10 Tháng Mười Hai, 2021 Thủ Thuật
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (100.45 KB, 10 trang )
Bạn đang đọc: một số biện pháp dạy học tập làm văn lớp 4 phù hợp học sinh PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ1- CƠ SỞ LÍ LUẬN :Tiếng Việt ở trường Tiểu học được dạy học và thông qua các phân môn khácnhau như : Học vần, Tập đọc ,Tập viết, Chính tả, Luyện từ và Câu, Kể chuyện ,Tập làm văn. Phân môn Tập làm văn có vò trí đặc biệt trong dạy học Tiếng Việtxét trên hai phương diện :– Phân môn Tập làm văn tận dụng các hiểu biết và các kỹ năng về Tiếng Việtdo các phân môn khác rèn luyện hoặc cung cấp đồng thời góp phần hoàn thiệnchúng. Để làm được một bài Tập làm văn nói hoặc viết, người làm phải hoànthiện cả bốn kỹ năng : nói, đọc, viết ,phải vận dụng các kiến thức về Tiếng Việt .Trong quá trình vận dụng này, các kỹ năng và kiến thức đó được hoàn thiện vànâng cao dần .– Phân môn Tập làm văn rèn luyện cho học sinh các kỹ năng sản sinh văn bản( nói và viết ). Nhờ vậy Tiếng Việt không chỉ là một hệ thống cấu trúc được xemxét từng phần, từng mặt qua từng phân môn mà trở thành moat công cụ sinh độngtrong quá trình giao tiếp, tư duy, học tập. Nói cách khác : Phân môn Tập làm vănđã góp phần hiện thực hóa mục tiêu quan trọng bậc nhất của việc dạy và họcTiếng Việt là dạy học sinh sử dụng Tiếng Việt trong đời sống sinh hoạt, trong quátrình lónh hội các tri thức khoa học .Phân môn tập làm văn lớp 4 giúp học sinh :– Trang bò kiến thức và rèn luyện các kỹ năng làm văn .– Góp phần cùng các môn học khác mở rộng vốn sống, rèn luyện tư duy lô gic, tư duy hình tượng ; bồi dưỡng tâm hòn, cảm xúc thẩm mỹ hình thành nhân cáchcho học sinh .2- CƠ SỞ THỰC TIỄN :Về phía học sinh :– Học sinh yếu và học sinh trung bình chiếm phần lớn nên khi học tập làm vănrất khó khăn. Trình độ học sinh không đồng đều .– Học sinh đọc viết chậm trong khi đó ngữ liệu các bài tập làm văn dài chonên mất rất nhiều thời gian đọc . – Các em mất rất nhiều thời gian để trả lời một câu hỏi hoặc trả lời sai . – Học sinh nhút nhát còn rụt rè, e ngại nên không mạnh dạn tích cực tham giatrả lời trên lớp .– Vốn từ của học sinh nghèo nàn dẫn đến việc dùng từ đặt câu còn nhiều hạnchế . Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang1 – Học sinh chưa biết chủ động diễn đạt nội dung từng phần cũng như toàn bàithông qua lời nói, bài viết ; còn thụ động khi tiếp thu bài học .– Chưa có thói quen làm dàn bài và dựa vào dàn bài để nói, viết mà thườngđọc lại nội dung bài văn đã chép sẵn trên giấy nháp hoặc chép nguyên bài vănmẫu ở sách tham khảo– Phần lớn ( khoảng 2/3 ) học sinh ở nhà chưa chuan bò bài cho tiết học. Khiđược thấy rằng : học sinh chuă có sự chuan bò, chưa làm dàn bài chưa hiểu cáchtìm ý, chọn ý và sắp xếp ý .– Việc xen lồng tình cảm qua mỗi bài viết chưa làm được vì thế bài viếtthường rất đơn điệu, khô khan, nặng nề, kể lể, liệt ke .– Tính liên kết câu, liên ý, liên đoạn chưa thực hiện được. Sự tham gia vàoquá trình học tập của học sinh nhiều khi còn gượng ép .Về phía giáo viên :– Qua thực tế giảng dạy ở trường, tôi nhận thấy : Giáo viên thường e ngại ,lung túng khi dạy tập làm văn, kjhông dám đăng ký tiết Tập làm văn dự thi hoặcthao giảng. Thao tác tiến hành cách dạy của giáo viên nhận xét và nói lại hoặcgặng hỏi, hay sửa chữa, bổ sung bài của học sinh chưa cao .– Kiến thức Tập làm văn của phần lớn giáo viên chưa vững. Nhiều giáo viêncòn mơ hồ về đổi mới phương pháp dạy học, chưa name vững các hình thức tổchức dạy học ( hoặc chỉu nắm một cách chung chung, máy móc ,…). Kỹ năng nói viét miêu tả kể chuyện chưa thật tốt . – Giáo viên chưa có khả năng “ chế biến” giảm độ khó các bài tập cho họcsinh yếu, soạn câu hỏi bài tập nâng cao cho học sinh giỏi bởi vậy nên trên lớpthường ít hướng dẫn cho hcọ sinh yếu, chủ yếu gọi học sinh khá giỏi trình bày kếtquả, còn học sinh yếu chép lại kết quả.– Khả năng bao quát lớp chú ý đến các đối tượng học sinh ( giỏi, khá, trungbình, yếu ) còn hạn chế, hầu hết giáo viên chỉ chú ý đến học sinh giỏi và khá .– Đa số các tiết dạy tập làm văn diễn ra buồn tẻ, không gây được hứng thúcho học sinh .Giáo viên tiến hành tiết dạy quá máy móc, gần như phụ thuộc khuônmẫu vào sách giáo viên chưa có khả năng đưa ra những vấn đề thiết thực gần gũi với đời sống học sinh . Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang2 PHẦN THỨ HAINHỮNG BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI- YÊU CẦU ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN1) Chuẩn bò lên lớp :– Chuẩn bò soạn giáo án : Giáo viên cần phân loại đối tượng học sinh ( giỏi ,khá, trung bình, yếu ) để có hệ thống câu hỏi và kế hoạch bài soạn phù hợp vớiđặc điểm của họcï sinh .Với những bài tập làm văn nói riêng cũng như những bài tập Tiếng Việt nóichung giáo viên cần chuẩn bò theo trình tự sau :+ Xác đònh mục đích, cơ sở của bài tập : Bài tập cần giúp học sinh đạt đượcmục đích gì ? Cơ sở để xây doing bài tập ?+ Giải mẫu bài tập ( trình bày đáp án ) và chỉ ra, tách ra các thao tác cần thựchiện theo trật tự trước sau để ra két quả đúng . + Dự tính những khó khăn của học sinh khi làm bài tập, những lỗi các em có thể mắc phải .+ Đưa ra cách hướng dẫn gợi ý để học sinh tự làm được bài tập và làm đúng( cách hướng dẫn gợi ý dựa trên bài tập cụ thể và trình tự các thao tác cầnthực hiện ).– Soạn giáo án :+ Sau khi đã xác đònh mục đích từng bài tập, giải mẫu chỉ ra các thao tác cầnthực hiện dự tính những khó khăn và có cách hướng dẫn cho từng bài tập giáo viênsoạn giáo án theo trình tự các bước từng bài tập trong giáo án cần ghi rõ các câuhỏi gợi ý theo cách thức giảm khó cho học sinh yếu, học sinh trung bình ; câu hỏibài tập nâng cao cho học sinh khá, giỏi .+ Khi soạn bài giáo viên cần trả lời được một số câu hỏi sau : Sau khi dạyxong bài học này học sinh phải nắm được những kiến thức trọng tâm cơ bản nào ?Các em được rèn những kỹ năng cơ bản nào ? Cách phát hiện và giải quyết vấn đềra sao ? Việc giáo dục thái độ đã phù hợp chưa ? Việc liên hệ thực tế phải thiétthực, không gò ép, áp đặt .+ Phải xác đònh rõ dự kiến hình thức tổ chức, sử dụng đồ dùng trực quan đúnglúc, đúng chỗ, phù hợp từng nhóm đối tượng học sinh ( giỏi, khá, trung bình , yếu ) . Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang3 2) Lên lớp :– Giáo viên cần nắm vững đặc điểm của học sinh để có sự quan tâm phù hợp :+ Đối với học sinh yếu và học sinh trung bình giáo viên cần hướng dẫn kỹlưỡng, tỉ mỉ, phải có hệ thống câu hỏi mở để giúp đỡ các em ( có thể chia nhỏ câuhỏi nếu cần ). Cần giúp các em kỹ và cụ thể hơn về xác đònh yêu cầu của đề đến quá trình quan sát tìm ý và viết thành đoạn văn. Một vấn đề nữa là giáo viên cần sữa chữa uốn nắn kòp thời lỗi của các em như : lỗi dùng từ đặt câua, sắp xếp ý ,xây dụng đoạn văn ,… nên cho học sinh khá giỏi trình bày trước những ý, câu khó .+ Đối với học sinh khá, giỏi : Ngoài những câu hỏi, bài tập bình thường, giáoviên cần đưa ra những yêu cầu cao hơn, những câu hỏi cao hơn, khó hơn để pháttriển tư duy cho các em, thường xuyên yêu cầu các em nhận xét, sửa chữa bài củabạn. Trong cùng một ý, một vấn đề phải hướng dẫn để học sinh khá giỏi có thểdiễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, biết sửa những đoạn văn, bài văn dài và ýrườm thành những đoạn văn, bài văn ngắn gọn và câu ý phù hợp hơn .– Những câu hỏi có tính chất ôn lại kiến thức cũ có liên quan để dạy học bàimới thuận lợi nên dành cho học sinh khá giỏi để mất ít thời gian .– Khi dạy học sinh nói trình bày kết quả nên gọi học sinh khá giỏi trước, họcsinh trung bình, yếu sau .– Nếu bài văn có ngữ liệu dài nên gọi học sinh giỏi đọc thành tiếng, cả lớpđọc thầm theo để tiết kiệm thời gian .– Với những câu hỏi khó giáo viên nên giảm độ khó bằng cách : chia nhỏ câuhỏi, thêm câu hỏi phụ, đưa đáp án đúng sai cho học sinh lựa chọn …– Giáo viên cần hiểu tâm lý học sinh cần động viên, khích lệ các em luyệnnói, luyện viết .– Giáo viên cần hiểu kỹ năng học ( nói, viết ) theo đề tài của từng đối tượnghọc sinh, từ đó có biện pháp tiếp cận giúp đỡ học sinh phát huy khả năng và khắcphục hạn chế .– Giáo viên cần có biện pháp động viên học sinh chuẩn bò bài và có kiểm tra ,đánh giá chặt chẽ kỹ lưỡng .– Giáo viên cần tạo ra không khí hào hứng kích thích học sinh họcï tập, chuanbò tốt nhất cách xử lý tình huống có thể xẩy ra .– Trong mỗi tiết học giáo viên cần tạo không khí học tập vui vẻ nhẹ nhàng ,hấp dẫn để lôi cuốn học sinh tránh tẻ nhạt và khô cứng .– Tạo mọi điều kiện đẻ tất cả học sinh chủ động tích cực tham gia và tham giacó hiệu quả các hoạt động học tập quan tâm nhiều hơn các học sinh nhút nhát , chưa tích cực hoạt động . Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang4 3) Giáo viên phải thường xuyên dự giờ đồng nghiệp, rút kinh nghiệm để dạytốt phân môn Tập làm văn .4) Giáo viên cần nắm vững các biện pháp dạy học chủ yếu và quy trình dạybài Tập làm văn .– Các biện pháp dạy học chủ yếu :– Hướng dẫn học sinh nhận diện đặc điểm loại văn .