Uống thuốc tẩy giun như thế nào cho đúng cách năm 2024

SKĐS - Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm giun sán. Thông thường, giun sán thường ký sinh ở đường ruột, nhưng không ít trường hợp giun sán có thể ký sinh ở những bộ phận khác trong cơ thể như phổi, gan, não, cơ...

Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm giun sán. Thông thường, giun sán thường ký sinh ở đường ruột, nhưng không ít trường hợp giun sán có thể ký sinh ở những bộ phận khác trong cơ thể như phổi, gan, não, cơ... và gây ra những bệnh rất nghiêm trọng. Cách tốt nhất để phòng các bệnh do giun sán gây ra là uống thuốc tẩy. Vậy tẩy giun như thế nào để an toàn và mang lại hiệu quả cao?

Ai dễ bị nhiễm giun?

Trẻ em là đối tượng rất dễ nhiễm giun. Ở thành phố chủ yếu nhiễm giun đũa, ở nông thôn do tình trạng đi chân đất, tỷ lệ nhiễm giun móc cao, gây thiếu máu, suy dinh dưỡng. Người lớn nhiễm giun đũa thường là do ăn rau sống có lẫn trứng giun, thức ăn bị phơi nhiễm do bụi và ruồi, nhặng, gián... Trẻ bị nhiễm do ăn thức ăn hoặc nguồn nước bị nhiễm, hoặc nuốt phải trứng giun trên nền đất khi cầm nắm và ngậm đồ chơi nhiễm bẩn. Bị giun ký sinh cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn dẫn tới suy dinh dưỡng trầm trọng nếu không được điều trị. Thậm chí, giun có thể ký sinh tại các cơ quan khác như giun vào phổi gây ho kéo dài, ở ruột gây tắc ruột, giun có thể chui vào ống mật gây tắc mật vàng da, giun ký sinh ở các bộ phận khác như tai, cơ, não, gan... gây nhiều bệnh lý nặng nề và có thể dẫn tới tử vong.

Một số loại giun sán thường gây bệnh ở người.

Khi nào cần tẩy giun?

Để nhận biết con có bị nhiễm giun hay không, điều đầu tiên phụ huynh cần lưu ý là những biểu hiện tiêu hóa của trẻ: đau bụng, có khi nhầm lẫn với đau dạ dày; táo bón hoặc tiêu chảy; phân có thể có nhớt hay máu; đầy bụng khó tiêu; buồn nôn, nôn; chán ăn; tắc ruột ở trẻ nhỏ do lòng ruột chứa quá nhiều giun, đau thượng vị; đau quanh rốn; đau bụng dưới; dị ứng thức ăn; da xanh xao mệt mỏi; bứt rứt, kém tập trung, ngủ không ngon; Nếu ấu trùng giun sán lạc nhầm chỗ đi vào phổi có thể dễ bị chẩn đoán nhầm viêm phổi do thở khò khè như hen suyễn; u não, liệt động kinh, mắt sưng, giảm thị lực... Trong số những biểu hiện trên thì những dấu hiệu dễ nhận biết nhất chính là việc bụng trẻ đau và to căng cứng bất thường và bé thường xuyên bị ngứa hậu môn vào ban đêm (do giun kim chui ra ngoài hậu môn đẻ trứng).

Việc dùng thuốc tẩy giun định kỳ là một việc làm rất cần thiết. Thuốc trị giun đường ruột là thuốc có tác dụng tẩy sạch hoặc làm giảm đáng kể số lượng giun ra khỏi ruột. Để tẩy giun hiệu quả, cần lưu ý là nên tẩy cả cho cả nhà trong cùng một đợt để tránh nhiễm giun chéo. Thông thường, cả người lớn và trẻ em 2 tuổi trở lên mỗi năm nên tẩy giun 2 lần (trừ trường hợp có chỉ định khác của bác sĩ). Trong trường hợp trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, nếu phát hiện hoặc nghi ngờ nhiễm giun thì nên đưa trẻ đi khám và làm xét nghiệm tầm soát. Khi đã có bằng chứng chính xác của nhiễm giun thì trẻ sẽ được điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Khi uống thuốc tẩy giun, trẻ không cần nhịn đói hay ăn kiêng, cũng không phải dùng thuốc xổ.

