dồi dào, lượng protein gần tương đương với thịt. Người ăn chay hoặc hạn chế thịt đỏ có thể dùng đậu để thay thế. Các loại đậu xanh, đậu đen, đậu thận đều giàu chất xơ, chất phytochemical - hợp chất chống oxy hóa mạnh có khả năng ngăn ngừa bệnh tật. Yến mạch được dùng nhiều dưới dạng bột, granola, các sản phẩm làm đẹp và ăn kiêng tốt cho sức khỏe. Theo Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan (Mỹ), yến mạch nguyên hạt có hoạt tính chống oxy hóa, giúp giảm tình trạng viêm mạn tính liên quan đến ung thư, bệnh tim và tiểu đường. Hàm lượng chất xơ hòa tan cao trong yến mạch giúp chúng dễ dàng hấp thụ nước, làm chậm quá trình tiêu hóa và no lâu hơn, hỗ trợ giảm cân. Khoai tây chứa nhiều vitamin và khoáng chất, nhất là khoai tây tím có nồng độ chất chống oxy hóa cao. Theo nghiên cứu năm 2016 của Trung tâm Nghiên cứu Thực phẩm Guelph (Canada), chất chống oxy hóa trong khoai tây có tác dụng hạ huyết áp, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư và các bệnh thoái hóa thần kinh. Các nhà nghiên cứu cho biết, phát hiện nêu bật nguy cơ tiềm ẩn của việc bổ sung chất chống oxy hóa khi không cần thiết. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Clinical Investigation. Để phát triển và di căn, các khối u ung thư cần được cung cấp máu giàu oxy và chất dinh dưỡng liên tục. Điều đó đòi hỏi sự hình thành các mạch máu mới từ những mạch máu hiện có. Quá trình này gọi là tạo mạch. Khi các mô bị thiếu oxy, những tế bào ung thư ở vùng bị ảnh hưởng sẽ gửi tín hiệu hóa học để thu hút tế bào nội mô nối mạch máu. Từ đó, giúp hình thành các mạch mới. Các nhà nghiên cứu tại Viện Karolinska (Thụy Điển) đã kiểm tra cơ chế hình thành mạch và phát hiện chất chống oxy hóa đóng một vai trò bất ngờ trong sự phát triển và lan rộng của khối u. Ông Martin Bergo - tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi phát hiện chất chống oxy hóa kích hoạt cơ chế khiến các khối u ung thư hình thành mạch máu mới. Điều này thật đáng ngạc nhiên vì trước đây người ta cho rằng, chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ. Các mạch máu mới nuôi dưỡng khối u và có thể giúp chúng phát triển, lan rộng”. Thông thường, chất chống oxy hóa sẽ loại bỏ các gốc oxy tự do khỏi tế bào của cơ thể và ngăn ngừa hoặc giảm thiệt hại do căng thẳng oxy hóa gây ra. Căng thẳng oxy hóa được biết là làm hỏng ADN và điều chỉnh sự tiến triển của nhiều loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư vú, phổi, gan, đại tràng, tuyến tiền liệt, buồng trứng và não. Ông Bergo cho biết: “Không cần phải lo lắng về chất chống oxy hóa trong thực phẩm thông thường. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không cần bổ sung thêm lượng chất này. Thực tế, nó có thể gây hại cho bệnh nhân ung thư và những người có nguy cơ cao mắc ung thư”. Các nhà nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng, chất chống oxy hóa như vitamin C và E đã đẩy nhanh sự phát triển và lây lan của ung thư phổi bằng cách ổn định một loại protein có tên BACH1. Protein được kích hoạt khi mức độ gốc oxy tự do trong cơ thể giảm xuống. Điều này có thể xảy ra khi bổ sung thêm chất chống oxy hóa vào chế độ ăn uống hoặc đột biến tự phát xuất hiện trong các khối u. Từ đó, kích hoạt sản xuất chất chống oxy hóa. Các nhà khoa học đã nghiên cứu các cơ quan có ung thư phổi được nuôi cấy từ bệnh nhân. Họ đồng thời thực hiện nghiên cứu trên chuột cũng như các mẫu khối u vú và thận ở người. Nhóm phát hiện, các khối u trong đó BACH1 được kích hoạt tạo ra nhiều mạch máu mới hơn. Những khối u này cũng rất nhạy cảm với các chất ức chế hình thành mạch. |