Ở các bài hình thành kiến thức Tập làm văn, giáo viên thường tiến hànhhướng dẫn học sinh nhận diện đặc điểm loại văn thông qua gợi ý nhận xét trongSGK. Các thao tác cần được thực hiện theo trình tự sau :+ Yêu cầu học sinh đọc mục nhận xét trong SGK, khảo sát văn bản để trả lờitừng văn bản gợi ý .+ Hướng dẫn học sinh trao đổi, thảo luận nhằm rút ra những nhận xét về đặcđiểm loại văn ( kiến thức cần ghi nhớ ).– Hướng dẫn học sinh làm bài tập thực hànhSauk hi nhận biết các kiến thức tập làm văn, học sinh được làm các bài tậpthực hành nhằm củng cố kiến thức và bước đầu hình thành các kỹ năng, giáo viêncần thực hiện các thao tác sau :+ Giúp học sinh nắm vững yêu cầu của bài tập ( bằng câu hỏi gợi ý, bằng lờigiải thích ).+ Hướng dẫn học sinh làm thử một phần của bài tập và nhận xét để đònhhướng cho từng hoạt động của cá nhân .+ Giúp học sinh luyện tập theo yêu cầu của bài tập ( theo cặp, theo nhómhoặc trao đổi ở lớp ), tổ chức nhận xét và đánh giá kết quả .– Hướng dẫn hsinh luyện tập theo đề bài Ở các bài luyện tập thực hành theo đề bài tập làm văn, giáo viên cần thực hiện các thao tác sau :+ Yêu cầu học sinh đọc kỹ đề bài, xác đònh đúng nội dung yêu cầu của đề.+ Hướng dẫn học sinh dựa vào gợi ý trong SGK để thực hiện từng yêu cầu( theo hai hình thức nói, viết ).+ Tổ chức nhận xét, đánh giá kết quả thực hành nhằm trau dồi các kỹ năngtập làm văn cho học sinh .5) Giáo viên cần nắm vững các kỹ năng làm văn cho học sinh lớp 4 va øcácbước cần thực hiện từng kỹ năng để hướng dẫn học sinh.– Kỹ năng đònh hướng hoạt động giao tiếp :+ Nhận diện loại văn bản + Phân tích đề bài Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang5 Để thực hiện tốt kỹ năng này giáo viên phải yêu cầu học sinh : đọc nhiều lầnđề bài, tìm hiểu nghóa của từ, từng vế câu, chọn ra các từ ngữ quan trọng nhất .Từ đó trả lời mấy câu hỏi sau :Đề bài yêu cầu viết loại văn nào ? ( Miêu tả hay kể chuyện ? Tả phong cảnhhay tả người ? …)Đề bài đòi hỏi giải đáp vấn đề gì ? ( Yêu cầu làm gì ? Miêu tả ai, cái gì ? Kểlại câu chuyện nào ? Tường thuật việc gì ? Viết thư cho ai, viết về cái gì ?…Phạm vi bài làm đến đâu ? Trọng tâm bài là ở chỗ nào ?– Kỹ năng lập chương trình hoạt động giao tiếp :+ Xác đònh dàn ý của bài văn đã cho+ Tìm ý và sắp xếp ý thành dàn ý trong bài văn kể chuyện+ Quan sát đối tượng, tìm ý và sắp xếp ý thành dàn ý trong bài văn miêu tả. – Kỹ năng hiện thực hoá hoạt động giao tiếp : + Xây dựng đoạn văn+ Liên kết các đoạn văn thành bài văn– Kỹ năng kiểm tra, đánh giá hoạt động giao tiếp :+ Đối chiếu văn bản nói, viết của bản thân với mục đích giao tiếp và yêu cầudiễn đạt .+ Sửa lỗi về nội dung và hình thức diễn đạt .6) Giáo viên phải chòu khó nghiên cứu tài liệu tham khảo và tăng cường tựhọc, tự bồi dưỡng để tìm ra cách dạy phù hợp đối với học sinh của mình .II- YÊU CẦU ĐỐI VỚI HỌC SINH1) Cần chuẩn bò bài đầy đủ trước khi học bài mới .2) Cần chăm đọc sách, báo, tài liệu tham khảo, học thuộc các bài văn, bàithơ hay ; có ý thức tích cực luyện nói, luyện viết ở lớp cũng như ở nhà .3) Học sinh phải tự rèn luyện tính tích cực tự tin, mạnh dạn và hăng háiphát biểu xây dựng bài và tự giác học tập .4) Học sinh phải có cách học ở nhà : phương pháp học, trình tự và thời gianhọc .5) Không nên dựa hoàn toàn vào bài mẫu trong sách tham khảo ( hiện naysách Tập làm văn có nay đủ mỗi bài viết theo mỗi đề bài của chương trìnhlớp 4 nói riêng và bậc Tiểu học nói chung mà học sinh tường sử dụng saimục đích, làm xơ cứng tư duy của học sinh ) một cách máy móc ( chép nguyên si ), học thuộc long rồi đọc trước lớp . Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang6 III- MỘT VÍ DỤ CỤ THỂ SOẠN CÁCH HƯỚNG DẪN BÀI TẬP THEO Bài : “ Luyện tập xây dựng đoạn văn miêu tả đồ vật”Bài tập 1: Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi :Đó là một chiếc cặp màu đỏ tươi ; chỉ nhỉnh hơn chiếc bảng con một chút. Ởgóc phải của cặp có hình chú gấu không to lắm nhưng trông rất ngộ nghónh. Cặpcó hai mắt khoá mạ kền giống như hai con mắt sáng long lanh .Quai cặp làm bằng sắt không gỉ trông rất chắc chắn. Sau lưng có hai dây đeobằng vải sợi ni lông màu xanh da trời khiến em có thể đeo cặp sau lưng trông nhưđeo chiếc ba lô.Mở cặp ra em thấy trong cặp có tới ba ngăn được làm bằng vải ni lông hoa –hai ngăn rộng và một ngăn hẹp. Sách giáo khoa em xếp vào một ngăn, vở viết emxếp vào ngăn bên cạnh. Còn ngăn hẹp thì em để các đồ dùng học tập như bảngđen, hộp đựng bút và thước kẻ .a; Các đoạn văn trên thuộc phần nào trong bài văn miêu tả ?b; Xác đònh nội dung miêu tả của từng đoạn văn .c; Nội dung miêu tả của mỗi đoạn văn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằngnhững từ ngữ nào ?CÁC THAO TÁC GIÁO VIÊN CẦN CHUẨN BỊ ĐỂ THỰC HIỆN( Giáo viên cần xác đònh được )1) Mục đích : Học sinh nêu được từng đoạn văn trên thuộc phần nào của bàivăn miêu tả ; xác đònh nội dung chính của từng đoạn văn ; tìm được những từ ngữbáo hiệu ở câu mở đoạn, nội dung miêu tả của từng đoạn văn .2) Giải mẫu và chỉ ra những thao tác cần thực hiện .