Lưu ý khi dùng thuốc tẩy giun

Hiện nay trên thị trường có khá nhiều loại thuốc tẩy giun. Albendazole là một dẫn chất benzimidazol carbamat, có phổ hoạt tính rộng trên các loại giun đường ruột như giun đũa, giun kim, giun lươn, giun móc, giun mỏ, giun tóc, giun xoắn và thể ấu trùng ở cơ và da, các loại sán dây và ấu trùng sán ở mô. Albendazole có hoạt tính trên giai đoạn trưởng thành và giai đoạn ấu trùng của các giun đường ruột, diệt được trứng của giun đũa và giun tóc. Bằng cách ức chế hấp thu glucose, albendazole làm giun mất năng lượng, không đủ để sống, gây bất động rồi chết, xác giun bị nhu động ruột đẩy ra ngoài. Thuốc có tác dụng diệt được cả trứng, ấu trùng giun.

Khi dùng thuốc tẩy giun nói chung và albendazole nói riêng, cần lưu ý những điều sau: Phụ nữ mang thai, đang cho con bú và trẻ em dưới 2 tuổi; bệnh nhân có tiền sử mẫn cảm với các hoạt chất benzinidazole hoặc một trong các thành phần khác của thuốc; bệnh nhân bị suy gan; nhiễm độc tủy xương thì không được dùng thuốc này. Sau khi uống thuốc ít nhất 1 tháng cũng không nên có thai bởi thuốc có thể gây nguy hại cho thai nhi.

Tác dụng phụ khi dùng thuốc có thể gặp là rối loạn tiêu hóa, buồn nôn, nôn, đau thượng vị, nhức đầu chóng mặt, nổi mẩn... Khi gặp một trong các triệu chứng này sau khi uống thuốc, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được xử trí kịp thời.

Để hạn chế việc tái nhiễm giun, cần rửa tay sạch sẽ khi ăn; ăn thức ăn chế biến sạch sẽ, nấu kỹ và bảo quản tốt; diệt ruồi và dán, vì chúng có thể bám vào phân hay thức ăn nhiễm trứng giun và bò hay đậu lên thức ăn sạch; rửa sạch sẽ đồ chơi, không để trẻ bò lê dưới đất...

Dùng thuốc tẩy giun là biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả các bệnh lý do giun sán gây ra. Tuy nhiên, nhiều người vì tâm lý lo lắng uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không nên trì hoãn việc làm có lợi này. Những thông tin được chia sẻ dưới đây sẽ giúp bạn có được câu trả lời để tháo gỡ lo lắng ấy.

1. Một số vấn đề cơ bản về thuốc tẩy giun

1.1. Những trường hợp nào chống chỉ định với thuốc tẩy giun?

Thuốc tẩy giun là loại thuốc chứa hoạt chất có tác dụng tiêu diệt các loại giun, sán ký sinh ở đường ruột hoạt động dựa trên cơ chế ngăn cho chúng không có nguồn chất dinh dưỡng để sử dụng nên bị tê liệt hoặc chết. Loại thuốc này được chống chỉ định với:

Người bị sốt trên 38 độ C không được dùng thuốc tẩy giun

- Người đang bị sốt trên 38 độ C, đang bị bệnh cấp tính.

- Người đang bị bệnh lý mạn tính.

- Người có tiền sử dị ứng với các thành phần có trong thuốc.

- Thai phụ đang trong 3 tháng đầu.

- Trẻ dưới 12 tháng tuổi.

- Phụ nữ đang cho con bú.

1.2. Liều lượng sử dụng thuốc tẩy giun theo độ tuổi

WHO khuyến cáo điều trị dự phòng bằng thuốc tẩy giun đối với từng nhóm tuổi như sau:

- Đối với trẻ em: chỉ dùng một liều mebendazole hoặc albendazole duy nhất với tần suất 1 - 2 lần/năm. Liều lượng cụ thể theo độ tuổi là:

+ Từ 12 đến dưới 24 tháng tuổi: mebendazole 500mg hoặc albendazole 200mg.

+ Từ 24 tháng tuổi trở lên: mebendazole 500mg hoặc albendazole 400mg.

- Đối với người lớn:

+ Trẻ em gái ở độ tuổi vị thành niên không mang thai, người trưởng thành và phụ nữ đang trong tuổi sinh đẻ: mebendazole 500mg hoặc albendazole 400mg chỉ một liều duy nhất với tần suất 1 - 2 lần/ năm.

+ Thai phụ sau 3 tháng đầu của thai kỳ cần tham khảo ý kiến bác sĩ về việc tẩy giun. Nếu cần sử dụng thì liều khuyến cáo là mebendazole 500mg hoặc albendazole 400mg liều duy nhất.

