Show
Giải thích hiện tượng: Các câu hỏi tương tự
Ngày càng có nhiều người muốn nghỉ dưỡng ở vùng núi kết hợp chinh phục độ cao. Những người chưa quen hoặc chưa kịp thích nghi với điều kiện khí hậu trên cao sẽ có nguy cơ bị một số bệnh cấp tính có thể nguy hiểm đến tính mạng ngay trong những ngày đầu tiên khi họ lên tới một độ cao nhất định. Thông thường, ngưỡng độ cao mà các bệnh này xuất hiện là vào khoảng 2.500m. Sau đây là những bệnh cần đề phòng.
Chứng say độ cao cấp tính Đau đầu là triệu chứng chính và tăng dần theo độ cao. Kèm theo là các biểu hiện khác như mệt mỏi, chán ăn, nôn mửa, rối loạn giấc ngủ (như mất ngủ, căng thẳng, ngủ mê mệt với ác mộng triền miên). Các biểu hiện của chứng say độ cao cấp tính xuất hiện ngay trong vòng 6 – 12 giờ khi lên đến độ cao xấp xỉ 2.500m hoặc hơn và càng lên cao mức độ càng tăng. Ước tính, có khoảng 25% những người leo núi chưa được tập luyện làm quen với khí hậu trước khi leo bị các dấu hiệu của chứng này ở độ cao 2.500m và ít khi bị ảnh hưởng đến tiến trình leo núi. Nhưng lên đến độ cao 4.500 – 5.500m, có tới 85% số người bị ảnh hưởng và hầu như không thể tiếp tục hành trình do các triệu chứng diễn biến nặng lên. Phù não do độ cao Phù não do độ cao biểu hiện bằng các triệu chứng như mất vận động, rối loạn ý thức ở các mức độ khác nhau, đau đầu ít đáp ứng với liệu pháp corticoid, nôn mửa nhiều. Phù não thường xuất hiện sau 2 ngày leo núi và ở độ cao trên 4.000m. Có khoảng 0,5 – 1% những người leo lên độ cao 4.000 – 5.000m bị chứng này. Chụp cộng hưởng từ cho thấy đây là chứng phù não do rối loạn vận mạch, có kèm các vi xuất huyết trong nhu mô não tập trung nhiều ở vùng thể Chai (Corpus Callosum). Phù phổi cấp do độ cao Khi leo tới một độ cao nhất định, người leo núi có thể bị các biểu hiện của phù phổi cấp do độ cao. Các triệu chứng biểu hiện đột ngột và tăng dần. Bệnh nhân thấy mệt nhiều, tức ngực, khó thở tăng dần, tím môi đầu chi, nhịp thở nhanh nông, vật vã kích thích. Nặng hơn, bệnh nhân bắt đầu thấy ho nhiều và khạc bọt hồng hoặc trắng loãng. Nhiệt độ lạnh và thành phần không khí thiếu ôxy khi lên cao làm nặng thêm tình trạng của bệnh. Bệnh nhân sẽ tử vong nhanh chóng do suy hô hấp nếu không được cấp cứu kịp thời. Phù phổi cấp do độ cao xảy ra sau 48 giờ leo núi và ở độ cao từ trên 3.000m trở lên mà hiếm khi xảy ra ở độ cao từ 2.500 – 3.000m và nguy cơ mắc cũng như mức độ nặng tỷ lệ thuận với độ cao người leo đang ở cũng như tốc độ leo nhanh hay chậm. Theo ước tính, chỉ có 0,2% số người leo núi bị phù phổi cấp khi lên tới độ cao 4.500m trong vòng 4 ngày, tỷ lệ này là 2% nếu họ lên tới độ cao 5.500m trong vòng 7 ngày và có thể lên tới 6 – 15% nếu chỉ leo trong vòng 1 – 2 ngày là lên tới độ cao này. Nguy cơ bị phù phổi cấp cũng tăng cao ở người đã có những yếu tố nguy cơ như trên và có tới 60% trong số này bị phù phổi cấp nếu lên tới độ cao 4.500m nhanh trong vòng dưới 2 ngày. Tỷ lệ tử vong do phù phổi cấp do độ cao có thể lên tới 50% nếu không được điều trị.