– Đáp án :a; Cả ba đoạn văn đã cho đều thuộc phần thân bài .b; Đoạn 1 : Tả hình dáng bên ngoài của chiếc cặp .Đoạn 2 : Tả quai cặp và dây đeo .Đoạn 3 : Tả các bộ phận bên trong của chiếc cặp .c; Nội dung miêu tả của mỗi đoạn văn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằngnhững từ ngữ : Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang7 Đoạn 1 : Đó là chiếc cặp màu đỏ tươiĐoạn 2 : Quai cặp làm bằng sắt không gỉĐoạn 3 : Mở cặp ra em thấy trong cặp có tới 3 ngăn– Trình tự các thao tác cần thực hiện :+ Đọc hiểu nội dung của từng đoạn văn .+ Đọc và xác đònh các đoạn văn, nêu được các đoạn văn thuộc phần nào củavăn miêu tả .+ Xác đònh ý chính của từng đoạn văn.+ Đọc và tìm từ ngữ báo hiệu câu mở đoạn ở nội dung miêu tả của mỗi đoạn .3) Dự tính những khó khăn của học sinh .– Có thể học sinh đã quên cấu tạo ba phần của bài văn miêu tả đã học nênviệc xác đònh ý a không nhanh chóng .– Có thể học sinh xác đònh nhầm các phần của bài văn miêu tả trong đoạn văn– Có thể học sinh đọc chậm mất nhiều thời gian và hạn chế cho việc hiểu nộidung– Việc xác đònh nội dung chính của từng đoạn tương đối khó.4) Cách hướng dẫn học sinh :– Trước khi học giờ Tập làm văn yêu cầu học sinh về ôn lại và ghi nhớ cấu tạocủa bài văn miêu tả đồ vật .– Một học sinh giỏi đọc to thành tiếng đề bài, cả lớp đọc thầm theo dõi .– Giáo viên nêu câu hỏi :+ Bài tập có mấy yêu cầu, từng yêu cầu phải làm gì ?+ Mỗi đoạn văn trên thuộc phần nào của bài văn miêu tả ?+ Nội dung miêu tả của từng đoạn là gì ? ( Nếu lớp có nhiều học sinh yếu vàhọc sinh trung bình thì câu hỏi này có thể sửa như sau “ câu hỏi được ghi ra bảng phụ”: Nội dung miêu tả của từng đoạn văn là gì ?Hãy đánh dấu x vào ô trống trước ý đúng nhất mà em cho là nội dung miêu tảcủa từng đoạn văn .Đoạn1 : Tả về màu sắc của chiếc cặp Tả hình dáng bên ngoài của chiếc cặp So sánh chiếc cặp với chiếc bảng con Đoạn2 : Tả quai cặp và dây đeo Giới thiệu quai cặp Nói về tác dụng của quai cặp Đoạn3 : Tả ngăn cặp Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang8 Tả cấu tạo bên trong của chiếc cặp – các ngăn cặp và tácdụng của nó+ Nội dung miêu tả của mỗi đoạn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằng những từ ngữ nào ? PHẦN THỨ BA Do khả năng có hạn nên sáng kiến kinh nghiệm này chắc chắn còn nhữngthiếu sót nhất đònh, tôi không dám khẳng đònh tính khả thi và hiệu quả là tuyệtđối. Tuy vậy qua 6 tháng ứng dụng sáng kiến này đã giúp tôi và đồng nghiệpgiảng dạy phan môn Tập làm văn tốt hơn .Qua cách soạn và dạy theo những biện pháp đề xuất ở sáng kiến này so vớilối soạn và dạy của giáo viên trước đây thì cách soạn và dạy ở sáng kiến này xảyra nhẹ nhàng hơn, học sinh chủ động, hứng thú hơn, kết quả làm bài của học sinhtốt hơn so với trước nay dẫn đến kết quả học tập đạt cao hơn ( cụ thể được so sánhở bảng thống kê kết quả kiểm tra thực tế ).Ngoài ra sau khi đưa sáng kiến này vào ứng dụng vào thực tế của trườngchúng tôi cho thấy không chỉ giáo viên khối 4 mà cả giáo viên các khối khác trongnhà trường chòu khó nghiên cứu, tìm tòi các tài liệu hỗ trợ cho việc dạy và họcđược tốt hơn, giáo viên đầu tư nhiều thời gian hơn để soạn và dạy so với trước đâygiáo viên chỉ phụ thuộc khuôn mẫu vào sách giáo viên (chép y nguyên sách giáoviên ).KẾT QUẢ BÀI KIỂM TRA KHẢO SÁTLớpSố HS2632413314A/284C/294B/26 Cộng Lớp – Kết quả kiểm tra trước khi chưa ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm : Điểm bài kiểm tra viếtKiểm tra123456789282441241 1 29 5 4 5 11 6 2 1 10 13 36 13 3 3 – Kết quả sau 6 tháng ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm :Số HS dựĐiểm bài kiểm tra viếtKiểm tra123456 7