1.3. Khi nào nên dùng thuốc tẩy giun?

Các loại thuốc tẩy giun đều chứa thành phần không độc hại nên có thể dùng bất cứ lúc nào kể cả khi no hay đói. Tuy nhiên, vẫn có một số hiếm tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc tẩy giun như: buồn nôn, đau bụng,... nên nếu lo lắng về những hiện tượng này thì có thể dùng thuốc tẩy giun sau bữa sáng.

Thuốc tẩy giun nên uống trước bữa sáng hoặc sau bữa ăn tối 2 giờ

Bên cạnh đó, muốn thuốc tẩy giun phát huy tối đa khả năng diệt giun thì thời điểm tốt nhất để dùng thuốc là vào buổi sáng sớm khi bụng còn đói hoặc sau bữa tối 2 giờ. Sau khi uống, thuốc sẽ phát huy tác dụng trong khoảng 8 - 12 giờ và giun sẽ bị tiêu diệt trong 24 - 72 giờ.

2. Uống thuốc tẩy giun có đi khoài ra giun không?

2.1. Khi uống thuốc tẩy giun đi ngoài có ra giun không?

Rất nhiều người băn khoăn uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không xuất phát từ tâm lý lo sợ điều này sẽ xảy ra. Sau khi thuốc đi vào cơ thể, tùy thuộc vào mức độ nhiễm giun sán và cơ địa của từng người mà thời gian tiêu diệt cũng như đào thải giun ra ngoài sẽ có sự khác nhau.

Thường thì sau khi uống thuốc giun khoảng 2 giờ sẽ xuất hiện dấu hiệu muốn đi ngoài, đây cũng là thời điểm giun đã bị tiêu diệt. Có một số trường hợp phải 1 - 3 ngày sau khi uống thuốc giun mới đi ngoài và tiêu chảy hoặc đau bụng nhẹ nhưng khi đã đi ngoài được thì tình trạng tiêu chảy cũng chấm dứt.

Những người đã uống thuốc tẩy giun thì khi đi ngoài, giun sán cũng sẽ được tống ra ngoài theo đường phân. Đại đa số các loại thuốc tẩy giun hiện nay đều tự tiêu giun nên với băn khoăn uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không thì câu trả lời là khi đi ngoài có thể sẽ không thấy giun vì nó đã phân hủy hoàn toàn nhưng đôi khi (rất hiếm) sẽ thấy giun vì giun mới bị phân hủy một phần.

2.2. Nên làm gì sau khi uống thuốc tẩy giun?

Thuốc tẩy giun cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như:

- Cảm thấy khó chịu ở dạ dày.

- Tiêu chảy.

- Đầy hơi.

- Buồn nôn.

Nhiều người băn khoăn liệu uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không nên e dè chưa dám sử dụng

Tuy nhiên, các tác dụng phụ ấy là tương đối an toàn khi dùng đúng liều lượng khuyến cáo và không phải ai cũng gặp, phản ứng phụ ở mỗi người cũng sẽ không giống nhau. Nếu gặp phải những tác dụng phụ này và nó kéo dài không có dấu hiệu thuyên giảm thì nên đến gặp bác sĩ để có biện pháp xử lý phù hợp.

Ngoài ra, sau khi uống thuốc giun bạn cũng nên quan sát cơ thể mình xem có tình trạng xanh xao, chóng mặt, mệt mỏi,... hay không. Đây cũng là những dấu hiệu cần được nhận diện sớm để được can thiệp y tế kịp thời.

Về cơ bản, nguy cơ gây ra tác dụng phụ ở thuốc tẩy giun là rất thấp và không nguy hiểm nên bạn không cần quá lo ngại. So với nguy cơ này thì việc tẩy giun định kỳ vẫn quan trọng hơn rất nhiều, không nên vì lo sợ điều đó xảy ra hay vì hoang mang uống thuốc tẩy giun có đi ngoài ra giun không mà bỏ qua việc dùng thuốc tẩy giun đúng thời điểm.

Tẩy giun định kỳ là việc làm cần thiết để giúp cơ thể có cơ hội được loại bỏ chất cặn bã có hại và hệ tiêu hóa được tăng cường lợi khuẩn. Không những thế, việc dùng thuốc tẩy giun còn giúp phòng ngừa các bệnh lý gây ra bởi giun sán và giúp cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng tốt hơn. Mong rằng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn đọc lý giải được băn khoăn để chủ động tẩy giun đúng thời điểm, bảo vệ tốt nhất cho sức khỏe của mình.