Cơ chế bệnh sinh của phù phổi cấp do độ cao chủ yếu là do rối loạn vận mạch xảy ra khi thiếu ôxy nặng từ đó khởi phát quá trình viêm tại các mao mạch phổi và dẫn đến hiện tượng tăng áp lực và tổn thương mao mạch phổi. Nước, hồng cầu từ mao mạch phổi thẩm lậu và rò vào phế nang gây nên chứng phù phổi cấp. Giải pháp nào cho những người muốn chinh phục độ cao? Điều trị các bệnh do độ cao gây nên hàng đầu là cho bệnh nhân thở ôxy 2 – 4 lít/phút, đưa bệnh nhân xuống núi càng thấp càng tốt và cho bệnh nhân nghỉ ngơi. Nếu không đỡ, cho các thuốc chống nôn, giảm đau đầu như ibuprofen, lợi tiểu bằng acetazolamid, chống phù não bằng desamethason đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch tùy vào mức độ nặng nhẹ của triệu chứng. Trong trường hợp phù phổi cấp do độ cao, có thể dùng thêm nifedipin 60 – 80mg, uống theo chỉ định của thầy thuốc. Về mặt dự phòng, những người leo núi cần được tập luyện ở một độ cao trung gian khoảng 2.000m một vài ngày trước khi bắt đầu cuộc leo núi thực sự. Khi lên đến độ cao 2.500 – 3.000m, chỉ nên leo khoảng 300 – 500m/ngày và cứ 3 – 4 ngày lại nghỉ 1 ngày, đồng thời theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu bệnh lý khi leo cao. Có thể dùng thuốc để dự phòng chứng bệnh do độ cao ở những người có nguy cơ như nguy cơ bệnh say độ cao hoặc phù não do độ cao: sử dụng desamethason và acetazolamid đường uống, dự phòng phù phổi cấp do độ cao bằng nifedipin, thuốc ức chế 5-phosphodiesteras, dexamethason, hoặc hít salmeterol tùy theo mức độ của nguy cơ. Và cuối cùng, những người leo núi, dù là chuyên nghiệp hay nghiệp dư, vẫn phải được khám xét và tư vấn bởi những thầy thuốc có kinh nghiệm trong lĩnh vực này trước khi tham gia leo núi hoặc làm việc ở những độ cao lớn. TS.BS. Vũ Đức Định
Tức ngực, khó thở là tình trạng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Đây có thể là dấu hiệu của những bệnh lý về tim mạch, kèm theo đó là một số biểu hiện bất thường của cơ thể như buồn nôn, có cảm giác đau nhói ở tim. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc tức ngực khó thở là bệnh gì và nên xử trí như thế nào? 1. tức ngực khó thở là dấu hiệu cảnh báo bệnh gì?Hiện tượng Tức ngực khó thở nếu chỉ xảy ra trong chốc lát, không ảnh hưởng quá nhiều đến sức khỏe thì không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này lặp đi lặp lại nhiều lần với cường độ mạnh thì bạn không nên chủ quan vì đây rất có thể là dấu hiệu của những bệnh lý nguy hiểm. Đau tức ngực là biểu hiện không thể chủ quan1.1. Các bệnh lý về tim mạchBệnh mạch vành xảy ra khi lòng động mạch xuất hiện các mảng xơ vữa. Đây chính là những rào cản khiến cho quá trình lưu thông máu trở nên khó khăn. Cũng chính vì thế tế bào cơ tim sẽ không được cung cấp đầy đủ lượng oxy thiết yếu và khiến cho người bệnh bị khó thở, có thể kèm theo những cơn đau nhói tim. Những trường hợp mắc bệnh mạch vành sẽ không chỉ thấy khó thở mà còn có kèm theo những cơn đau tức từ phía ngực trái, cảm giác như bị đè nén và tim đau thắt lại. Những cơn đau có thể xuất hiện khi người bệnh không làm việc nặng hoặc cường độ đau sẽ tăng lên khi bệnh nhân lao động nặng hoặc xúc động mạnh. Nhồi máu cơ tim là dạng nguy hiểm nhất của bệnh mạch vành và nếu không được xử trí kịp thời, những cơn nhồi máu cơ tim có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng. Người bị bệnh tim mạch thường có biểu hiện đau tức ngựcNgoài bệnh mạch vành, bóc tách động mạch chủ cũng là một trong những nguyên nhân gây ra chứng khó thở tức ngực. Động mạch chủ là động mạch lớn nhất và có vai trò quan trọng nhất trong việc chuyển máu đến các cơ quan trong cơ thể. Hiện tượng bóc tách động mạch chủ xảy ra khi lớp nội mạc bị rách khiến cho máu có thể len lỏi vào bên trong gây thiếu máu cục bộ và thậm chí là gây vỡ động mạch chủ. Khi mắc bệnh này, người bệnh sẽ có thể