Xem thêm: Hướng dẫn thực hiện cách ly đối với F1, F2 Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs 8 9 10 10 4A/284B/264C/29 Cộng 28212145121262 3 14421293138221832384117552Trên đây là một phần sáng kiến nhỏ cho việc “ Dạy Tập làm văn lớp 4 phùhợp với trình độ học sinh” mà tôi đã mạnh dạn đề xuất và đã được ứng dụng ởkhối 4 của trường chúng chúng tôi. Tôi hy vọng rằng các bạn đồng nghiệp sẽ cónhững sáng kiến hay hơn, sát thực và đầy đủ hơn để giúp cho việc dạy Tập làmvăn ở lớp 4 nói riêng và dạy Tập làm văn ở trường Tiểu học nói chung ngày càngđạt kết quả tốt hơn nhằm đáp ứng” Đổi mới nội dung và phương pháp dạy học ởtrường Tiểu học” .Thới Bình, ngày 28 tháng 2 năm 2007 Chủ tòch hội đồng khoa học trường Người viết Nguyễn Kim Chung Duyệt của phòng Giáo dục Một số biện pháp dạy Tập làm văn lớp 4 phù hợp với trình độ hs Trang10 – Học sinh nhút nhát còn ngần ngại, quan ngại nên không mạnh dạn tích cực tham giatrả lời trên lớp. – Vốn từ của học viên nghèo nàn dẫn đến việc dùng từ đặt câu còn nhiều hạnchế. Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang1 – Học sinh chưa biết dữ thế chủ động diễn đạt nội dung từng phần cũng như toàn bàithông qua lời nói, bài viết ; còn thụ động khi tiếp thu bài học kinh nghiệm. – Chưa có thói quen làm dàn bài và dựa vào dàn bài để nói, viết mà thườngđọc lại nội dung bài văn đã chép sẵn trên giấy nháp hoặc chép nguyên bài vănmẫu ở sách tìm hiểu thêm – Phần lớn ( khoảng chừng 2/3 ) học viên ở nhà chưa chuan bò bài cho tiết học. Khiđược thấy rằng : học viên chuă có sự chuan bò, chưa làm dàn bài chưa hiểu cáchtìm ý, chọn ý và sắp xếp ý. – Việc xen lồng tình cảm qua mỗi bài viết chưa làm được vì vậy bài viếtthường rất đơn điệu, khô khan, nặng nề, kể lể, liệt ke. – Tính link câu, liên ý, liên đoạn chưa triển khai được. Sự tham gia vàoquá trình học tập của học viên nhiều khi còn gượng ép. Về phía giáo viên : – Qua trong thực tiễn giảng dạy ở trường, tôi nhận thấy : Giáo viên thường lo lắng, lung túng khi dạy tập làm văn, kjhông dám ĐK tiết Tập làm văn dự thi hoặcthao giảng. Thao tác tiến hành cách dạy của giáo viên nhận xét và nói lại hoặcgặng hỏi, hay sửa chữa thay thế, bổ trợ bài của học viên chưa cao. – Kiến thức Tập làm văn của phần đông giáo viên chưa vững. Nhiều giáo viêncòn mơ hồ về thay đổi giải pháp dạy học, chưa name vững những hình thức tổchức dạy học ( hoặc chỉu nắm một cách chung chung, máy móc, … ). Kỹ năng nóiviét miêu tả kể chuyện chưa thật tốt. – Giáo viên chưa có năng lực “ chế biến ” giảm độ khó những bài tập cho họcsinh yếu, soạn câu hỏi bài tập nâng cao cho học viên giỏi bởi vậy nên trên lớpthường ít hướng dẫn cho hcọ sinh yếu, hầu hết gọi học viên khá giỏi trình diễn kếtquả, còn học viên yếu chép lại hiệu quả. – Khả năng bao quát lớp quan tâm đến những đối tượng người dùng học viên ( giỏi, khá, trungbình, yếu ) còn hạn chế, hầu hết giáo viên chỉ quan tâm đến học viên giỏi và khá. – Đa số những tiết dạy tập làm văn diễn ra buồn tẻ, không gây được hứng thúcho học viên. Giáo viên triển khai tiết dạy quá máy móc, gần như là phụ thuộc vào khuônmẫu vào sách giáo viên chưa có năng lực đưa ra những yếu tố thiết thực gần gũivới đời sống học viên. Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang2PHẦN THỨ HAINHỮNG BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI – YÊU CẦU ĐỐI VỚI GIÁO VIÊN1 ) Chuẩn bò lên lớp : – Chuẩn bò soạn giáo án : Giáo viên cần phân loại đối tượng người dùng học viên ( giỏi, khá, trung bình, yếu ) để có mạng lưới hệ thống câu hỏi và kế hoạch bài soạn tương thích vớiđặc điểm của họcï sinh. Với những bài tập làm văn nói riêng cũng như những bài tập Tiếng Việt nóichung giáo viên cần chuẩn bò theo trình tự sau : + Xác đònh mục tiêu, cơ sở của bài tập : Bài tập cần giúp học viên đạt đượcmục đích gì ? Cơ sở để xây doing bài tập ? + Giải mẫu bài tập ( trình diễn đáp án ) và chỉ ra, tách ra những thao tác cần thựchiện theo trật tự trước sau để ra két quả đúng. + Dự tính những khó khăn vất vả của học viên khi làm bài tập, những lỗi những em cóthể mắc phải. + Đưa ra cách hướng dẫn gợi ý để học viên tự làm được bài tập và làm đúng ( cách hướng dẫn gợi ý dựa trên bài tập đơn cử và trình tự những thao tác cầnthực hiện ). – Soạn giáo án : + Sau khi đã xác đònh mục tiêu từng bài tập, giải mẫu chỉ ra những thao tác cầnthực hiện dự trù những khó khăn vất vả và có cách hướng dẫn cho từng bài tập giáo viênsoạn giáo án theo trình tự những bước từng bài tập trong giáo án cần ghi rõ những câuhỏi gợi ý theo phương pháp giảm khó cho học viên yếu, học viên trung bình ; câu hỏibài tập nâng cao cho học viên khá, giỏi. + Khi soạn bài giáo viên cần vấn đáp được 1 số ít câu hỏi sau : Sau khi dạyxong bài học kinh nghiệm này học viên phải nắm được những kiến thức và kỹ năng trọng tâm cơ bản nào ? Các em được rèn những kiến thức và kỹ năng cơ bản nào ? Cách phát hiện và xử lý vấn đềra sao ? Việc giáo dục thái độ đã tương thích chưa ? Việc liên hệ trong thực tiễn phải thiétthực, không gò ép, áp đặt. + Phải xác đònh rõ dự kiến hình thức tổ chức triển khai, sử dụng vật dụng trực quan đúnglúc, đúng chỗ, tương thích từng nhóm đối tượng người tiêu dùng học viên ( giỏi, khá, trung bình, yếu ). Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang32 ) Lên lớp : – Giáo viên cần nắm vững đặc thù của học viên để có sự chăm sóc tương thích : + Đối với học viên yếu và học viên trung bình giáo viên cần hướng dẫn kỹlưỡng, tỉ mỉ, phải có mạng lưới hệ thống câu hỏi mở để trợ giúp những em ( hoàn toàn có thể chia nhỏ câuhỏi nếu cần ). Cần giúp những em kỹ và đơn cử hơn về xác đònh nhu yếu của đề đếnquá trình quan sát tìm ý và viết thành đoạn văn. Một yếu tố nữa là giáo viên cầnsữa chữa uốn nắn kòp thời lỗi của những em như : lỗi dùng từ đặt câua, sắp xếp ý, xây dụng đoạn văn, … nên cho học viên khá giỏi trình diễn trước những ý, câu khó. + Đối với học viên khá, giỏi : Ngoài những câu hỏi, bài tập thông thường, giáoviên cần đưa ra những nhu yếu cao hơn, những câu hỏi cao hơn, khó hơn để pháttriển tư duy cho những em, liên tục nhu yếu những em nhận xét, sửa chữa thay thế bài củabạn. Trong cùng một ý, một yếu tố phải hướng dẫn để học viên khá giỏi có thểdiễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, biết sửa những đoạn văn, bài văn dài và ýrườm thành những đoạn văn, bài văn ngắn gọn và câu ý tương thích hơn. – Những câu hỏi có đặc thù ôn lại kỹ năng và kiến thức cũ có tương quan để dạy học bàimới thuận tiện nên dành cho học viên khá giỏi để mất ít thời hạn. – Khi dạy học viên nói trình diễn hiệu quả nên gọi học viên khá giỏi trước, họcsinh trung bình, yếu sau. – Nếu bài văn có ngữ liệu dài nên gọi học viên giỏi đọc thành tiếng, cả lớpđọc thầm theo để tiết kiệm chi phí thời hạn. – Với những câu hỏi khó giáo viên nên giảm độ khó bằng cách : chia nhỏ câuhỏi, thêm câu hỏi phụ, đưa đáp án đúng sai cho học viên lựa chọn … – Giáo viên cần hiểu tâm ý học viên cần động viên, khuyến khích những em luyệnnói, luyện viết. – Giáo viên cần hiểu kỹ năng học ( nói, viết ) theo đề tài của từng đối tượnghọc sinh, từ đó có giải pháp tiếp cận giúp sức học viên phát huy năng lực và khắcphục hạn chế. – Giáo viên cần có giải pháp động viên học viên chuẩn bò bài và có kiểm tra, nhìn nhận ngặt nghèo kỹ lưỡng. – Giáo viên cần tạo ra không khí hào hứng kích thích học viên họcï tập, chuanbò tốt nhất cách giải quyết và xử lý trường hợp hoàn toàn có thể xẩy ra. – Trong mỗi tiết học giáo viên cần tạo không khí học tập vui tươi nhẹ nhàng, mê hoặc để hấp dẫn học viên tránh tẻ nhạt và khô cứng. – Tạo mọi điều kiện kèm theo đẻ toàn bộ học viên dữ thế chủ động tích cực tham gia và tham giacó hiệu suất cao những hoạt động giải trí học tập chăm sóc nhiều hơn những học viên nhút nhát, chưa tích cực hoạt động giải trí. Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang43 ) Giáo viên phải tiếp tục dự giờ đồng nghiệp, rút kinh nghiệm tay nghề để dạytốt phân môn Tập làm văn. 4 ) Giáo viên cần nắm vững những giải pháp dạy học đa phần và quy trình tiến độ dạybài Tập làm văn. – Các giải pháp dạy học hầu hết : – Hướng dẫn học viên nhận diện đặc thù loại văn. Ở những bài hình thành kỹ năng và kiến thức Tập làm văn, giáo viên thường tiến hànhhướng dẫn học viên nhận diện đặc thù loại văn trải qua gợi ý nhận xét trongSGK. Các thao tác cần được thực thi theo trình tự sau : + Yêu cầu học viên đọc mục nhận xét trong SGK, khảo sát văn bản để trả lờitừng văn bản gợi ý. + Hướng dẫn học viên trao đổi, bàn luận nhằm mục đích rút ra những nhận xét về đặcđiểm loại văn ( kiến thức và kỹ năng cần ghi nhớ ). – Hướng dẫn học viên làm bài tập thực hànhSauk hi nhận biết những kỹ năng và kiến thức tập làm văn, học viên được làm những bài tậpthực hành nhằm mục đích củng cố kiến thức và kỹ năng và trong bước đầu hình thành những kiến thức và kỹ năng, giáo viêncần thực thi những thao tác sau : + Giúp học viên nắm vững nhu yếu của bài tập ( bằng câu hỏi gợi ý, bằng lờigiải thích ). + Hướng dẫn học viên làm thử một phần của bài tập và nhận xét để đònhhướng cho từng hoạt động giải trí của cá thể. + Giúp học viên rèn luyện theo nhu yếu của bài tập ( theo cặp, theo nhómhoặc trao đổi ở lớp ), tổ chức triển khai nhận xét và nhìn nhận hiệu quả. – Hướng dẫn hsinh rèn luyện theo đề bàiỞ những bài rèn luyện thực hành thực tế theo đề bài tập làm văn, giáo viên cần thựchiện những thao tác sau : + Yêu cầu học viên đọc kỹ đề bài, xác đònh đúng nội dung nhu yếu của đề. + Hướng dẫn học viên dựa vào gợi ý trong SGK để triển khai từng nhu yếu ( theo hai hình thức nói, viết ). + Tổ chức nhận xét, nhìn nhận hiệu quả thực hành thực tế nhằm mục đích trau dồi những kỹ năngtập làm văn cho học viên. 5 ) Giáo viên cần nắm vững những kỹ năng và kiến thức làm văn cho học viên lớp 4 va øcácbước cần thực thi từng kỹ năng và kiến thức để hướng dẫn học viên. – Kỹ năng đònh hướng hoạt động giải trí tiếp xúc : + Nhận diện loại văn bản + Phân tích đề bàiMột số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang5Để thực thi tốt kiến thức và kỹ năng này giáo viên phải nhu yếu học viên : đọc nhiều lầnđề bài, khám phá nghóa của từ, từng vế câu, chọn ra những từ ngữ quan trọng nhất. Từ đó vấn đáp mấy câu hỏi sau : Đề bài nhu yếu viết loại văn nào ? ( Miêu tả hay kể chuyện ? Tả phong cảnhhay tả người ? … ) Đề bài yên cầu giải đáp yếu tố gì ? ( Yêu cầu làm gì ? Miêu tả ai, cái gì ? Kểlại câu truyện nào ? Tường thuật việc gì ? Viết thư cho ai, viết về cái gì ? … Phạm vi bài làm đến đâu ? Trọng tâm bài là ở chỗ nào ? – Kỹ năng lập chương trình hoạt động giải trí tiếp xúc : + Xác đònh dàn ý của bài văn đã cho + Tìm ý và sắp xếp ý thành dàn ý trong bài văn kể chuyện + Quan sát đối tượng người tiêu dùng, tìm ý và sắp xếp ý thành dàn ý trong bài văn miêu tả. – Kỹ năng hiện thực hoá hoạt động giải trí tiếp xúc : + Xây dựng đoạn văn + Liên kết những đoạn văn thành bài văn – Kỹ năng kiểm tra, nhìn nhận hoạt động giải trí tiếp xúc : + Đối chiếu văn bản nói, viết của bản thân với mục tiêu tiếp xúc và yêu cầudiễn đạt. + Sửa lỗi về nội dung và hình thức diễn đạt. 6 ) Giáo viên phải chòu khó nghiên cứu và điều tra tài liệu tìm hiểu thêm và tăng cường tựhọc, tự tu dưỡng để tìm ra cách dạy tương thích so với học viên của mình. II – YÊU CẦU ĐỐI VỚI HỌC SINH1 ) Cần chuẩn bò bài không thiếu trước khi học bài mới. 2 ) Cần chăm đọc sách, báo, tài liệu tìm hiểu thêm, học thuộc những bài văn, bàithơ hay ; có ý thức tích cực luyện nói, luyện viết ở lớp cũng như ở nhà. 3 ) Học sinh phải tự rèn luyện tính tích cực tự tin, mạnh dạn và hăng háiphát biểu kiến thiết xây dựng bài và tự giác học tập. 4 ) Học sinh phải có cách học ở nhà : phương pháp học, trình tự và thời gianhọc. 5 ) Không nên dựa trọn vẹn vào bài mẫu trong sách tìm hiểu thêm ( hiện naysách Tập làm văn có nay đủ mỗi bài viết theo mỗi đề bài của chương trìnhlớp 4 nói riêng và bậc Tiểu học nói chung mà học viên tường sử dụng saimục đích, làm xơ cứng tư duy của học viên ) một cách máy móc ( chépnguyên si ), học thuộc long rồi đọc trước lớp. Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang6III – MỘT VÍ DỤ CỤ THỂ SOẠN CÁCH HƯỚNG DẪN BÀI TẬP THEONHỮNG BIỆN PHÁP ĐỀ XUẤT Ở TRÊN. Bài : “ Luyện tập kiến thiết xây dựng đoạn văn miêu tả vật phẩm ” Bài tập 1 : Đọc những đoạn văn sau và vấn đáp thắc mắc : Đó là một chiếc cặp màu đỏ tươi ; chỉ nhỉnh hơn chiếc bảng con một chút ít. Ởgóc phải của cặp có hình chú gấu không to lắm nhưng trông rất ngộ nghónh. Cặpcó hai mắt khoá mạ kền giống như hai con mắt sáng lộng lẫy. Quai cặp làm bằng sắt không gỉ trông rất chắc như đinh. Sau sống lưng có hai dây đeobằng vải sợi ni lông màu xanh da trời khiến em hoàn toàn có thể đeo cặp sau sống lưng trông nhưđeo chiếc túi balo. Mở cặp ra em thấy trong cặp có tới ba ngăn được làm bằng vải ni lông hoa – hai ngăn rộng và một ngăn hẹp. Sách giáo khoa em xếp vào một ngăn, vở viết emxếp vào ngăn bên cạnh. Còn ngăn hẹp thì em để những vật dụng học tập như bảngđen, hộp đựng bút và thước kẻ. a ; Các đoạn văn trên thuộc phần nào trong bài văn miêu tả ? b ; Xác đònh nội dung miêu tả của từng đoạn văn. c ; Nội dung miêu tả của mỗi đoạn văn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằngnhững từ ngữ nào ? CÁC THAO TÁC GIÁO VIÊN CẦN CHUẨN BỊ ĐỂ THỰC HIỆN ( Giáo viên cần xác đònh được ) 1 ) Mục đích : Học sinh nêu được từng đoạn văn trên thuộc phần nào của bàivăn miêu tả ; xác đònh nội dung chính của từng đoạn văn ; tìm được những từ ngữbáo hiệu ở câu mở đoạn, nội dung miêu tả của từng đoạn văn. 2 ) Giải mẫu và chỉ ra những thao tác cần thực thi. – Đáp án : a ; Cả ba đoạn văn đã cho đều thuộc phần thân bài. b ; Đoạn 1 : Tả hình dáng bên ngoài của chiếc cặp. Đoạn 2 : Tả quai cặp và dây mang. Đoạn 3 : Tả những bộ phận bên trong