kèm theo những triệu chứng khác choáng váng, nhiều trường hợp nghiêm trọng còn dẫn đến ngất xỉu. Bệnh rất nguy hiểm và có nguy cơ tử vong cao. 1.2. Các bệnh lý về phổi và màng phổiBên cạnh những bệnh lý về tim mạch thì những bệnh lý về phổi như viêm màng phổi, u phổi, tràn khí màng phổi,... cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng đau tức ngực khó thở. 2. Phân loại đau tức ngực khó thở2.1. Đau tức ngực khó thởRất nhiều trường hợp bị đau tức ngực khó thở nhưng không phải là do các bệnh tim mạch gây ra. Cụ thể như tình trạng hẹp đường hô hấp, bị trào ngược dạ dày thực quản cũng khiến cho người bệnh vô cùng khó chịu và có cảm giác đau tức ngực, khó thở. Yếu tố tâm lý cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Khi bạn cảm thấy lo âu, hồi hộp hoặc thường xuyên căng thẳng, bạn sẽ thấy mình thở nhanh hơn, thở ngắt nhịp và thậm chí là khó thở. Tỷ lệ người cao tuổi bị đau tức ngực cao hơn trẻ nhỏ và người trưởng thànhVới những trường hợp khó thở tức ngực do yếu tố tâm lý thì cách xử lý cũng không quá phức tạp. Bạn chỉ cần cân bằng cảm xúc, tránh căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái và có chế độ ăn khoa học, thường xuyên vận động. Sau một thời gian, tình trạng này sẽ được cải thiện. 2.2. Đau tức ngực kèm theo buồn nônTâm lý lo lắng cũng có thể dẫn tới tức ngực, buồn nôn. Nhưng phần lớn những triệu chứng này lại chính là dấu hiệu cảnh báo những loại bệnh lý vô cùng nguy hiểm. Bệnh đường hô hấp: Khi hệ hô hấp bị rối loạn hoặc nhiễm trùng thì đồng thời lượng oxy thu nạp vào cơ thể cũng bị ảnh hưởng, giảm đi và người bệnh sẽ cảm thấy đau tức ngực. Trào ngược dạ dày thực quản: Người bệnh sẽ có cảm thấy đau nhói khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản khiến cho các sợi thần kinh ở biểu mô thực quản bị kích thích. Ngoài ra axit dạ dày và hơi, thức ăn đang tiêu hóa cũng có thể trào ngược khiến cho bệnh nhân có cảm giác buồn nôn. 3. Nên làm gì khi bị tức ngực khó thở?Tức ngực khó thở không phải tình trạng hiếm gặp nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Vì thế để xác định được nguyên nhân chính xác, bạn nên đến các cơ sở y tế chất lượng và uy tín để được thăm khám, chẩn đoán bệnh và được điều trị sớm. Đối với người cao tuổi thì tình trạng này càng nên được chú trọng vì những đối tượng này có nguy cơ cao mắc các bệnh về huyết áp, xơ vữa động mạch và rối loạn mỡ máu, đái tháo đường,… Tập luyện thường xuyên để hạn chế nguy cơ bệnh tậtNgười bệnh cũng nên lưu ý, nếu được chẩn đoán đau tức ngực do bệnh lý nguy hiểm về tim mạch gây ra thì cần phải hết sức cẩn trọng. Các bệnh này cần được điều trị lâu dài và triệt để, bạn nên tuân thủ theo liệu pháp điều trị của bác sĩ. Tuyệt đối không được bỏ thuốc giữa chừng và cần phải tái khám đúng lịch hẹn của bác sĩ. Bên cạnh đó, người bệnh cũng nên có một chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh. Nếu thấy cảm giác đau tức ngực, khó thở bạn cần nghỉ ngơi ngay lập tức, dừng toàn bộ công việc, không nên gắng sức làm những việc nặng để dẫn tới tình trạng nghiêm trọng hơn. Bác sĩ cũng khuyên bệnh nhân không nên tập các môn thể thao cường độ cao, đồng thời nên vận động nhẹ nhàng. Như vậy những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc cho câu hỏi tức ngực khó thở là bệnh gì. Có thể khẳng định rằng, tình trạng này có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm. Hãy đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị sớm nhất có thể. Nếu bạn còn muốn tìm hiểu thêm thông tin về vấn đề này hoặc muốn đặt lịch khám sớm, có thể liên hệ với hotline 1900 56 56 56, các chuyên gia của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC luôn sẵn lòng hỗ trợ và giải đáp cho bạn. MEDLATEC tự hào là một trong những địa chỉ y tế uy tín được người dân thủ đô và nhiều tỉnh thành phía Bắc tin tưởng và lựa chọn. |