của chiếc cặp. c ; Nội dung miêu tả của mỗi đoạn văn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằngnhững từ ngữ : Một số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang7Đoạn 1 : Đó là chiếc cặp màu đỏ tươiĐoạn 2 : Quai cặp làm bằng sắt không gỉĐoạn 3 : Mở cặp ra em thấy trong cặp có tới 3 ngăn – Trình tự những thao tác cần triển khai : + Đọc hiểu nội dung của từng đoạn văn. + Đọc và xác đònh những đoạn văn, nêu được những đoạn văn thuộc phần nào củavăn miêu tả. + Xác đònh ý chính của từng đoạn văn. + Đọc và tìm từ ngữ báo hiệu câu mở đoạn ở nội dung miêu tả của mỗi đoạn. 3 ) Dự tính những khó khăn vất vả của học viên. – Có thể học viên đã quên cấu trúc ba phần của bài văn miêu tả đã học nênviệc xác đònh ý a không nhanh gọn. – Có thể học viên xác đònh nhầm những phần của bài văn miêu tả trong đoạn văn – Có thể học viên đọc chậm mất nhiều thời hạn và hạn chế cho việc hiểu nộidung – Việc xác đònh nội dung chính của từng đoạn tương đối khó. 4 ) Cách hướng dẫn học viên : – Trước khi học giờ Tập làm văn nhu yếu học viên về ôn lại và ghi nhớ cấu tạocủa bài văn miêu tả vật phẩm. – Một học viên giỏi đọc to thành tiếng đề bài, cả lớp đọc thầm theo dõi. – Giáo viên nêu câu hỏi : + Bài tập có mấy nhu yếu, từng nhu yếu phải làm gì ? + Mỗi đoạn văn trên thuộc phần nào của bài văn miêu tả ? + Nội dung miêu tả của từng đoạn là gì ? ( Nếu lớp có nhiều học viên yếu vàhọc sinh trung bình thì câu hỏi này hoàn toàn có thể sửa như sau “ câu hỏi được ghi ra bảngphụ ” : Nội dung miêu tả của từng đoạn văn là gì ? Hãy ghi lại x vào ô trống trước ý đúng nhất mà em cho là nội dung miêu tảcủa từng đoạn văn. Đoạn1 : Tả về sắc tố của chiếc cặp Tả hình dáng bên ngoài của chiếc cặp So sánh chiếc cặp với chiếc bảng conĐoạn2 : Tả quai cặp và dây mang Giới thiệu quai cặp Nói về công dụng của quai cặpĐoạn3 : Tả ngăn cặp Tả bao quát chiếc cặpMột số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang8 Tả cấu trúc bên trong của chiếc cặp – những ngăn cặp và tácdụng của nó + Nội dung miêu tả của mỗi đoạn được báo hiệu ở câu mở đoạn bằng nhữngtừ ngữ nào ? PHẦN THỨ BAKẾT QUẢ CỦA VIỆC PHỔ BIẾN ỨNG DỤNGDo năng lực hạn chế nên sáng tạo độc đáo kinh nghiệm tay nghề này chắc như đinh còn nhữngthiếu sót nhất đònh, tôi không dám khẳng đònh tính khả thi và hiệu suất cao là tuyệtđối. Tuy vậy qua 6 tháng ứng dụng sáng tạo độc đáo này đã giúp tôi và đồng nghiệpgiảng dạy phan môn Tập làm văn tốt hơn. Qua cách soạn và dạy theo những giải pháp đề xuất kiến nghị ở ý tưởng sáng tạo này so vớilối soạn và dạy của giáo viên trước kia thì cách soạn và dạy ở sáng tạo độc đáo này xảyra nhẹ nhàng hơn, học viên dữ thế chủ động, hứng thú hơn, tác dụng làm bài của học sinhtốt hơn so với trước nay dẫn đến tác dụng học tập đạt cao hơn ( đơn cử được so sánhở bảng thống kê hiệu quả kiểm tra thực tiễn ). Ngoài ra sau khi đưa ý tưởng sáng tạo này vào ứng dụng vào trong thực tiễn của trườngchúng tôi cho thấy không chỉ giáo viên khối 4 mà cả giáo viên những khối khác trongnhà trường chòu khó nghiên cứu và điều tra, tìm tòi những tài liệu tương hỗ cho việc dạy và họcđược tốt hơn, giáo viên góp vốn đầu tư nhiều thời hạn hơn để soạn và dạy so với trước đâygiáo viên chỉ phụ thuộc vào khuôn mẫu vào sách giáo viên ( chép y nguyên sách giáoviên ). KẾT QUẢ BÀI KIỂM TRA KHẢO SÁTLớpSố HS2632413314A / 284C / 294B / 26C ộngLớpSố HS – Kết quả kiểm tra trước khi chưa ứng dụng ý tưởng sáng tạo kinh nghiệm tay nghề : Số HS dựĐiểm bài kiểm tra viếtKiểm tra281229831110133613 – Kết quả sau 6 tháng ứng dụng ý tưởng sáng tạo kinh nghiệm tay nghề : Số HS dựĐiểm bài kiểm tra viếtKiểm traMột số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang910104A / 284B / 264C / 29C ộng281426142913834117Trên đây là một phần ý tưởng sáng tạo nhỏ cho việc “ Dạy Tập làm văn lớp 4 phùhợp với trình độ học viên ” mà tôi đã mạnh dạn yêu cầu và đã được ứng dụng ởkhối 4 của trường chúng chúng tôi. Tôi kỳ vọng rằng những bạn đồng nghiệp sẽ cónhững sáng tạo độc đáo hay hơn, sát thực và vừa đủ hơn để giúp cho việc dạy Tập làmvăn ở lớp 4 nói riêng và dạy Tập làm văn ở trường Tiểu học nói chung ngày càngđạt tác dụng tốt hơn nhằm mục đích cung ứng ” Đổi mới nội dung và chiêu thức dạy học ởtrường Tiểu học ”. Thới Bình, ngày 28 tháng 2 năm 2007C hủ tòch hội đồng khoa học trườngNgười viếtNguyễn Kim ChungDuyệt của phòng Giáo dụcMột số giải pháp dạy Tập làm văn lớp 4 tương thích với trình độ hsTrang10
Source: https://blogtintuc247.net |
